بیم و امید‌های ناشران در مقابل تکنولوژی‌های چاپ/ ۹
مخاطبان کتاب الکترونیک در پساکرونا کاهش می‌یابند / انجام یک خطای استراتژیک
مدیرعامل دفتر نشر معارف گفت: اگر قشر فرهیخته و نخبگانِ اهل کتاب فیزیکی را به سمت کتاب‌های الکترونیک سوق دهیم، یک خطای استراتژیک انجام داده‌ایم و باید عموم مردم را به این سمت سوق دهیم، زیرا آن‌ها در فضای مجازی کمابیش مطالعه کپسولی دارند.
مسعود پیرمرادیان، مدیرعامل دفتر نشر معارف، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره فعالیت این انتشارات در عرصه نشر الکترونیک گفت: فعالیت در این زمینه را از سال ۱۳۹۱، یعنی زمانی که تازه در جهان رونق گرفته بود، شروع کردیم که با هزینه‌های زیادی هم همراه بود، اما متأسفانه جامعه استقبالی از این کتاب‌ها نداشت و رغبت به کتاب‌های کاغذی بیشتر بود.وی افزود: پس از چندین سال تحلیل من درباره اینکه چرا رغبت به کتاب‌های الکترونیک در جهان بسیار زیاد شده است، اما در ایران با وجود توجه فراوان به فضای مجازی، مخاطبان رغبتی ندارند این است که در جهان غرب مطالعه یک مقوله عمومی محسوب می‌شود و عموم مردم به مطالعه گرایش دارند، اما در کشور ما مطالعه یک امر نخبگانی و آموزشی است، یعنی اغلب کسانی که مطالعه می‌کنند از قشر فرهیخته هستند یا به دلیل تحصیل، کتاب می‌خوانند. نکته مهم اینجاست که نخبگان در سراسر جهان به ای‌بوک گرایش ندارند و سعی می‌کنند کتاب کاغذی را مطالعه کنند و عموم مردم نیز به دلیل هزینه‌ها، اشغال فضای کمتر و دسترسی آسان، کتاب الکترونیک می‌خوانند.
پیرمرادیان ادامه داد: البته پس از زمانی که محدودیت‌های تردد ناشی از شیوع کرونا و قرنطینه خانگی ضرورت پیدا کرد، پر کردن اوقات فراغت در اولویت قرار گرفت و عموم مردم به مطالعه روی آوردند و چون کتابفروشی‌ها تعطیل بودند، کتاب الکترونیک در کشورمان رونق گرفت و در فروردین سال جاری در اپلیکیشن پاتوق کتاب، که ما آن را برای عرضه کتاب‌های الکترونیک طراحی کرده بودیم، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته اقبال به این کتاب‌ها ۱۰ برابر افزایش یافت. همچنین، دو کار مهم را در دستور کار قرار دادیم، یکی فراهم کردن امکان خرید اینترنتی، ارسال پستی و پیک کتاب و دیگری تهیه نسخه الکترونیک بود. البته با اپلیکیشن‌های دیگری نیز وارد مذاکره شده‌ایم تا کتاب‌های ما را عرضه کنند.
اصلاح رفتار مخاطبان در پساکرونا
این ناشر تصریح کرد: اگر کتاب‌های الکترونیک را با نوع خود مقایسه کنیم، فروش آن‌ها بسیار افزایش یافته است، اما عدد خروجی و نتیجه نهایی در مقایسه با فروش فیزیکی کتاب عدد ناچیزی است، زیرا عدد اولیه فروش کتاب الکترونیک پیش از شیوع کرونا بسیار ناچیز بود؛ از این رو با وجود افزایش ۱۰ برابری، نتوانسته فروش حضوری کتاب را جبران کند و جبران هم نخواهد کرد، زیرا بازار مؤثر کتابمان متوجه جامعه نخبگانی و فرهیخته است. آن‌ها تمایلی به کتاب الکترونیک ندارند، هر چند ممکن است در این شرایط به این کتاب‌ها روی بیاورند.
وی در پاسخ به اینکه آیا بر اساس داده‌های حاصل از افزایش فروش کتاب الکترونیک می‌توان برنامه‌ریزی بلندمدتی را برای افزایش ظرفیت‌ها انجام داد یا باید محتاطانه عمل کرد، گفت: اغلب مخاطبانی که در دوران کرونا به سمت کتاب الکترونیک متمایل شدند، پس از کرونا رفتارشان را اصلاح خواهند کرد و به کتاب فیزیکی خواهند برگشت و اپلیکیشن‌هایی که فروششان ۱۰ برابر شده در پساکرونا باید منتظر افت فروش باشند، یعنی شاید نسبت به قبل رشدی داشته باشند، اما به شدت با کاهش مواجه خواهند شد. البته با برنامه‌ریزی بلندمدت می‌توان کتاب الکترونیک و صوتی را تقویت کرد و این موضوع قطعاً امکان‌پذیر است، اما باید عموم مردم را به مطالعه ترغیب کنیم.
تأثیر مثبت کتاب الکترونیک بر فروش کتاب کاغذی
پیرمرادیان بیان کرد: اینکه اکنون قشر فرهیخته و نخبگانِ اهل کتاب فیزیکی را به سمت کتاب‌های الکترونیک سوق دهیم، خطایی استراتژیک است و باید عموم مردم را به این سمت سوق دهیم، زیرا آن‌ها در فضای مجازی کمابیش مطالعه کپسولی دارند و این مطالعه در حد دریافت نکته‌هایی از این فضاست و عمیق نیست. باید این افراد را به مطالعه کتاب ترغیب کنیم و اگر موفق شویم، گرایششان به سمت کتاب‌های الکترونیک خواهد بود، چون زیستشان در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است.
وی درباره اینکه ناشران باید به دلیل نبود قانون کپی‌رایت در کشورمان یا ضعف بستر‌های امنیتی اپلیکیشن‌های کتابخوان، نگران فعالیت در زمینه کتاب‌های الکترونیک باشند، گفت: از نظر امنیتی امکان اشتراک‌گذاری فایل کتاب ممکن نیست و اگر مردم به سمت کتاب‌های الکترونیک گرایش پیدا کنند، قطعاً برای نویسندگان و ناشران مایه خرسندی است، زیرا هزینه چاپ و صحافی، انبار، فروشگاه، حمل و نقل و ... وجود ندارد و همه این‌ها در یک اپلیکیشن خلاصه می‌شود و گرایش عموم به این کتاب‌ها فروش را تا ۲۰ برابر افزایش خواهد داد، زیرا این مسئله را درباره برخی کتاب‌هایمان از جمله کتاب «حیفا» تجربه کردیم که یک مستند داستانی امنیتی درباره داعش بود و نویسنده مطالب آن را به صورت سریالی در صفحه شخصی خود منتشر می‌کرد و بیش از ۱۰۰ هزار نفر در شبکه اجتماعی این متن‌ها را مطالعه کرده بودند و وقتی کتاب را منتشر کردیم، در یک سال بیش از ۲۰ هزار جلد فروش رفت و باز هم جزء پرفروش‌هاست؛ بنابراین کتاب الکترونیک نه تنها به کتاب فیزیکی و کاغذی آسیبی وارد نمی‌کند، بلکه باعث افزایش فروش خواهد شد.
انتهای پیام مطالب مرتبط
