اصفهان؛ میزبان سومین اجلاس کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری

به گزارش ایکنا از اصفهان، نشست خبری سومین اجلاس کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی) امروز، 27 آذرماه در جامعة‌المصطفی‌العالمیه اصفهان برگزار شد.

در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدامیررضا طاهایی، رئیس نمایندگی جامعة‌المصطفی‌العالمیه در اصفهان و رئیس سومین اجلاس کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای اظهار کرد: جامعة‌المصطفی، دانشگاهی بین‌المللی است که پس از انقلاب تأسیس شد و به دانشجویان و طلاب علوم دینی غیرایرانی اختصاص دارد. یکی از خدمات این مجموعه که همواره مایلم به آن اشاره کنم و خدمتی جانبی محسوب می‌شود، آموزش زبان فارسی است. ما با اینکه هیچ ادعایی نداریم و هیچ پرچمی برای زبان فارسی بلند نکرده‌ایم، از ابتدای انقلاب تاکنون به 500 هزار نفر، زبان فارسی آموزش داده‌ایم. آنهایی که پرچمدار زبان فارسی هستند، به این موضوع اذعان می‌کنند، نه اینکه خود ما مدعی آن باشیم. هر دانشجویی که به کشوری دیگر می‌رود، باید زبان آنجا را فرا بگیرد و این موضوع جزو شروط پذیرش او محسوب می‌شود. علاوه بر این، ما روش خاص خودمان را برای آموزش زبان فارسی داریم.

وی افزود: دانشجویان و طلابی که به جامعة‌المصطفی می‌آیند، در رشته‌های گوناگون پذیرش می‌شوند، از جمله رشته‌های زیرمجموعه مجتمع قرآن و حدیث که از حیث پژوهشی جزو مجامع درجه یک جامعة‌المصطفی است. یکی از اقداماتی که آقای رضایی، رئیس مجتمع قرآن و حدیث بنیان‌گذار آن محسوب می‌شود، برگزاری کنگره اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری است. معظم له پیش از انقلاب در مسجد کرامت مشهد تفسیر قرآن می‌گفتند، آثار تفسیری دارند و کتب تفسیری ایشان موجود است، ولی چون مسئولیت سیاسی به عهده دارند، به این جنبه علمی شخصیتشان توجه نشده است. به همت آقای رضایی، مقدمات برگزاری کنگره اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری فراهم شد و ابتدا قرار بود این کنگره در مجتمع قرآن و حدیث قم برگزار شود که ما پیشنهاد دادیم یکی از اجلاس‌های آن در اصفهان برگزار شود و پس از برگزاری دو اجلاس در تهران، قرار است اجلاس سوم در اصفهان برگزار شود.

رئیس نمایندگی جامعة‌المصطفی‌العالمیه در اصفهان با بیان اینکه اجلاس سوم می‌تواند به یک رویداد در این شهر تبدیل شود، ادامه داد: دانشمندان علوم انسانی در غرب وقتی نظریه‌ای مطرح می‌کنند، گروهی موظف به اجرای آن در جامعه هستند، خصوصاً جامعه‌شناسان؛ ولی این موضوع در ایران حلقه‌ای مفقود است، چنانکه به‌وفور همایش، کنگره و... برگزار می‌شود، ولی عملیاتی کردن آن معمولاً عقیم می‌ماند؛ یعنی به میدان اجتماع نمی‌آید و کاربردی نمی‌شود. کارگروهی که آقای رضایی برای برگزاری اجلاس سوم به اصفهان سپرده، سبک زندگی نام دارد و 170 مقاله در این زمینه ارسال شده است که اصحاب رسانه می‌توانند در تبدیل شدن این موضوع به رویداد و عملیاتی شدن سبک زندگی قرآنی در سطوح گوناگون جامعه کمک کنند.

استقبال 180 مرکز علمی و فرهنگی از برگزاری کنگره

در ادامه، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی، دبیر علمی کنگره اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری به تاریخچه برگزاری این کنگره اشاره کرد و گفت: در سال 1400، مقدمات برگزاری کنگره‌ای درباره اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری فراهم و در خرداد 1401 این موضوع اعلام عمومی شد، با این هدف که اولاً نشر معارف و فرهنگ قرآنی در جامعه گسترش بیشتری پیدا کند. ثانیاً، اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری مورد شناخت و تبیین قرار گیرد و ثالثاً، برای تحقق تمدن نوین اسلامی در پرتو قرآن زمینه‌سازی شود. این رویداد با استقبال 180 مرکز علمی و فرهنگی در کشور مواجه شد و به‌خصوص پس از اتفاقات پاییز سال گذشته، بسیاری از افراد و مراکز برای شناساندن شخصیت علمی مقام معظم رهبری به جامعه احساس تکلیف کردند؛ چراکه جنبه قرآنی و فقهی شخصیت ایشان برای نسل جوان و حتی طلاب شناخته‌شده نیست.

وی افزود: سپس 15 کارگروه علمی در خصوص مباحث گوناگون شکل گرفت و 20 محور برای همایش مشخص شد. تا امروز نیز 53 نشریه علمی که 22 تای آنها مجله علمی پژوهشی هستند، برای انتشار مقالات همایش اعلام آمادگی کرده‌اند که شاید پس از انقلاب، این میزان استقبال نشریات علمی از مقالات یک همایش بی‌سابقه باشد. همچنین، بیش از 183 پیش‌نشست علمی در 30 استان کشور، 65 کارگاه آموزشی و 12 کرسی علمی ترویجی در خصوص این همایش برگزار شده است. تاکنون، بیش از 2400 چکیده و مقاله به این کنگره ارسال شده و آن را به یکی از بزرگترین کنگره‌های بدون بودجه دولتی پس از پیروزی انقلاب تبدیل کرده و حتی یک مقاله سفارشی که بابت آن پول پرداخت شده باشد، به این کنگره ارسال نشده است.

دبیر علمی کنگره اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری اضافه کرد: بسیاری از کاربران و مخاطبان این کنگره، دانشجویان مقطع دکترا و طلاب سطوح خارج حوزه علمیه و مراکز تخصصی هستند. به مرور و با گسترده‌تر شدن کنگره، به پیشنهاد برخی دوستان و با توجه به اینکه مقالات بسیاری از شهرستان‌ها به دبیرخانه ارسال شده بود، تصمیم گرفته شد تا به جای برگزاری یک اجلاس، چند اجلاس برگزار شود و کنگره افتتاحیه و اختتامیه نداشته باشد. بر اساس اعلام آمادگی و پیشنهادهایی که مطرح شد، اولین اجلاس، 23 آبان‌ماه در دانشگاه آزاد تهران مرکزی برگزار شد. اجلاس اصفهان نیز 29 آذرماه جاری برگزار می‌شود و پس از آن به ترتیب، اجلاس مشهد طی دو روز در دی‌ماه، اجلاس شیراز در فروردین سال آینده و اجلاس تبریز در اردیبهشت‌ماه 1403 برگزار خواهد شد.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه جامعة‌المصطفی در 60 کشور نمایندگی دارد، تعدادی از این نمایندگی‌ها با همکاری نهادها و دانشگاه‌های این کشورها برای برگزاری اجلاس کنگره اعلام آمادگی کرده‌اند، از جمله هند، سوریه، لبنان، سه کشور آفریقایی، اندونزی، پاکستان و افغانستان.

رضایی بیان کرد: مقالات ارسالی به دقت بررسی و برای هر مقاله، 20 مرحله طی شد. همچنین، در خصوص تمام مقالات مشابه‌یابی صورت گرفت و تعداد 244 مقاله از 21 کشور و به 22 زبان به دبیرخانه کنگره ارسال شد. علاوه بر این، در هر اجلاس مقالات مربوط به یک منطقه به‌صورت مستقل آماده‌سازی و در قالب کتاب چاپ می‌شود؛ مثلاً 120 مقاله مربوط به دانشگاه آزاد تهران با حضور رئیس این دانشگاه در سه جلد رونمایی شد. در اجلاس اصفهان نیز مجموعه مقالات مربوط به سبک زندگی و پژوهشگران این شهر در چهار جلد رونمایی خواهد شد. البته فصلنامه قرآنی کوثر که در اصفهان منتشر می‌شود، تعدادی از مقالات را انتخاب و به‌صورت ویژه‌نامه منتشر کرده است که از آن نیز رونمایی خواهد شد.

وی در بخش دوم سخنان خود به سیر تطور تفسیر قرآن مقام معظم رهبری اشاره کرد و گفت: رهبر انقلاب متولد 1318 در مشهد هستند و از جمله معلمان ایشان، پدرشان آیت‌الله سیدجواد حسینی بودند و سپس مادر و پدربزرگشان. پدربزرگ مادری معظم‌له، آیت‌الله سیدهاشم میردامادی نجف‌آبادی است که در مسجد گوهرشاد تفسیر قرآن می‌گفت و ما فکر می‌کنیم علاقه رهبر انقلاب به تفسیر قرآن تحت تأثیر پدر و مادرشان شکل گرفته است. زمانی که ایشان به قم آمدند، به مدت 6 سال در محضر علامه طباطبایی(ره)، مباحث قرآنی را فرا گرفتند. در سال 1343 وقتی پدرشان بیمار شد، به مشهد بازگشتند و در همان سال در مسجد قبله شروع به تفسیر سوره مائده کردند. همچنین می‌توان به تفسیر سوره کهف در جمع خامنه‌ای‌های مقیم تهران در سال 1345، تفسیر قرآن در مسجد امام حسن(ع) مشهد در سال 1352 و مسجد کرامت در سال 1353 اشاره کرد.

دبیر علمی کنگره اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری افزود: طبق صحبتی که با برخی افراد حاضر در این جلسات داشتم، مشخص شد که تفسیر ایشان آن‌قدر مورد توجه قرار می‌گرفت که گاهی نزدیک به 700 دانشجو در جلسات شرکت می‌کردند و بانی مسجد مجبور شد خانه کنار آن را خریداری کند و مسجد را بابت جلسات تفسیری ایشان توسعه دهد. از 1350، تفسیر تخصصی معظم‌له در مسجد میرزا جعفر مشهد با سوره‌های مائده، برائت، انفال و بخشی از سوره یونس آغاز شد که تفسیر سوره برائت منتشر شده است. ایشان در مسجد کرامت مشهد در سال 1353 تفسیر موضوعی هم داشتند که با عنوان «طرح کلی اندیشه اسلامی» منتشر شده و در بسیاری از مراکز تدریس می‌شود. دوره چهارم تفسیرهای معظم‌له مربوط به پس از انقلاب است که اولین نوبت آن، سال 1358 در دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به‌صورت هفتگی بود. تفسیر سوره‌های حشر، جمعه، ممتحنه، مجادله، صف، تغابن و منافقون برای پاسداران دفتر ریاست‌جمهوری از سال 61 تا 62، تفسیر سوره حمد برای دانشجویان از سال 69 تا 70 و تفسیر سوره بقره برای دانشجویان در سال‌های 70 و 71 نیز از دیگر آثار تفسیری ایشان به شمار می‌رود.

وی در پایان تأکید کرد: این کنگره مخصوص جامعة‌المصطفی نیست و اگر این مجموعه میزبان کنگره شده است، 180 مرکز دیگر نیز در برگزاری آن مشارکت دارند که از همه آنها قدردانی و همین‌جا از دانشجویان، طلاب، استادان و اصحاب رسانه دعوت می‌شود تا 29 آذرماه در اجلاس سوم کنگره شرکت کنند. شخص مقام معظم رهبری به چنین همایش‌هایی نیاز ندارد، بلکه جامعه ما نیازمند شناخت شخصیت علمی ایشان و ترویج فرهنگ قرآنی است. این کنگره را باید پلی قرار دهیم برای اینکه جامعه ما قرآنی‌تر شود و فرهنگ قرآنی در آن بیشتر گسترش پیدا کند.

یادآور می‌شود، سومین اجلاس کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی) در روز چهارشنبه، 29 آذرماه از ساعت 8 تا 16 در مجتمع فرهنگی شیخ بهایی واقع در جاده نجف‌آباد برگزار و به‌صورت زنده نیز از صدا و سیما پخش می‌شود.

محبوبه فرهنگ