گام‌های ضروری برای تحقق عدالت؛ از تثبیت نرخ ارز تا پرهیز از نسخه قیمتی نئولیبرال‌ها

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدکاظم رجایی‌رامشه، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در گفت‌وگو با ایکنا، در نظر گرفتن «پیوست عدالت» در برنامه هفتم توسعه و لایحه بودجه 1403 را امری لازم و ضروری دانست و در این باره گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره بر در نظر گرفتن پیوست عدالت در همه برنامه‌ها و لوایح تأکید داشته‌اند و ایشان معتقدند که بدون پیوست عدالت هر قانون، لایحه، طرح و یا هر نوع تصمیمی خیلی اثرگذار نخواهد بود و مشکلی از مشکلات مردم را رفع نخواهد کرد.

وی با بیان اینکه تحقق عدالت باید هدف اصلی تمامی تصمیمات باشد، افزود: امروز مهمترین اقدامی که باید دولت در دستورکار داشته باشد و نیز می‌توان آن را در راستای پیوست عدالت تفسیر کرد مربوط به مهار تورم است. باید به جرئت گفت بدون مهار تورم تقریباً تحقق عدالت امکان‌پذیر نیست. پس گام اول که جزء تفکیک‌ناپذیر پیوست عدالت است مهار تورم بوده؛ تورم فقر را تشدید می‌کند و فقیر را فقیرتر و ثروتمند را ثروتمندتر می‌کند.

عضو هیئت علمی گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) اضافه کرد: تورم طبقه متوسط را از بین می‌برد و شکاف طبقاتی را تشدید می‌کند و همه را تحت فشار قرار می‌دهد. در شرایط تورمی سوداگری جای تولید و فعالیت‌های مولد اقتصادی را می‌گیرد و اقتصاد مولد و تولید جذابیت خود را از دست می‌دهد.

ضرورت در پیش گرفتن سیاست تثبیت نرخ ارز به منظور تحقق عدالت

رجایی‌رامشه در ادامه تثبیت قیمت ارز را دومین گام مهم در راستای عمل به پیوست عدالت دانست و اظهار کرد: سال‌های سال است که مدیریت صحیحی بر کنترل بازار ارز وجود نداشته و افراد سوداگر این بازار را متشنج کرده‌اند. به باور من در برنامه پنج‌ساله هفتم و در لایحه بودجه 1403 که اولین بودجه در چهارچوب برنامه هفتم توسعه محسوب می‌شود لازم است سیاست‌های تثبیت‌کننده نرخ ارز به‌طور جد مدنظر قرار گیرند. اگر دولت به‌دنبال تثبیت نرخ ارز است باید چند اقدام اساسی را انجام دهد؛ اول اینکه عرضه و تقاضا را به خوبی مدیریت کند و دوم اینکه از دلاریزه کردن اقتصاد به جد پرهیز کند و سوم هم نباید اجازه دهد هر روز به اسم عدالت قیمت‌ها افزایش پیدا کند و چهارم هم اینکه مراقب باشد تک‌نرخی کردن قیمت ارز به تشدید تورم منجر نشود و اتفاقی که پس از حذف ارز 4200 رخ داد، دوباره تکرار نشود.

عضو هیئت علمی گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در بخش دیگری از این گفت‌وگو به شایعاتی که اخیراً در رابطه با حذف یارانه پنهان انرژی مطرح شده اشاره کرد و افزود: اصلاً چیزی به نام یارانه پنهان انرژی وجود ندارد و اصلاً باید گفت هیچ چیز پنهانی وجود ندارد و معلوم است که دولت به سوخت یارانه پرداخت می‌کند، به گاز مصرفی مردم و کارخانجات یارانه پرداخت می‌کند و به برق هم یارانه پرداخت می‌کند. برخی از مسئولان می‌گویند که فلانی دو خودرو دارد ولی دیگر فاقد خودروست و بی‌عدالتی است که او شامل یارانه پنهان انرژی شود ولی فرد محروم شامل آن نباشد. این ادعایی است که نئولیبرال‌ها دارند؛ در اصل نسخه قیمتی که نئولیبرال‌ها ارائه می‌دهند هیچ‌گاه به نفع طبقات فقیر و محروم نبوده و تورم را تشدید و فقیر را فقیرتر می‌کند. نئولیبرال‌ها فقط به دنبال طبقات ثروتمند جامعه هستند و منافع آنها را در نظر می‌گیرند.

رجایی‌رامشه در ادامه گفت: این دست اقدامات و این‌گونه تفکرات به توزیع ناعادلانه ثروت منجر و افزایش شکاف طبقاتی منجر می‌شود. مرکز پژوهش‌های مجلس تحت تأثیر نسخه نئولیبرال‌ها پیشنهاد حذف ارز 28500 تومانی را داده و اگر این پیشنهاد مقبول واقع شود به جد می‌توان گفت وضعیت خطرناک‌تر خواهد شد. دولت و مجلس باید مراقب باشند که کاری نکنند جهش قیمتی اتفاق بیفتد.

تورم 40 درصدی تحقق عدالت را ناممکن می‌کند

وی با بیان اینکه در مقطع کنونی باید مهار تورم و تمرکز بر آن مبنای عملکرد مسئولان قرار داشته باشد، گفت: متأسفانه از سال 97 به بعد همواره تورم‌های 40 درصدی را تجربه کرده‌ایم و با تورم 40 درصدی صحبت از عدالت به شوخی شباهت دارد و طبق فرمایشات مقام معظم رهبری تورم تمام فعالیت‌های مثبت دولت را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد و اجازه نخواهد داد که اقدامات مثبت و اثربخش و جهادی دولت به چشم مردم بیاید و دیده شود.

عضو هیئت علمی گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تأکید کرد: دولت سیزدهم دولتی ولایتمدار و جهادی است و انصافاً هم در سیاست خارجی و هم در سیاست داخلی خوب عمل کرده است ولی واقعاً حیف است که این اقدامات را مردم نبینند. دولت سیزدهم باید تورم را مهار کند و اگر در این مسیر گام بردارد قطعاً سایر خدمات مثبتش با چشم قابل مشاهده خواهد بود.

رجایی‌رامشه در پایان واگذاری گسترده زمین به اقشار محروم و فقیر را یکی دیگر از اقداماتی عنوان کرد که به مهار تورم کمک خواهد کرد و افزود: دولت باید این اقدام را در کنار سیاست تثبیت نرخ ارز و هدایت صحیح و البته حفظ یارانه‌ها در شرایط کنونی در نظر بگیرد.   

گفت‌وگو از سعید امینی