بررسی گونه‌شناسی سنت‌های سوگواری عصر جاهلی در «جستارهای تاریخ اسلام»
پنجمین شماره فصلنامه علمی جستارهای تاریخ اسلام به صاحب امتیازی جامعه الزهرا(س) منتشر شد.
به گزارش ایکنا، پنجمین شماره فصلنامه علمی جستارهای تاریخ اسلام به صاحب امتیازی جامعه الزهرا(س) منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «گونه‌شناسی سنت‌های سوگواری در عصر جاهلی»، «تأملی در تعارضات محتوایی و قرآنی قول مشهور در نقل ماجرای بعثت»، «آسیب‌شناسی مقالات پژوهشی بانوان در حوزه غدیر خم در دهه‌های 70 تا 90 شمسی»، «واکاوی شخصیت وکیل اول امام مهدی(عج) با تاکید بر منابع تاریخی– روایی»، «چرایی و چگونگی حمایت علما از تولیدات ایرانی در عصر قاجار»، «بررسی مخاطبان نبوی با تأکید بر نظریه آیت‌الله جوادی آملی در ساحت نظر و عمل».
در چکیده مقاله «گونه‌شناسی سنت‌های سوگواری در عصر جاهلی» می‌خوانیم: «سوگواری و عزاداری رسمی است که از گذشته تا کنون در زندگی اجتماعی بشر بوده و بخشی از آداب و رسوم جوامع و اقوام به آن اختصاص یافته است. شناخت و تبیین آیین‌های سوگواری عصر جاهلی، گامی در راستای آگاهی به زمینه صدور برخی احکام اسلامی مرتبط با سوگواری و معیاری برای شناخت سنت‌ها و شیوه‌های نادرست آن است که گاه تا پس از ظهور اسلام نیز استمرار یافته است. به همین منظور در این نوشتار، با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر داده‌های اسنادی-کتابخانه‌ای، مواجهه با مصیبت، در دو گونه سوگواری عمومی و گزارش‌های سوگواری شیوخ قبایل عصر جاهلی بررسی شد. بر اساس یافته‌های پژوهش، برخی از رفتارها مانند نیاحه و آسیب زدن به بدن و نظیر آن، با وجود اینکه ممکن است در لحظه مصیبت، رنج مصیبت‌دیدگان را بکاهد، اما در برخی موارد خرافی و مذموم است.»
در طلیعه مقاله «تأملی در تعارضات محتوایی و قرآنی قول مشهور در نقل ماجرای بعثت» آمده است: «بازنگری در مطالعه تاریخ حیات رسول اکرم(ص) و وقایع صدر اسلام، در دوره قبل از بعثت، ضروری است. این ضرورت در مطالعه ماجرای بعثت، به عنوان آغاز رسمی دین مبین اسلام و نبوت رسول خدا(ص) بیشتر ضروری می‌نماید و از جایگاه ویژه‌ای در تاریخ اسلام برخوردار است. بازسازی این برهه از تاریخ صدر اسلام، با بررسی تعارض گزارش راه‌یافته از این واقعه به کتب تاریخی و تطبیق آن با سایر گزارههای موجود در منابع متقدم امکان‌پذیر است. این مقاله با ماهیت توصیفی- تحلیلی و بهره‌گیری از روش تحلیل نتایج حاصل از مطالعه منابع مکتوبِ مهم و کهنِ تاریخ صدر اسلام، به بررسی و نقد دیدگاه مشهور در خصوص این واقعه پرداخته است. در این پژوهش مهم‌ترین تعارض‌های موجود در محتوای داخلی این گزارش و تعارض آن با برخی آیات قرآن کریم، مورد توجه قرار گرفته و با تشکیک در گزارش مشهور، زمینه برای روی‌آوری به نقل صحیح از این واقعه، مهیا شده است که علاوه بر عدم تعارض، دارای مشکلات کلامی نیز نخواهد بود.»
در چکیده مقاله «بررسی مخاطبان نبوی با تأکید بر نظریه آیت‌الله جوادی آملی در ساحت نظر و عمل» آمده است: «مخاطب‌شناسی یکی از مباحث مهم در باورپذیری و تغییر رفتار در جوامع بشری است که رسول خدا(ص) نیز برای هدایت مردم توجه ویژه‌ای به این امر داشته‌اند. پژوهش حاضر با بررسی گزارش‌های تاریخی و استفاده از نظریه شناخت آیت‌الله جوادی آملی، به دنبال پاسخ به این سؤال است که مخاطبان شناختی عصر نبوی، از جهت شناختی، در چه سطوحی قرار داشتند و اقدام‌های پیامبر اکرم(ص) در راستای هدایت مخاطبان با توجه به سطوح تعریف‌شده، چه بوده است؟ در حال حاضر، راه‌اندازی جنگ شناختی علیه باورهای اسلامی از سوی مخالفان و داشتن نقشه راه برای مقابله با این جنگ، بررسی این مسئله را ضروری می‌سازد. بررسی ها نشان می دهد که قدرت شناخت مخاطبان رسول خدا(ص) در جنگ شناختی توسط جبهه باطل، مورد آسیب قرار گرفت و مخاطبان، گرفتار ناهماهنگی در بُعد نظر و عمل شدند. رسول خدا(ص) با آسیب‌شناسی دقیق در حوزه شناختی مخاطب، و با تزریق آگاهی به جامعه و رفع موانع شناختی درباره هر باور به‌صورت جداگانه، بین قوای شناختی هماهنگی ایجاد کرد و باورهای اسلامی را در وجود مخاطبان خود بر اساس ظرفیت مخاطب نهادینه کرد.»
انتهای پیام
