«بسم‌الله» ملاک سنجش اندیشه‌ها و رفتارهای سیاسی اجتماعی است
استاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: در دنیای مدرن ما با بحران معنویت روبرو هستیم و برای حل آن تلاش کرده‌اند با معنویت کاذب آن را جبران کنند در حالی که ما با بسم‌الله الرحمن الرحیم معنویت حقیقی و ماندگار داریم.
به گزارش ایکنا، علی عبدالله‌زاده؛ استاد دانشگاه فردوسی مشهد، شامگاه اول فروردین ماه در نشست علمی «کاربرد بسم‌الله الرحمن الرحیم در زندگی فردی و اجتماعی امروز» از سلسله نشست‌های «سی شب؛ سی آیه»، گفت: علامه طباطبایی در تفسیر بسم‌الله گفته است که چون بسم‌الله در ابتدای حمد به کار رفته است می‌تواند، آغازی برای هدف قرآن کریم یعنی هدایت باشد یعنی به تعبیر علامه، همه هدایتی که قرآن در سوره‌ها دنبال کرده است با یک کلمه یعنی بسم‌الله شروع می‌شود و ما همه هدایت‌های قرآنی را به وسیله همین یک کلمه می‌توانیم داشته باشیم.
وی افزود: انسان وقتی کاری را با بسم الله شروع کند یا مستحب است و یا واجب زیرا معنا ندارد انسان کار مکروه و گناهی انجام دهد و آن را با نام خدا شروع کند بنابراین اولین کارکرد بسم‌الله این است که اعمال انسان یا واجب خواهد بود یا مستحب و اگر کار مباحی هم انجام شود چون با بسم‌الله همراه است مستحب خواهد شد بنابراین خداوند با توصیه به یک کلمه بنده و عبد خود را هدایت می‌کند به سمتی که انسان هیچ کاری نکند مگر اینکه یا واجب باشد و یا مستحب.
عبدالله‌زاده ادامه داد: روایت معروفی داریم که هر کاری که بدون بسم‌الله شروع شود ابتر است؛ این روایت در تفسیر منسوب به امام عسکری(ع) آمده است؛ انسان اگر کاری انجام دهد که علامت الهی داشته باشد، بسم الله، علامت آن می‌شود. امیرالمؤمنین(ع) در فرمایشی به کمیل فرمودند که هیچ حرکتی وجود ندارد مگر اینکه در آن نیاز به معرفت داشته باشی یعنی انسان در کوچکترین و یا بزرگترین حرکت خود در زندگی محتاج به معرفت است و این معرفت اگر الهی شد بسم‌الله و اگر الهی نشد غیر بسم‌الله خواهد بود؛ خداوند با بسم‌الله، کارها را به دو دسته تقسیم کرده است.
استاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه هر کاری ما انجام می‌دهیم گویی نامی را در عالم نامگذاری می‌کنیم، تصریح کرد: اگر نامگذاری ما با نیت الهی باشد بسم‌الله الرحمن الرحیم خواهد شد و برعکس. در قرآن بحث مهم نامگذاری‌کردن مطرح شده است یعنی انسان نسبت به اشیاء بیرونی نگرش و عقیده خود را نشان دهد؛ برخی نامگذاری‌ها غیرحقیقی هستند؛ مثلا در سوره نجم آمده است: کسانی که به آخرت ایمان ندارند ملائکه را به مؤنث نامگذاری می‌کنند که این نامگذاری باطل و غیرحقیقی است؛ در سوره احزاب هم فرموده است: ذَٰلِكَ قَوْلُهُمْ بِأَفْوَاهِهِ. برخی نامگذاری‌ها مانند بسمله، حقیقی است ولی؛ إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلَائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنْثَىٰ؛ اسم‌گذاری غیرحقیقی است لذا فقط در دهانشان می‌چرخد و به تعبیر آیت‌الله جوادی آملی، حرف دهانی است که در بیرون از دهان، ثمری ندارد.
خدا منشا حق است
عبدالله‌زاده با اشاره به منشا حقیقت با تاکید بر اینکه طبق آیات قرآن، حق برای خداوند است(الحق من ربک)، تصریح کرد: هر اثبات نامی که به خدا رسید حقیقی است و هر نامی که به غیر خدا نرسد حقیقی نیست؛ در آیات 26 و 27 الرحمان آمده است: كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ؛ وَيَبْقَىٰ وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ. اگر می‌خواهی بدانی چه نامگذاری حقیقی است پس دقت کن که همه عالم هستی فناپذیر است و فقط وجه رب تو باقی است یعنی فقط بسم‌الله الرحمن الرحیم ماندگار است.
استاد دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: اگر کسی بسم‌الله گفت باقی خواهد بود ولی اگر بسم‌الله نگفتیم به کل من علیها فان متصل خواهیم شد؛ بنابراین در اینجا با دو جریان روبرو هستیم؛ جریانی که خود را به بقا و ماندگاری ابدی یعنی بسم‌الله متصل می‌کند، کما اینکه حضرت نوح وقتی خواست کشتی را حرکت دهد گفت: بسم‌الله مجریها و مرسها؛ و جریان دیگری که بسم‌الله الرحمن الرحیم را ندارد فانی است. اوقات خوش آن بود که با دوست به سر شد/باقی هم بی حاصلی و بی خبری بود.
وی با اشاره به آیات 23 نجم و 40 یوسف، افزود: إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْمَاءٌ سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ ۚ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الْأَنْفُسُ ۖ وَلَقَدْ جَاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدَىٰ؛ این نام‌ها که برای بت‌ها گذاشته‌اید اسمائی است که شما و پدرانتان بر روی بت‌ها گذاشته‌اید و خداوند متعال دلیلی برای این نام‌ها قرار نداده است؛ در آیه 40 یوسف، حضرت یوسف به دو همراه زندانی خود گفت: مَا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِهِ إِلَّا أَسْمَاءً سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ؛ این اسم‌هایی که شما پرستش می‌کند، خودتان نام نهادید و خدا دلیل و برهانی برای این اسامی نیاورده است.
عبدالله‌زاده ادامه داد: در این دو آیه خداوند می‌فرماید اگر بخواهید نامگذاری و اثبات نامی کنید، باید برهان و دلیل و سلطان داشته باشد. چرا خدا این نامگذاری را قبول نمی‌کند؟ چون این نامگذاری‌ها دلیل و حجتی از طرف خداوند ندارد. بنابراین هر اسمی که حجت و دلیل از سمت خدا دارد درست است و هر اسمی که نداشته باشد درست نیست.
وی افزود: شخصیت انسان از اندیشه، اخلاق و عمل تشکیل شده است؛ ما معتقدیم که اندیشه بت‌پرستان اندیشه باطلی بوده است و اخلاقشان که دختران را زنده به گور می‌کردند و ... هم اخلاق باطل بوده است لذا اعمال آنان هم باطل است. در دوره معاصر هم هر اندیشه‌ای که الهی نباشد و با بسمله نتوان آن را ابراز کرد، غیر الهی است بنابراین بحث جاهلیت فقط مختص دوران قدیم نبوده است و جاهلیت اخری و ثانویه هم وجود دارد.
عبدالله‌زاده تصریح کرد: در دنیای مدرن هم می‌توان زندگی بسم‌الله الرحمن الرحیمی داشت و غیر بسم‌اللهی؛ یعنی اگر بتوانیم بر سر تک تک اعمال و اندیشه و اخلاق خودمان، بسم‌الله بیاوریم یعنی زندگی بسم‌الله الرحمن الرحیمی داریم ولی اگر نتوانیم یک اندیشه، اخلاق و عمل را متصل به بسم‌الله کنیم قضیه برعکس است. الان در دنیایی زندگی می‌کنیم که مفاهیم دگرگون شده است و بسم‌الله این کارکرد را دارد که چیزی حقیقتا برای ما مفید است که با بسم‌الله پیوند بخورد؛ بسم‌الله ملاک حقیقی سنجش زندگی توحیدی و غیرتوحیدی ماست.
بت‌های امروزین در اندیشه امام
وی افزود: امام خمینی(ره) در پیامشان به حج خونین، فرمودند: اینهایی که ادعای آزادی و عدالت دارند ارباب متفرقون هستند یعنی نوع بت و غیر الهی بودن عوض شده است ولی اصل غیر الهی بودن در سر جای خود باقی است؛ همچنین فرمودند: راستی کدام انسان عاقلی است که بت‌پرستی جدید و مدرن را در افسون و اشکال مختلف نشناسد ...؛ امام(ره)، بت‌پرستی را مربوط به دوره جاهلی نمی‌داند و امروز هم هر اسمی غیر از خدا را بت‌پرستی می‌داند. پس بسم‌الله الرحمن الرحیم مبدا هدایت الهی است و هدایت خدا با آن در اندیشه، عمل و اخلاق انسان جاری می‌شود و زندگی غیر از بسم‌الله یعنی زندگی کثیف و سخت و ناخواستنی، دل‌آزار و مشکل.
عبدالله زاده تاکید کرد: در دنیای مدرن ما با بحران معنویت روبرو هستیم و برای حل آن تلاش کرده‌اند با معنویت کاذب آن را جبران کنند در حالی که ما با بسم‌الله الرحمن الرحیم معنویت حقیقی و ماندگار داریم همچنین ملاک صدق برای سنجش اندیشه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و ... است یعنی اگر بتوان بر سر اندیشه و فعلی بسم‌الله آورد آن کار صادقانه و الهی است و در این غیر این صورت خیر.
انتهای پیام
