بورس کالا حاشیه سود دلالان را کاهش می‌دهد + صوت

اخیراً انتقادها نسبت به عملکرد و کارکرد بورس کالا افزایش یافته تا جایی که برخی وکلای ملت بر این باورند بورس کالا در تنظیم قیمت بازار و از بین بردن رانت و شفافیت خیلی موفق عمل نکرده و حتی عده‌ای از آنها خواستار توقف عرضه کالاهایی مانند خودرو در بورس کالا شده‌اند.

احمد جانجان، کارشناس و پژوهشگر اقتصادی درگفت‌وگو با ایکنا، درباره بورس کالا و عرضه برخی محصولات به ویژه خودرو در آن و تأثیری که می‌تواند برروی پایان‌بخشی به رانت و عدالت توزیعی داشته باشد، اظهار کرد: بورس کالا بازاری برای شفافیت عرضه کالاست و قرار نیست پایان‌بخش رانت و رانت‌بازی باشد بلکه ابزاری برای مدیریت صحیح عرضه و شفافیت عرضه‌هاست.

بورس کالا به رانت پایان می‌دهد؟

وی افزود: اگر رانتی هم وجود دارد این رانت به دلیل ساختاری اشتباهی است که در آن رانت تعریف شده است، به عنوان مثال مگر بورس کالا توانسته رانت موجود در ارز 28 هزار تومانی را در خود هضم کند؟ قطعاً خیر. طبیعی است وقتی کالاهایی وجود دارد که باید 50 درصد زیر قیمت بازار وارد کشور شوند، چگونه بورس کالا می‌تواند از رانت 50 درصدی در این کالاها جلوگیری کند.

کارشناس اقتصادی ادامه داد: در اصل بورس کالا مشخص می‌کند چه اشخاصی به چه میزان و با چه قیمتی کالاها را خریداری می‌کنند و این به خودی خود به شفافیت منجر می‌شود و از سوی دیگر مالیات‌ستانی دقیق و کسب اطلاع از میزان مصارف صنایع را هم رقم می‌زند.

جانجان معتقد است برای پایان‌بخشی به رانت موجود در اقتصاد باید ساختارهای رانت‌زا اصلاح شود تا مبادا رانت به سایر بخش‌ها تسری پیدا کند.

بیشتر بخوانید:

بورس کالا و کاهش حاشیه سود دلالان

این کارشناس اقتصادی افزود: البته ناگفته نماند بورس کالا می‌تواند حاشیه سود خریداران به ویژه دلالان را به حدی کاهش دهد تا در بازار آزاد تفاوت قیمت‌ها از بین رفته و خریدار دیگر با هدف کسب سودهای گزاف و نامتعارف کالایی را خریداری نکند. به عبارت بهتر بورس کالا به نفع تولید و مصرف‌کنندگان واقعی است و سفته‌بازی را مهار می‌کند.

جانجان با اشاره به مخالفت‌های موجود در رابطه با عرضه خودرو در بورس کالا گفت: آنهایی که مخالف عرضه خودرو در بورس کالا هستند تنها به یک دلیل مخالفت می‌کنند و آن هم این است داستان لاتاری و قرعه‌کشی خودرو حذف می‌شود و ناراحت این موضوع هستند و از این به بعد سودهای نامتعارف و غیرقانونی را از کف خواهند داد. همین‌ها هستند که برای بورس کالا حاشیه‌سازی می‌کنند و آن را مخرب فعالیت‌ها و سازوکارهای اقتصادی می‌دانند.

وی ادامه داد: اینکه دولت و مجلس گفته‌اند 85 درصد اختلاف قیمت عرضه خودرو وارد خزانه دولت شود خلاف قانون است و دست‌اندازی به مال غیر است، درصورتی‌که دولت تنها سهام‌دار بخش خودرو نیست و مردم هم در سهام شرکت‌های خودروسازی سهم دارند. در دیوان عدالت ما به دنبال ثبت شکایت و اقامه دعوا علیه شورای رقابت و مجلس و دولت هستیم و به زودی اخبار این تخلفات به بیرون درز خواهد شد. قرار نیست هرگاه به دلیل سیاستگذاری‌های غلط زیانی متوجه دولت می‌شود بلافاصله بگویند مبلغی به عنوان ما به التفاوت به حساب دولت واریز شود و اگر چنین شود روزی هم به سراغ فولاد، قند و پتروشیمی و غیره خواهند رفت.

سیاست‌های اشتباه اقتصادی؛ باعث مفسده

کارشناس اقتصادی بیان کرد: سیاستگذار اقتصادی باعث مفسده، رانت و اشتباهاتی شده و هیچ ربطی به بازارها و معاملات فیزیکی ندارد.

جانجان عرضه خودرو در بورس کالا را به نفع صنعت خودروسازی و کاهش هزینه‌های تولید و جلوگیری از زیان این صنعت دانست و در این رابطه تأکید کرد: ولی دلال‌ها از اینکه قرعه‌کشی حذف شود خشنود نیستند و سود و منفعت خود را در خطر می‌بینند. از همان ابتدا صنعت خودروسازی زیان‌ده نبوده و سود خوبی را برای کشور رقم می‌زد و حتی زمانی تأثیرگذارترین صنعت کشور بود ولی بلایی بر سر این صنعت آوردیم که امروز به این حال و روز دچار شده و 150 همت متضرر هستند و 140 همت به بانک‌ها بدهکاری دارند.

وی در پایان متذکر شد: بورس کالا می‌تواند به عدالت توزیعی در کشور کمک کند و نمونه آن را در قضیه سیمان شاهد هستیم، زیرا زمانی بازار سیمان شرایط مساعدی نداشت و ناعادلانه توزیع می‌شد ولی بورس کالا منجر به بهبود شرایط شد.

گفت‌وگو از سعید امینی