منفعت‌طلبی غربی‌ها و تمرکز بر اختلافات جزئی از چالش‌های مسلمانان است
کارشناسان مسلمان درباره چالش‌های موجود در راه وحدت، چالش بزرگ مسلمانان را منافع سیاسی غرب دانسته و تأکید کردند: منافع سیاسی کشورهای غربی همواره مشکل‌آفرین بوده و مسلمانان را از دستیابی به اهداف خود دور کرده است.
یکی از مسائلی که بیشتر از هر زمان دیگری هنگام برگزاری کنفرانس‌هایی مانند کنفرانس وحدت اسلامی در میان صاحب‌نظران دینی مطرح می‌شود نوع نگاه به موضوع تقریب مذاهب و دوری از برجسته‌کردن اختلافات جزئی است. در واقع این کارشناسان با تأکید بر قبول اختلافات در میان مسلمانان پیشنهاد می‌کنند که برای رسیدن به وحدت اسلامی باید تمرکز بر مسائل مشترک باشد.
پروفسور اختر واسع، رئیس دانشگاه آزاد مولانا در شهر «جودپور» هند در گفتوگو با ایکنا در حاشیه سیوششمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی که اخیرا در تهران برگزار شد، درباره چالش‌های موجود در راه وحدت مسلمانان با اشاره به وجود تفاوت در میان مذاهب اسلامی گفت: شما نمی توانید تغییرات و تفاوت‌ها را انکار کنید یا آنها را متوقف کنید و در هر صورت چاره‌ای جز اتحاد وجود ندارد.
واسع ادامه داد: در مورد مسلمانان با وجود اینکه به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند؛ اما در نهایت به یک خدا، پیامبر و قرآن اعتقاد دارند و این باید محور اتحاد مسلمانان باشد.
این استاد بازنشسته مطالعات اسلامی چالش بزرگ مسلمانان را منافع سیاسی غرب دانست و گفت: منافع سیاسی کشورهای غربی همواره بین مسلمانان مشکل ایجاد می‌کند و آنان را از دستیابی به اهداف خود دور کرده است.
واسع از رهبران مذاهب مختلف خواست تا گرد هم آیند و راه های تقویت وحدت را مورد بحث و بررسی قرار دهند.
وی در ادامه با قدردانی از برگزاری کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی در تهران تصریح کرد: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، نماینده وحدت است؛ زیرا دبیرکل آن شیعه و رئیس شورای عالی آن(مولوی محمد اسحاق مدنی) سنی است.
واسع در مورد عادی‌سازی روابط چند کشور اسلامی با رژیم صهیونیستی با تأکید بر لزوم هوشیاری درباره مسئله فلسطین بیان کرد: در طول دهه‌های گذشته صداهای مختلفی در این رابطه شنیده شده است، آرمان فلسطین برای ما بسیار عزیز است؛ زیرا آنها قربانی الحاق، استثمار و به حاشیه رانده‌شدن هستند.
وی افزود: جای تأسف است که کشورهایی که قرار است از فلسطینی‌ها حمایت کنند، با نیروهای اشغالگر روابط دوستانه برقرار می‌کنند. با این همه ایران با برگزاری روز قدس نقش بسیار مهمی در رساندن صدای فلسطینی‌ها به جهانیان دارد.
واسع در پایان کنفرانس امسال بسیار خوب توصیف کرد و گفت: برای انتشار پیام وحدت شاید بهتر باشد که یک شبکه تلویزیونی با این محور تأسیس شود و با توجه به تاثیرگذاری شبکه‌های اجتماعی، در این شبکه‌ها بیشتر به موضوع وحدت پرداخته شود.
اختلافات مذاهب ناشی از دخالت‌های خارجی است
حجت‌الاسلام والمسلمین سید صادق حسینی از نمایندگان مجمع تقریب مذاهب در هند نیز در حاشیه سیوششمین کنفرانس وحدت با ایکنا گفتوگو و تأکید کرد: در میان مسلمانان هند، بیشترین توجه به موضوع تقریب مذاهب شده و هیچ مشکلی بین شیعیان و اهل سنت و سایر فرقه‌ها دیده نمی‌شود یا خیلی کم و ناچیز است؛ همین موضوع در رابطه با دیگر ادیان هم مشاهده می‌شود.
حسینی ادامه داد: اما در سطح جهانی مذاهب اسلامی با یکدیگر اختلاف زیادی دارند و این موضوع بیشتر به دخالت‌های خارجی بازمی‌گردد. این عوامل خارجی تلاش می‌کنند مسائلی را که بیشتر از همه، عامل اختلاف در میان مذاهب اسلامی هستند بزرگ کرده و به مقدسات توهین می‌کنند. این بزرگترین دلیل برای عدم تقریب بین مذاهب اسلامی است.
نماینده مجمع تقریب مذاهب در هند در مورد اختلاف نظرها بین حوزه‌های علمی مطرح جهان اسلام مانند نجف و الازهر، این اختلاف نظرها را بیشتر علمی دانست و گفت: این اختلاف نظرها کمتر به نزاع و جنجال کشیده می‌شود و بیشتر علمی است، زیرا راه‌های گوناگونی در یادگیری و تحقیق علوم (دینی) وجود دارد و این مراکز براساس منابع مختلف حرکت می‌کنند.
وی افزود: اختلافات مذهبی مراکز علمی جهان اسلام بر سر موضوعات فرعی است، به همین دلیل شما در فتوای مراجع تقلید، تفاوت می‌بینید و این در مورد مسائل فرعی دینی هم در میان مراکز بزرگ دینی مانند الازهر، نجف و دیوبند هند دیده می‌شود.
حسینی در مورد تأثیر عادی‌سازی روابط بین رژیم صهیونیستی و چند کشور اسلامی گفت: به نظر من این عادی‌سازی بین دولت‌ها رخ داده و عادی‌سازی بین مردم رخ نداده است. این دولتمردان افرادی خود فروخته هستند که منافع شخصی خود را در این روند در نظر دارند.
نماینده مجمع تقریب مذاهب در هند تصریح کرد: این رژیم منفور بیشتر از نظر تبلیغاتی بر روی موضوع عادی‌سازی روابط تأکید دارد. آیا رژیمی که متهم به انجام جنایت و نسل‌کشی (فلسطینیان) است می‌تواند با مردم ارتباطی داشته باشد؟ این عادی‌سازی بین دولتمردان است که چندان عمیق نخواهد بود.
وی در پایان در مورد کنفرانس وحدت امسال گفت: سطح کنفرانس امسال بسیار خوب بود. اما مشکلی که وجود دارد در حوزه تبلیغات دیده می‌شود. نباید این کنفرانس تنها به چند زبان فارسی، عربی و تا حدودی انگلیسی ارائه شود. برای مثال در حدود 300 میلیون مسلمان اردو زبان در جهان وجود دارند که این کنفرانس در میان آنها چندان تبلیغ نمی‌شود و این نقطه ضعف این کنفرانس از همان ابتدا بوده است.
مسلمانان بیش از حد در اختلافات جزئی درگیرند
همچنین احمد علی درویش معاون دبیرکل جمعیت علمای پاکستان ایالت خیبر پختونخواه یکی دیگر از مهمانان کنفرانس وحدت در گفتوگو با ایکنا در پاسخ به سؤالی درباره چرایی عدم توجه برخی علمای مذاهب اسلامی به موضوع وحدت گفت که به نظر من یکی از دلیل این عدم توجه این است که مسلمانان بیش از حد در مسائل اختلافی جزئی درگیر شده‌اند.
درویش تصریح کرد: علت دیگر این است که استکبار و استعمار جهانی (کشورهای اروپایی و آمریکا) می‌خواهند از منابع ارزشمندی که در کشورهای اسلامی وجود دارد، استفاده کنند. این باعث شده این کشورها نیروهایی برای حضور در کشورهای اسلامی تربیت کنند که کارشان ایجاد تفرقه و بزرگ‌کردن اختلافات بین مسلمانان باشد.
معاون دبیرکل جمعیت علمای پاکستان بزرگترین چالش امروز مسلمانان جهان را موضوع نداشتن اتحاد دانست و گفت: مسلمانان در همه کشورها باید تمام تمرکز خود را بر مسئله اتحاد گذاشته و در نهایت به وحدت برسند.
وی ادامه داد: مسلمانان باید اختلافات جزئی بین خود را کنار بگذارند و متحد شوند همانطور که خداوند متعال می‌فرماید: وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللَّهِ جَميعًا وَلا تَفَرَّقوا (و همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد و پراكنده نشويد). بدون وحدت، مسلمانان نمی‌توانند در مقابل دشمنان اسلام بایستند.
درویش در مورد عادی‌سازی روابط چند کشور اسلامی با رژیم صهیونیستی با اشاره به اشغالگربودن این رژیم تصریح کرد: این رژیم به دنبال قدرت‌گرفتن است و قصد سلطه‌گری بر زمین و درآمد فلسطینیان دارد. تا زمانی که رژیم صهیونیستی به معاهده 1967 بازنگردد مسلمانان باید به اعتراض و مقابله با این رژیم ادامه دهند.
معاون دبیرکل جمعیت علمای پاکستان ادامه داد: با این همه می‌بینیم که تنها چند کشور در مقابل رژیم صهیونیستی ایستادگی کرده‌اند؛ در حالی‌که تمام امت اسلامی باید در مقابل این رژیم قرار بگیرند تا این رژیم به درون خاک خود براساس قرارداد 1967 بازگردد.
درویش در پایان در مورد کنفرانس وحدت امسال گفت: درخواستی که از برگزار کنندگان کنفرانس وحدت اسلامی دارم این است که این کنفرانس تنها به نشستن و برخاستن محدود نشود و موضوعات مطرح‌شده در این کنفرانس در کل جهان اسلام منتشر شود. من به برگزارکنندگان این کنفرانس تبریک می‌گویم ولی انتظار دارم که کنفرانس‌های مشابهی در سایر کشورهای اسلامی برگزار شود تا همه مسلمانان بتوانند از نتایج آن بهره‌مند شوند.
گفتوگو: محمدحسن گودرزی
