استانی‌شدن انتخابات پیوستگی مردم با حاکمیت را افزایش می‌دهد/ ضرورت قطعی اصلاح مدل فعلی
گروه سیاسی: نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با دفاع از طرح استانی‌شدن انتخابات مجلس گفت: به لحاظ واقعیت‌های اجتماعی و مسئله افزایش پیوستگی مردم با نظام مدل فعلی انتخابات مجلس نیاز به اصلاحات دارد و با استانی‌شدن میزان مشارکت بالاتر می‌رود.
ابوذر ندیمی، نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، با حضور در خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در گفت‌وگویی به بیان دیگاه‌های خود درباره طرح استانی شدن انتخابات مجلس پرداخت و گفت: هر طرح، لایحه و قانونی که توسط بشر نوشته می‌شود دارای عیوب و نواقصی هست، لذا همه بر این مسئله تفاهم دارند که جز قانون الهی همه قوانین بشری دارای اشکال و ایراد است. هیچ قانونی نداریم که مطلقا خوب باشد و در طول زمان نیاز به بازنگری نداشته باشد.
نیاز به اصلاح قانون انتخابات مجلس پس از 9 دوره قطعی است
وی افزود: به همین دلیل هر جامعه‌ای همواره نیازمند اصلاحات قوانین است. امروز پس از حدود 36 سال قانونگذاری ما بیشتر از تصویب قانون، اصلاح قانون انجام داده‌ایم. در همین مجلس نهم ما بیشتر شاهد اصلاح و تمدید قوانین بوده‌ایم و این نشان می‌دهد که به لحاظ قانونگذاری دچار کمبودهای اساسی هستیم که بخشی از کمبودها در طول زمان خود را نشان می‌دهد.
ندیمی اظهار کرد: با این مقدمه باید گفت 9 دوره انتخابات مجلس با قانون فعلی برگزار شده است. لذا این حق را داریم که پس از 9 دوره بگوییم قانون فعلی دارای اشکالات و معایبی است. عده‌ای از موافقان قانون فعلی می‌گویند سطح مشارکت براساس این مدل انتخاباتی بسیار بالاست. اما سؤال این است که باید در این زمینه با آمار و ارقام صحبت کرد. کدام شهر است که 70، 80 درصد واجدین شرایط، نه شرکت‌کنندگان، در انتخابات شرکت کنند؟ زیرا هم اکنون آرا براساس شرکت کنندگان شمرده می‌شود. اما چیزی که ما معتقدیم محاسبه براساس واجدین شرایط است.
نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس عنوان کرد: حال سؤال این است که برمبنای واجدین شرایط، مشارکت حداکثری در انتخابات وجود دارد؟ پاسخ منفی است و آمار چنین چیزی را نشان نمی‌دهد.
در مدل فعلی فرد منتخب نماینده اکثریت نیست
وی یادآور شد: دومین ایراد منتقدان طرح استانی شدن انتخابات مجلس این است که می‌گویند نماینده منتخب مردم شهر خود است. سؤال این است که حدنصاب 25 درصد تا چه حد به اکثریت مردم نزدیک است؟ نکته مهم دیگر اینکه این 25 درصد از شرکت کنندگان است نه واجدین شرایط که ضعف مضاعف وضعیت فعلی است.
ندیمی ادامه داد: یعنی مثلا در تهران که حدود 8 میلیون واجد شرایط رأی دادن وجود دارد، 1 تا 2 میلیون نفر در انتخابات شرکت می‌کنند و از این تعداد هم کسی که 25درصد آرا را کسب کند به مجلس راه می‌یابد. لذا اگر کسی بگوید مدل فعلی ایراد ندارد دروغ می‌گوید و این مدل برگزیده شدن نوعی جفا به اکثریت است.
نمایندگی مجلس تبدیل به رابطه فرد با مردم شده است/ حضور احزاب سطح پاسخگویی به ملت را بالاتر می‌برد
وی افزود: مسئله دیگر اینکه نمایندگی مجلس در شرایط فعلی به رابطه فرد با مردم منتهی شده است، در حالی که ما می‌توانیم آن را به رابطه جمع با مردم در قالب احزاب و تشکل‌ها تبدیل کنیم تا بعد نیز آن حزب و تشکل هزینه اقدامات خود را بپردازد. اما اگر کسی در یک دوره نماینده شد در بدترین شرایط در دوره‌های دیگر نماینده نمی‌شود ولی می‌تواند در چهارسال حضور خود فرصت مردم را هدر دهد، کارهای مهمی انجام ندهد و مانع اتفاقات بزرگ شود، بدون اینکه هزینه بالایی پرداخت کند.
ندیمی تأکید کرد: اما اگر این رابطه به رابطه جمع با مردم تبدیل شود هزینه عملکرد نامناسب آن حزب و تشکل بالا می‌رود و مردم در دوره‌های بعد آن حزب و گروه را کنار می‌گذارند و به آنها توجه نمی‌کنند. الان حتی یک فرد در جمع نمایندگان هم احساس جمع بودن نمی‌کند و عموما نمایندگان ـ به جز تهران و چند شهر بزرگ ـ به صورت فردی می‌آیند.
نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس ابراز کرد: در واقع ما نتوانسته‌ایم در مدل فعلی دو رابطه نماینده را اصلاح کنیم؛ رابطه نماینده با یک تشکل در درون پارلمان و رابطه مردم با یک تشکل منتخب در مجلس.
باید دانست که دموکراسی باید منجر به حزب و تشکل شود ولی حزب و کار جمعی بالاتر از دموکراسی است. به عبارتی خروجی دموکراسی باید شکل‌گیری تشکل و همگرایی باشد اما خود همگرایی مهمتر از دموکراسی است.
افزایش پیوستگی مردم با حاکمیت
وی تصریح کرد: به عقیده من مطرح کردن این طر‌ح‌ها و پیگیری آنها نیاز به جرئت دارد زیرا علیه خود من نیز می‌باشد. چون خود ما هم با 25 و 30 درصد آرا وارد مجلس شده‌ایم ولی 25 درصد شرکت‌کنندگان. از جهت قانونی ما نماینده هستیم اما به لحاظ واقعیت‌های اجتماعی و مسئله افزایش پیوستگی مردم با نظام نیاز به اصلاحات در مدل فعلی انتخابات مجلس وجود دارد.
ندیمی خاطرنشان کرد: اگر ما بتوانیم این سطح را بالاتر ببریم و میزان مشارکت را افزایش دهیم به نفع حاکمیت است و افراد بیشتری احساس وابستگی به حاکمیت پیدا می‌کنند. با استانی شدن انتخابات نماینده تنها منتخب یک شهر نیست بلکه علاوه بر شهر تعدادی از افراد در استان هم به آن فرد رأی می‌دهند و پیوستگی و همگرایی در سطح استان بیشتر می‌شود.
وی اضافه کرد: به این ترتیب با حفظ سطح شهرستانی، فرد منتخب با وجهه اکثریت بیشتر و مقبولیت بالاتر در مجلس حضور می‌یابد. در این شرایط نمایندگان یک استان به واسطه استانی شدن انتخابات برخلاف حالت شهرستانی صرف، مزاحم کار هم نمی‌شوند و موازی‌کاری نمی‌کنند.
افزایش امکان حضور افراد شاخص و فرامحلی در انتخابات
منتخب مردم لاهیجان و سیاهکل با بیان اینکه با استانی شدن انتخابات امکان حضور رجال در انتخابات بیشتر می‌شود، گفت: هم اکنون در برخی شهرستان‌ها تعداد زیادی از افرادی که کاندید می‌شوند تنها به واسطه این است که 30 سال سن و مدرک فوق لیسانس دارند. همه اینها هزینه‌‌هایی است که نظام باید بدهد.
وی تأکید کرد: این افراد چه رأی بیاورند چه رأی نیاورند، وعده‌هایی را مطرح و به جامعه تحمیل می‌کنند که نه برنامه‌ای برای آن وجود دارد و معلوم نیست بودجه و اعتباری برای آن هست یا نه. همچنین با آمدن رجال و افراد شاخص میزان مشارکت زیادتر می‌شود. چون افراد سایر شهرهای یک استان نیز در این صورت به خاطر آن نام و پیشینه، فارغ از شهر آن فرد، به وی رأی می‌دهند چون دلشان می‌خواهد فرد شاخصی از استان خود به مجلس راه پیدا کند.
ندیمی افزود: به عقیده من اشکالات این طرح نسبت به قانون فعلی کمتر است. اگر مدل انتخابات فعلی تا به امروز مطلوب بوده است پس چرا در هر دوره نسبت به دوره قبل حدود دو سوم نمایندگان تغییر می‌کنند؟ این نشان می‌دهد نسخه فعلی جواب نداده است.
نائب رئیس کمیسیون ا قتصادی مجلس خاطرنشان کرد: در مجموع من به دلیل افزایش همگرایی، حزب‌گرایی، سطح مشارکت، پاسخگویی جمعی به مردم و محدود نشدن نمایندگان به مسائل خرد موافق این طرح و شبیه به آن هستم.
تبدیل برخی نمایندگان از قانونگذار به کارگزار؛ نقطه ضعف مدل فعلی
ندیمی عنوان کرد: الان عده‌ای می‌گویند برخی از نمایندگان مجلس بیش از آنکه قانونگذار باشند کارگزارند. معنای منفی این مفهوم این است دلال هستند و این برای شأن نظام خوب نیست زیرا مجلس مهمترین و ارزشی‌ترین نهاد مردمسالاری دینی است و جایی بالاتر از مجلس برای نمود مردمسالاری دینی وجود ندارد.
وی تأکید کرد :این مجلس است که باید از مردم، در مردم و برای مردم باشد. اگر مجلس را از مردم بگیریم مردم که نمی‌توانند به عوامل اجرایی تکیه کنند و باید عوامل اجرایی توسط نمایندگان مورد نظارت قرار بگیرند تا پاسخگوی جامعه باشند.
تقویت جمع‌گرایی و محور شدن تشکل‌ها؛ نقطه قوت طرح جدید
ندیمی درباره نسبت میان احزاب و استانی شدن انتخابات و اینکه آیا استانی شدن انتخابات بدون حضور احزاب قوی امکان‌پذیر است، گفت: استانی شدن انتخابات ناخواسته منجر به همگرایی جمعی، تقویت احزاب و محور شدن تشکل‌ها در انتخابات می‌شود.
وی در پایان ابراز کرد: در این مدل دیگر افراد به تنهایی نمی‌توانند در استان فعالیت کنند زیرا به دلیل مبنا شدن استان به جای شهرستان افراد یا باید در هر شهرستان همگرا شوند و لیست واحد دهند و لذا نوعی تشکل نانوشته بوجود می‌آید یا اینکه احزاب افراد را در لیست خود جای می‌دهند. پس به طور طبیعی این مدل جمع‌گرایی را بیشتر تقویت می‌کند.
