تضاد استانی‌شدن انتخابات با عدالت سیاسی/ درک نادرست از وظایف نمایندگی؛ علت شکل‌گیری طرح
گروه سیاسی: عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه طرح استانی شدن انتخابات در تضاد با عدالت سیاسی است، گفت: نمایندگان پیگیر طرح می‌خواهند کارهای جزئی را که در مدل فعلی انجام می‌دهند دیگر انجام ندهند، در حالی که اساسا این‌گونه کارها جزو وظایف یک نماینده نیست.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) مجلس شورای اسلامی چندی پیش کلیات طرح استانی شدن انتخابات مجلس را تصویب کرد که موجب بحث‌های فراوانی در میان کارشناسان و فعالان سیاسی در موافقت یا مخالفت با این طرح گردید.
تضاد طرح استانی شدن انتخابات با عدالت سیاسی
مجتبی رحماندوست، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا درباره ارزیابی خود از نسبت طرح استانی شدن انتخابات مجلس با عدالت سیاسی گفت: به نظر من این طرح با مسئله عدالت سیاسی منافات دارد و در تضاد با آن است؛ طبیعتا با این طرح شهرهای برخوردارتر و با امکانات بالاتر نمایندگان را بیشتر به سمت خود جذب می‌کنند.
وی اضافه کرد: زیرا نماینده می‌داند اگر بخواهد برای دوره‌های آینده هم کاندید شود باید در شهرهای بزرگ به عنوان یک فعال سیاسی و اجتماعی شناخته شود تا امکان رأی آوری بیشتری داشته باشد.
در واقع استانی کردن انتخابات سبب کم توجهی به شهرهای کوچک، روستاها و بخش‌های دوردست و محروم می‌شود که کاملا مخالف عدالت سیاسی است.
رحماندوست اظهار کرد: از طرفی نمایندگان هم با استانی شدن انتخابات، فرصت رسیدگی به مشکلات همه شهرهای استان را نخواهند داشت و به این ترتیب بیشتر وقت آنان صرف مسائل مرکز و شهرهای بزرگ استان خواهد شد.
شهرهای کوچک، متضرر اصلی این طرح/ چرا انتخابات کشوری برگزار نشود؟
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس عنوان کرد: به عنوان نمونه در استانی مانند سیستان و بلوچستان فاصله میان شمالی‌ترین نقطه تا جنوبی‌ترین نقطه، 1200 کیلومتر است یا مثلا در استانی مانند فارس بین مرکز با برخی شهرهای دیگر استان پرواز هوایی وجود دارد. در این شرایط با استانی شدن انتخابات این شهرهای کوچک هستند که متضرر خواهند شد.
وی تأکید کرد: ضمنا ما در سال‌های گذشته برای رسیدگی جدی‌تر و مناسب‌تر به امور استا‌ن‌ها، استان وسیعی مانند خراسان را به سه استان تقسیم کردیم حال اگر در بحث نمایندگی مجلس، برخلاف حرکت کلی کشور تا به امروز، واحدهای کوچکتر را بزرگ‌تر کنیم یک حرکت قهقهرایی انجام داده‌ایم.
رئیس فراکسیون فلسطین و مقاومت اسلامی خاطرنشان کرد: اگر قرار بود انتخابات را استانی کنیم این سؤال پیش می‌آید چرا اصلا انتخابات را به صورت کشوری برگزار نکنیم و مثلا بگوییم 300 نماینده از کل کشور انتخاب شوند؟
درک نادرست از وظایف نمایندگی؛ علت اصلی شکل‌گیری طرح
رحماندوست با تأکید براینکه شرایط کشور به گونه‌ای است که به جای استانی شدن انتخابات باید حتی واحدها را کوچکتر کنیم، گفت: اما پیگیری این مسئله از سوی تعدادی از نمایندگان که تعدادشان هم زیاد است و باعث رأی اوردن این طرح هم خواهد شد به این دلیل است که این نمایندگان می‌خواهند با استانی شدن انتخابات کارهایی را که در مدل فعلی انتخابات، مانند رسیدگی به جاده‌ها و راه‌ها، کشاورزی و آب شهر و روستا، انجام می‌دادند دیگر انجام ندهند.
وی اضافه کرد: این در حالی است که اساسا این مسائل جزو وظایف یک نماینده نیست و این اشتباه خود نمایندگان است که وقت خود را صرف امور جزئی می‌کنند.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس اظهار کرد: دستگاه‌های اجرایی اصلا برای انجام این کارها و اقدامات تشکیل شده‌اند و نهایتا نماینده باید پیگیری کلان امور را انجام دهد و وظیفه نظارتی خود را با تذکر و سوال از مسئول مربوطه انجام دهند نه اینکه وارد امور جزئی و خرد مانند بودجه پروژه عمرانی شهر و روستای حوزه انتخابیه خود شوند.
رحماندوست در پایان عنوان کرد: مسئله دیگر اینکه بخشی از کارهایی که نمایندگان در شهرستان‌ها انجام می‌دهند در حد شوراهای شهر و روستاست و ارتباط مستقیم با مردم بر عهده شوراهاست و امروز تمام شهرها، بخش‌ها و روستاها دارای شورا هستند. لذا طرح استانی شدن انتخابات با این دلیل خلاف آن چیزی است که نمایندگی برای آن وضع شده است.
متن کامل طرح استانی شدن حوزه‌های انتخابیه انتخابات مجلس به شرح زیر است:
ماده ۱: در انتخابات مجلس، محدوده جغرافیایی هر استان به عنوان حوزه استانی انتخابات محسوب می‌گردد.
تبصره ۱: تعداد نمایندگان هر حوزه استانی معادل تعداد نمایندگان حوزه‌های انتخابیه موجود در استان است که مستند به قانون تعیین محدوده حوزه‌های انتخاباتی مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۶۶/۱/۳۰ و اصلاحیه‌های بعدی آن تعیین شده است.
تبصره ۲: رای‌دهندگان در هر حوزه انتخابیه می‌توانند به تعداد نمایندگان لازم برای استان از بین نامزدهای انتخاباتی استان، نمایندگان مورد نظر خود را انتخاب کنند.
تبصره ۳: حوزه‌های انتخابیه اقلیت‌های دینی از شمول این قانون مستثنی هستند.
ماده ۲: هر یک از داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی باید منحصراً برای یکی از حوزه‌های انتخابیه موجود در استان ثبت‌نام کنند. ثبت‌نام در بیش از یک حوزه انتخابیه موجب لغو ثبت‌نام و محرومیت از داوطلبی نمایندگی آن دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی خواهد شد.
ماده ۳: علاوه بر شرایط مندرج در قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، هر داوطلب نمایندگی باید متولد محدوده جغرافیایی حوزه انتخابیه محل ثبت‌نام بوده یا سابقه نمایندگی مجلس از آن حوزه یا سابقه حداقل پنج سال سکونت در آن محدوده را داشته باشد.
ماده ۴: از هر حوزه انتخابیه موجود در حوزه استانی نامزد یا نامزدهایی که حداقل ۱۵ درصد آرای صحیح مأخوذه حوزه انتخابیه موضوع تبصره یک ماده یک این قانون را کسب کنند و بالاترین رای را در کل استان بدست آوردند، نماینده یا نمایندگان استان از آن حوزه انتخابیه محسوب می‌شوند.
ماده ۵: در انتخابات مجلس شورای اسلامی به منظور تجمیع و اعلام نتایج آرای نامزدهای انتخابات در حوزه‌های انتخابیه استان، هیات اجرایی مرکز استان توسط استاندار با ترکیب اعضا شامل استاندار، دادستان، مدیرکل ثبت احوال استان و از تمام هیات‌های اجرایی اصلی هر حوزه انتخابیه استان یک نفر از معتمدان به انتخابات هیات اجرایی همان حوزه تشکیل می‌گردد.
ماده ۶: یک تبصره به شرح زیر، ذیل ماده ۷ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی اضافه می‌شود:
تبصره ـ وزارت کشور مکلف است ترتیبی اتخاذ کند که حداقل ۷۰ روز مانده تا پایان دوره مجلس شورای اسلامی، انتخابات برگزار شود و فرآیند اخذ رای صورت گیرد.
