کنگره بین المللی اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری در مشهد برگزار می‌شود

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا صالح، مدیر نمایندگی جامعه المصطفی(ص) العالمیه در خراسان رضوی، در نشست خبری با اصحاب رسانه با موضوع «کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای» که امروز ۶ دی ماه در جامعه المصطفی(ص) خراسان رضوی برگزار شد، اظهار کرد: جامعه المصطفی یکی از نهادهای علمی در استان خراسان رضوی است که پذیرای دانشجویان و طلاب خارجی محسوب می‌شود. امروزه در مشهد ۲۵۰۰ طلبه خارجی از 45 کشور مختلف در این واحد مشغول تحصیل هستند که حدود ۱۰۰۰ نفر از آنان را خواهران تشکیل می‌دهند. این طلاب عمدتا در علوم انسانی و علوم اسلامی در 36 رشته و گرایش مختلف مشغول تحصیل هستند، که این تحصیل در سه مقطع کارشناسی، ارشد و دکترا صورت می‌گیرد.

وی تصریح کرد: عمده فعالیت‌هایی که طلاب ما در سطح جهان انجام می‌دهند، شامل مدیریت حوزه‌های علمیه، تاسیس مدارس آموزش و پرورش در سطح جهان، تدریس در مدارس و دانشگاه ها، ترجمه، تالیف و انتشار کتب، فعالیت‌های اجتماعی و رسانه‌ای و... می‌شود که از دستاوردهای جامعه المصطفی به شمار می‌روند. تاکنون حدود ۴۰۰۰ عنوان کتاب اسلامی به 30 زبان زنده دنیا توسط دانش‌آموختگان جامعه المصطفی ترجمه شده است. در واقع جامعه المصطفی توانسته است به عنوان یک نهاد علمی و فرهنگی یک پیوند فکری، فرهنگی و تمدنی بین کشورهای جهان ایجاد کند و شبکه‌ای از اندیشمندان مسلمان را در جهان اسلام تربیت نماید و به اسلام ارائه کند.

صالح بیان کرد: نقش جامعه المصطفی در انسجام جهان اسلام و ایجاد وحدت بسیار برجسته است و بسیاری از علمای بلاد اسلامی به صورت بلندمدت و دوره‌های کوتاه مدت در دوره‌های جامعه المصطفی تحصیل می‌کنند. این سازمان واحدی از جامعه المصطفی است که در کل جامعه المصطفی بیش از 50 هزار طلبه از 120 کشور جهان را پوشش می‌دهد. نقش جامعه المصطفی در آموزش و توسعه زبان، فرهنگ و ادب فارسی به‌گونه‌ای  برجسته بوده است که بیش از صدهزار نفر تاکنون در این سازمان با زبان فارسی آشنا شده‌اند. همچنین بیشترین نهادی که در سطح جهان و بین‌الملل در توسعه زبان فارسی نقش ایفا کرده است جامعه المصطفی بوده است، زیرا تمامی دانش‌آموختگان برای ورود به دروس تخصصی ابتدا باید زبان فارسی را فرا گیرند. 

مدیر جامعه المصطفی(ص) العالمیه خراسان رضوی تصریح کرد: نقش جامعه المصطفی در توسعه فرهنگ اسلامی، ایرانی و گفتمان انقلاب اسلامی در سطح جهان برجسته است، زیرا عمده طلاب ما با اندیشه انقلاب و گفتمان ناب انقلاب اسلامی آشنا می‌شوند و در جهان ارائه می‌دهند. نکته دیگر این است که طلاب ما در زمینه جذب مخاطب، گردگشر مذهبی، معرفی ایران و ظرفیت‌های فرهنگی تمدنی تاریخی علمی به جهان نقش مهم و تاثیرگذاری ایفا کرده‌اند. 

وی در خصوص کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای بیان کرد: آشنایی عمده نسل جوان با رهبر انقلای اسلامی بیشتر در قالب مدیریتی بوده است، یعنی در سطح بین‌اللمل و سطح کشور غالب مخاطبین ایشان را به عنوان مدیریت کلان اجرایی شناخته‌اند و ابعاد علمی و شخصیت معنوی ایشان کمتر مورد توجه برای آشنایی قرار گرفته است. فلذا امروزه از اهداف مهم این کنگره ترویج و توسعه تعالیم قرآنی در سطح جامعه است و هدف دوم تبیین و معرفی شخصیت قرآنی رهبر انقلاب اسلامی اعم از ابعاد علمی و نوآوری‌های تفسیری ایشان و همچنین معرفی خود ایشان به عنوان شخصیتی تاثیرگذار در حرکت قرآنی جامعه اسلامی محسوب  می‌شود. 

صالح تشریح کرد: در بعد اول که سیر و سابقه فعالیت‌های رهبر معظم انقلاب مورد نظر است، باید توجه کنیم که آیت‌الله خامنه‌ای بعد از گذراندن مراحل تحصیلات حوزوی به مدت ۶ سال در شهر قم اقامت و تحصیل داشتند که طی آن از حضور اساتید برجسته‌ای مانند آیت الله بروجردی، آیت الله خمینی و علامه طباطبایی بهره‌مند شده‌اند و بعد از آن حضرت آقا در سال ۱۳۴۳ به مشهد بازگشته که از آن ابتدا تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایشان وارد میدان مبارزه، مجاهدت و مبارزه با دوران ستم‌شاهی شده‌اند و تفسیر قرآن را پایه‌گذاری می‌کنند. در واقع پیشینه فعالیت رسمی تفسیری ایشان از سال 1343 محسوب می‌شود.

مدیر جامعه المصطفی(ص) العالمیه خراسان رضوی به تشریح فعالیت‌های تفسیری مقام معظم رهبری پرداخت و گفت: آیت‌الله خامنه‌ای در سال 1343 ابتدا دروسی را در محله پایین خیابان در خصوص تفسیر سوره مبارکه «مائده» را از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۷ انجام می‌دهند، که بعد از سال ۱۳۴۷، حضرت آقا تدریس دروس رسمی تفسیر را برای طلاب مشهد راه‌اندازی می‌کنند که این تدریس به بزرگترین درس تفسیری کشور تبدیل شده است. دستگاه امنیتی رژیم پهلوی باتوجه به استقبال مردم متوجه می‌شود که این درس‌ها تاثیر زیادی بر اندیشه نسل جوان دارد، به همین دلیل با آن مقابله کرده و آن را تعطیل می‌کند. زیرا خصوصیت این تدریس‌ها این بوده است که مقام معظم رهبری مبانی مبارزه و مقابله با رژیم شاه را از آیات قرآن استخراج کرده و براساس این آیات به نسل حاضر ارائه می‌دادند. 

وی ادامه داد: با توجه به این اوامر مقام معظم رهبری تدریس درس‌های خود را در سال ۱۳۵۲ به مسجد قبله منتقل کرده و مدتی تدریس این درس‌ها در آنجا صورت می‌گیرد؛ اما در مجموع علاوه بر مسجد قبله در مدرسه میرزا جعفر و مسجد کرامت هم این درس‌ها تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که در 20 دی 1353 حضرت آقا دستگیر شده و به زندان تهران منتقل می‌شوند. فلذا وقفه‌ای در این درس‌ها ایجاد شد و بعد از بازگشت، در اوایل شهریور ۱۳۵۴ قصد شروع مجدد تدریس تفسیر قرآن را آغاز می‌کنند اما با مقاومت جدی ساواک روبه‌رو شده و این تدریس‌های عمومی برای همیشه تعطیل می‌شوند، اما این تدریس‌ها در مکان‌های خاص برای اقشار خاص بدون اطلاع عمومی ادامه می‌یابد. همچنین بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مقام معظم رهبری این تدریس‌ها را برای طلاب و دانشجویان در حسینیه امام خمینی(ره)، دفتر ریاست جمهوری و حزب جمهوری اسلامی ارائه می‌کردند. 

ویژگی های تفسیر مقام معظم رهبری

مدیر کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی حضرت آیت الله خامنه‌ای افزود: مقام معظم رهبری در مقدمه تفسیر سوره «حمد» هدف خود را اینگونه ارائه کرده‌اند، که هدف من از ارائه درس تفسیر مشارکت من در تعلیم و تربیت قرآنی نسل جوان و درگیر شدن فکر نسل دانشجو و طلبه با قرآن کریم است. با توجه به این فعالیت‌ها امروزه 10 جلد تفسیر از مقام معظم رهبری منتشر شده است که در قالب «بیان قرآن» ارائه می‌شود، که یکی از اقداماتی که برای این کنگره صورت گرفته است، معرفی این 10 جلد در صدا‌وسیما به صورت برنامه‌های کوتاه به مردم ارائه می‌شود.

صالح در خصوص ویژگی‌های تفسیر آیت‌الله خامنه‌ای، اظهار کرد: تفسیر رهبر انقلاب چند ویژگی برجسته دارد که این ویژگی‌ها شامل موارد زیر می‌شود: با توجه به شخصیت علمی و اجرایی که ایشان دارا هستند، نگاهی اجتماعی و سیاسی در تفسیر دارند. نکته بعدی این است که تفسیر حضرت آقا متناسب با نیازهای روز جامعه است، زیرا ایشان با توجه به نیازهای امروزی، نکات را از آیات برداشت کرده و برای مردم در تمامی حوزه‌ها ارائه می‌دهند. همچنین تفسیر رهبری از انسجام و نظام‌بارگی زیادی برخوردار است و در بحث خلاقیت در ارائه مباحث بسیار خلاق عمل می‌کنند. زیرا ایشان به زوایایی از بررسی آیات توجه می‌کنند که بسیاری از مفسرین بزرگ از آن نکات بی‌بهره هستند. ویژگی بعدی تفسیر مقام معظم رهبری عدالت طلبی و نگاه شبکه‌ای به مضامین قرآن، عینیت‌بخشی به مضامین قرآنی و انطباق آن با شرایط جامعه است. 

وی در خصوص برنامه‌های این کنگره، بیان کرد: برنامه‌های این کنگره ۱۵ محور دارد، که این محورها شامل مرجعیت قرآن، علوم قرآنی، قرآن و اهل بیت، روش‌شناسی تفسیر، زن و خانواده، قرآن و انقلاب، دولت و جامعه‌سازی، مبانی حکومت‌داری اسلامی از منظر قرآن کریم، قرآن و علوم طبیعی و علوم انسانی، قرآن و مستشرقان غرب، شخصیت و سیره قرآنی رهبر انقلاب، مبانی حکومتداری اسلامی از منظر قرآن کریم، تفسیر و معارف قرآن، ترجمه و تدبر و انس با قرآن و... می‌شود. جامعه المصطفی با همکاری بیش از ۱۸۳ مرکز حوزوی و دانشگاهی این همایش را برگزار می‌کند که بالاترین سطح مشارکت در سطح کشور محسوب می‌شود. 

مدیر جامعه المصطفی(ص) العالمیه خراسان رضوی بیان کرد: این کنگره به صورت اجلاسیه‌هایی در سطح کشور برگزار می‌شود که شرق کشور با بیش از ۲۰۰ مقاله به مشهد واگذار شده است و بخشی از این مقالات به استان‌های تهران، اصفهان، تبریز و همچنین در چند کشور خارجی سوریه، افغانستان، هندوستان، اندونزی و پاکستان این کنگره برگزار می‌شود، البته در تهران و اصفهان برگزار شده است که مشهد سومین منطقه از لحاظ زمان برگزاری است. مناطق تحت پوشش شرق کشور استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان قرار دارد.

صالح افزود: برای برگزاری این کنگره شورای سیاست‌گذاری اجلاسیه شرق کشور تشکیل شده است که در این شورا آقایان حجت‌الاسلام خیاط رییس حوزه علمیه خراسان، حجت‌الاسلام گنابادی‌نژاد معاون استانداری خراسان رضوی، طالبی رییس سازمان علمی فرهنگی آستان قدس رضوی، خوراکیان مدیر دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در مشهد، دستپور رییس صداوسیمای خراسان رضوی و منصوریان رییس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر و دانشگاه فردوسی حضور دارند. 

وی بیان کرد: یکی از رویکردهای ما در این همایش این است که این کنگره تمام اقشار جامعه را در برگیرد. یعنی هدف ما این است که کل شهر درگیر این همایش شوند، فلذا به همین دلیل از عمده نهادهای شهر دعوت شده است تا مارا همراهی نمایند وعموم طبقات مختلف جامعه بتوانند ارتباطی با مباحث قرآنی پیدا کنند. 

مدیر کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خبر داد: تاکنون ۱۸۳ پیش نشست، 65 کارگاه آموزشی و 12 کرسی مناسب با محورهای همایش در سطح کشور برگزار شده است. این نشست‌ها، کرسی‌ها و کارگاه‌ها در شهرهای مشهد، اصفهان، گرگان، بندرعباس، سنندج، ساری، اهواز، دزفول، کرمان، شوشتر، قم، تهران، شهر کربلا، استانبول و کراچی برگزار شده است. همچنین برای این کنگره در کلان کشور 2411 چکیده مقاله، 1710 اصل مقاله دریافت شده است. بعد از بررسی و ارزیابی مقالات مجموعا 925 مقاله پذیرفته شده است. حال از میان این مقالات، ۲۲۱ مقاله در شرق کشور دریافت و 68 مقاله بین‌المللی و در مجموع 289 مقاله در کنگره شرق کشور پذیرفته شده است که از این تعداد، خراسان رضوی ۱۱۶ مقاله، خراسان جنوبی ۱۹ مقاله، خراسان شمالی 26 مقاله و سیستان و بلوچستان ۶۰ مقاله را دارا بوده‌اند. 

وی در خصوص آمار مقالات بین المللی شرق کشور، تشریح کرد: 16 مقاله به زبان انگلیسی، 12 مقاله به زبان عربی، 5 مقاله به زبان فرانسه، 7 مقاله به زبان بنگالی، 2 مقاله به زبان اندونزی، 7 مقاله به زبان آذری، 18 مقاله به زبان اردو و 2 مقاله به زبان ترکی استانبولی نگاشته شده است. باتوجه به اینکه این همایش منصوب به قرآن و مقام معظم رهبری است، برای ارزیابی علمی مقالات 20 مرحله ارزیابی برای هر مقاله انجام می‌شود. 

صالح افزود: این کنگره در روزهای ۱۳ و ۱۴ دی ماه که مصادف با ولات با سعادت حضرت زهرا(س) و شهادت سردار سلیمانی است، در تالار قدس کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در حرم مطهر رضوی برگزار می‌شود. زمان افتتاحیه ساعت ۸ تا ۱۱.30 صبح چهارشنبه و اختتامیه در روز پنجشنبه در همین ساعات برگزار می‌شود. سخنران‌های محوری این مراسم نماینده ولی فقیه در استان، آیت‌الله علم الهدی، دکتر عباسی رییس جامعه المصطفی، حجت‌الاسلام مروی تولیت آستان قدس رضوی، حجت‌الاسلام خیاط رییس حوزه‌های علمیه هستند. 

مدیر جامعه المصطفی(ص) العالمیه خراسان رضوی تصریح کرد: بعد از افتتاحیه دو کمیسیون در دانشگاه علوم رضوی برگزار می‌شود و همچنین در سالن جانبی این همایشها، نمایشگاهی از آثار مقام معظم رهبری برگزار خواهد شد. لازم به ذکر است که این همایش هیچگونه بودجه دولتی ندارد بلکه از ظرفیتهای خود مجموعه‌ها استفاده شده است