همراهی «مهرورزان» با ناشنوایان برای درک بهتری از دین + فیلم
مدیرعامل مؤسسه آوای علم و ایمان مهرورزان، با هدف خدمات‌رسانی به ناشنوایان، با بیان اینکه در زمینه دینی برای ناشنوایان اصلاً کار نشده است، گفت: مسئولان استانی و کشوری و حتی مدیران بهزیستی از روحیه افراد معلول به ویژه ناشنوایان مطلع نیستند.
محصول فناورانه سهم بالایی در بهبود سبک زندگی دارد و زندگی انسان امروزی آمیخته با مصرف محصولاتی است که با نگاه فناورانه طراحی شده‌اند. در کشورهای پیشرفته صنایع مختلف به مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری وارد شده و نیز ایده‌های نوآور خود را به محصول تبدیل کرده‌اند. حال ضرورت تبدیل ایده‌های نوآور به محصول بر محور قرآن بسیار احساس می‌شود، امری که حضور بیش از پیش مؤسسات قرآنی را می‌طلبد، چراکه با عموم مردم ارتباط مستقیمی دارند و با نیازسنجی بهتر می‌توانند برای تولید محصولات دینی به ایده‌های خلاقانه دست یابند.
در همین باره با حجت‌الاسلام والمسلمین محمد تبرته فراهانی، مدیرعامل مؤسسه آوای علم و ایمان مهرورزان، گفت‌وگو داشتیم که این موسسه در زمینه دسترسی معلولان به ویژه ناشنوایان به امکانات موجود خدماتی را ارائه می‌کند. از خدمات این مؤسسه می‌توان به اپلیکیشن تخصصی مهرورزان و کتاب‌های آموزش معارف و احکام برای ناشنوایان اشاره کرد. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانیم.
ایکنا ـ مؤسسه آوای علم و ایمان مهرورزان در چه حوزه‌هایی و با چه اهدافی فعالیت دارد؟
مؤسسه در حوزه معلولان به ویژه ناشنوایان فعالیت می‌کند و عمده فعالیتمان برای ناشنوایان است، اما برای سایر معلولان نیز اقداماتی داریم. همکارانم در تولید محتوا و بیشتر کتب دینی فعالیت‌های خوبی داشته‌اند. تاکنون هشت عنوان کتاب تبلیغی و آموزشی تألیف و چاپ کرده‌اند و اخبار آن در سطح کشوری منتشر شد و ناشنوایان استقبال کردند و از جمله آنهاست: انتشار کتاب‌های آموزش احکام، چاپ اثری درباره قیام امام حسین(ع) با عنوان «با کاروان حسینی»، کتاب آموزش نماز که شاید اولین کتاب ناشنوایان در کشورهای اسلامی باشد، انتشار کتاب‌هایی درباره خانواده و در نهایت هشت عنوان کتاب برای آموزش محتوای دینی چاپ شده است. همچنین در حال ترجمه قرآن با همکاری شرکت نور و معرفت هادی تحت اشراف جمعیت تعاون اسلامی به زبان و فرهنگ ناشنوایان هستیم که پروژه زمان‌بری است. امیدواریم در ماه رمضان جزء 30 آماده شود و با همکاری نهادهای حمایت‌کننده در اختیار ناشنوایان قرار گیرد.
یکی از رسالت‌های اصلی مؤسسه ما توسعه زبان اشاره بوده است. در دو بخش فعالیت کردیم؛ یکی دوره‌های آموزشی زبان اشاره در کشور و در استان قم تاکنون 12 دوره به صورت حضوری و مجازی برگزار شده است. دیگری توسعه لغات دینی که مرتبط با رویکرد مؤسسه ماست و کمیته پژوهش زبان اشاره در حال تولید اشاره‌هایی است که در حال حاضر به صورت استاندارد موجود نیست.
در فضای مجازی اساتید ما در حال استفاده از شبکه شاد و تدریس عربی پایه‌های 7، 8 و 9 هستند. با وجود اینکه معلم ناشنوایان نیستیم، اما آموزش و پرورش استثنایی کشور به واسطه اداره آموزش و پرورش استثنایی قم تدریس این سه کتاب را به ما واگذار کرد. هم‌اکنون کتاب عربی پایه 8 به زبان اشاره تولید و در شبکه شاد بارگذاری شده است. اساتید ما که ملبس به لباس روحانیت هستند این کتاب‌ها را تدریس کرده‌اند و در اختیار ناشنوایان قرار گرفته است. در بحث‌های تربیتی نیز همکارانمان در قالب لایو مشغول فعالیت هستند و حدود 34 هزار ناشنوا، کم‌شنوا و معلول آخرین لایو را مشاهده کردند.
ایکنا ـ تاکنون چه دستاوردهایی را کسب کرده‌اید؟
تقدیرنامه‌های کشوری و استانی از معاونت توانبخشی کشور و تقدیرنامه‌های استانی از قم، کرمانشاه، همدان، خوزستان و اصفهان دریافت کرده‌ایم.
هم‌اکنون نرم‌افزارهای این مؤسسه در شبکه‌های مختلف در حال عرضه است. در کافه‌بازار اولین نرم‌افزار آموزش زبان اشاره به صورت کلیپ عرضه شد که به دست همکارانمان تولید شد. قبلاً نرم‌افزارها عکس‌محور بودند، ولی برای اینکه آموزش دقیق‌تر و مناسب‌تر باشد، نرم‌افزار ما به صورت کلیپ در کافه بازار عرضه شد.
همچنین اساتید ما در دانشگاه ناشنوایان مشغول تدریس دروس معارف و علوم پایه هستند و این واحد دانشگاهی که متعلق به دانشگاه آزاد است اولین واحد دانشگاهی بین‌المللی در ایران محسوب می‌شود که کلاس‌های متفاوتی را برای افراد ناشنوا برگزار می‌کند.
ایکنا ـ چه مشکلاتی بر سر راهتان بوده است؟
جامعه ما ناشنوایان را نمی‌شناسد، از فرهنگ آنها مطلع نیست و نیز مسئولان و مدیران استانی و کشوری و حتی مسئولان بهزیستی از روحیه افراد معلول به ویژه ناشنوایان مطلع نیستند و ما بیشترین مشکل را در این زمینه داریم. در رأس این ناآشنایی، مسئولان امر به ویژه متولیان معلولین و ناشنوایان هستند. همچنین جامعه با زبان اشاره آشنا نیست و راه ارتباطی شنوا و ناشنوا قطع است؛ مگر اینکه شنوایی زبان اشاره بلد باشد یا به واسطه مترجم ارتباط برقرار شود.
ایکنا ـ چه شد که به فکر کار برای ناشنوایان افتادید؟
سال 1393 بیت یکی از مراجع عظام تقلید در قم دوره‌ای را با عنوان آموزش زبان اشاره برای مبلغان و طلاب سطوح عالی حوزه برگزار کرد. من و همکارانم در آن دوره شرکت کردیم و بعد وقتی وارد جامعه ناشنوایان شدیم، متوجه شدیم که فعالیت در این زمینه جوابگوی 520 هزار ناشنوا نبوده است. طبق آمار رسمی بهزیستی در سال 93، 520 هزار ناشنوا و کم‌شنوا در کشور داریم. اگر فرضاً برای هر هزار نفر یک مبلغ دینی داشته باشیم، حداقل 520 مبلغ برای این جامعه نیاز داریم. در طول سال‌هایی که دوستان ما آموزش می‌دهند و دوره و کارگاه برگزار می‌کنند، مبلغان آقا و خانم حوزه علمیه حدود 20 تا 25 نفرند که بسیار کم است.
بنابراین، وارد جامعه ناشنوایان شدیم و انگیزه در ما ایجاد شد تا در این راه محکم‌تر قدم برداریم و به تولید محتوا بپردازیم. حدود هزار کلیپ در سایت ما بارگذاری شده است و محتوای دینی به زبان اشاره برای ناشنوایان تولید کرده‌ایم. البته ما فقط ناشنوایان ایرانی را پوشش نمی‌دهیم، بلکه ناشنوایان ایرانی ساکن خارج هم هستند.
ایکنا ـ مخاطب شما خاص است و شاید همه به محصولات شما تمایل نداشته باشند. آیا در کسب سود با مشکل مواجه نبوده‌اید؟
کار ما جهادی، فی سبیل الله و نیز مؤسسه غیر تجاری است. انگیزه مادی نداریم، گرچه نیاز است که این‌گونه باشیم تا بتوانیم فعالیتمان را گسترش دهیم.
همچنین با وجود مشکلات، تاکنون کاری بر زمین نمانده است. معمولاً یکسری حمایت‌هایی را از حوزه علمیه دریافت می‌کنیم. متأسفانه بهزیستی حمایت چندانی نمی‌کند و فعالیت ما کشوری است و به سراغ خیران، حوزه علمیه و دفتر تبلیغات اسلامی می‌رویم و واقعاً عنایت ویژه‌ای داشته‌اند و نیز از نهادهای رسمی و غیر رسمی حمایت‌هایی را برای پیشبرد فعالیت‌ها دریافت می‌کنیم این حمایت‌ها باعث شده است که آموزش به صورت کشوری انجام شود و تولیدات در اختیار ناشنوایان قرار بگیرد. با هزینه شخصی کتاب‌ها را تولید می‌کنیم تا بدون سود یا رایگان بتوانیم آنها را به ناشنوایان عرضه کنیم. حس رضایت ناشنوایان، که جزو محرومان جامعه هستند، به ما انگیزه می‌دهد تا این کار را ادامه دهیم و افتخار می‌کنیم که برای کمک به ناشنواها، دستمان را به سوی ارگان‌ها دراز می‌کنیم تا از حمایت آنها بهره‌مند شویم.
مؤسسه ما از شرکت‌های فعال در حوزه فناوری است و در مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق، که یک مرکز ملی در حوزه علمیه است، در حال تکمیل گروه و به‌روز کردن اطلاعات و در اختیار قرار دادن امکانات دیجیتال هستیم. به زودی نرم‌افزار بعدی روانه بازار می‌شود و افتخار داریم که اولین نرم‌افزار توانبخشی دیجیتال را برای ناشنوایان تولید کنیم و حدود یک سال است که در این حوزه فعالیت می‌کنیم و از گروه‌های برتر مرکز اشراق هستیم.
ایکنا ـ توانبخشی دیجیتال به چه معناست؟
فرض کنید یک ناشنوا می‌خواهد به بیمارستان برود یا خرید کند یا دچار حادثه‌ای شده و می‌خواهد به 110 زنگ بزند، به هر حال برای هر ارتباطی نیاز به مترجم دارد. ما مترجم همراه را در اختیار ناشنوا قرار داده‌ایم، چون مردم عادی زبان اشاره بلد نیستند و به واسطه مترجم ارتباط برقرار شود. این ایده به زودی رونمایی می‌شود.
نرم‌افزار دارای بخش تماس‌های اضطراری و کلاس‌های آموزشی است. در دادگاه‌ها افراد ناشنوا باید همراه با مترجم حضور یابند یا دادگاه از بهزیستی درخواست مترجم کند، اما با این پلتفرم فرد ناشنوا می‌تواند درخواست رزرو مترجم را بدهد و می‌تواند در زمان مشخص‌شده از حضور مترجم استفاده کند و این درخواست می‌تواند از طرف فرد ناشنوا یا نهادها باشد. در تابستان 1401 اولین نسخه این نرم‌افزار در اختیار افراد ناشنوا قرار خواهد گرفت.
ایکنا ـ مؤسسات قرآنی با قشر مذهبی در ارتباط هستند و خیلی خوب می‌توانند برای تولید محصولات مذهبی نیازسنجی کنند و آن نیاز را به محصول تبدیل کنند، اما تمایل چندانی به این کار نشان نمی‌دهند و بیشتر در حوزه تبلیغ و ترویج کار می‌کنند. به نظر شما چرا این تمایل وجود ندارد و چه کار باید کرد تا ایجاد شود؟
در حوزه پژوهش‌های دینی عادت کرده‌ایم که امکانات و بودجه در اختیارمان قرار داده شود تا کار جدیدی را انجام دهیم و به هدفمان برسیم. مثلاً نرم‌افزار جدید ما باید بودجه‌اش را تأمین کند. اگر این‌طور نباشد شبیه بسیاری از طرح‌های دیگر می‌شود که هر روز در کشور اجرا و سپس با اتمام بودجه کنار گذاشته می‌شوند. باید از این عادت غلط دست برداریم و به سمت اداره مستقل فعالیت‌هایمان برویم.
ایکنا ـ در مؤسسه شما برای چند نفر کارآفرینی شده است؟
مجموعه ما 15 مدرس، 5 مترجم و 5 مبلغ ثابت دارد، اما برای ایده‌ای که سال بعد عرضه می‌شود باید حداقل از پنج مترجم و 20 مدرس زبان اشاره به صورت تمام‌وقت استفاده کنیم.
ایکنا ـ به نظر شما داشتن ایده مهم‌تر است یا تأمین سرمایه؟
ایده به‌روز و مورد نیاز جامعه مقدم بر هر چیزی است. اگر ایده داشته باشیم، می‌توانیم از مجموعه‌هایی که از ایده‌پردازان حمایت می‌کنند حمایت مالی یا راهنمایی بگیریم.
ایکنا ـ در روند دریافت مجوزها با چه مشکلاتی مواجه بودید؟
برای اینکه شرکت خلاقی باشیم، مرکز نوآوری و خلاقیت اشراق همراهی خوبی داشته است و مجوز شرکت خلاق را که یک سوی آن معاونت علمی ریاست جمهوری است به آسانی دریافت کردیم. همچنین با توجه به اینکه سال‌ها از فعالیتمان می‌گذرد و در بین مؤسساتی که برای معلولان کار می‌کنند موفق‌تریم، برای دریافت مجوزهای بهزیستی و خدمات به معلولین با مشکلی مواجه نبودیم، گرچه روند اداری آن طولانی است.
ناشنوایان عزیز برای بهره‌مندی از مجموعه آثار تصویری این موسسه به نشانی https://m-mehrvarzan.ir/ مراجعه کنند.
نمونه فیلم آموزش احکام به ناشنوایان بخش وضو را در ذیل مشاهده کنید.
انتهای پیام
