انتشار کتابی درباره کتیبه‌های سنگی قرون اولیه اسلامی در نجد

به گزارش ایکنا به نقل از عرب نیوز، سعد بن محمد التویجری، نویسنده عربستانی کتابی باعنوان «کتیبه‌های اسلامی از عالیه نجد» (‌نقوش إسلامية من عالية نجد) نوشته که به تازگی منتشر شده است. وی در مطلبی در حساب کاربری خود در شبکه ایکس(توییتر) نوشت: به لطف خداوند متعال کتاب اینجانب به چاپ رسیده است.

در این کتاب 219 صفحه‌ای 125 کتیبه اسلامی مربوط به سه قرن اول هجری را مطالعه کردم که در 26 محوطه در عالیه نجد کشف شده است. از این تعداد 100 کتیبه برای اولین بار مطالعه شده و 25 کتیبه در حال مطالعه مجدد است.
موضوعات این کتیبه‌ها شامل متون دینی، کتیبه‌های دارای متون منظوم و کتیبه‌های یادبود و خبری است.

کتاب به دو فصل «عالیه  نجد» و «کتیبه‌های اسلامی از عالیه نجد» تقسیم شده است. فصل اول به معرفی منطقه مورد مطالعه و تعیین مرزهای امروزی و قدیمی آن، مسیرهای زیارتی که از عالیه نجد می‌گذرد و معادن و آبادی‌های آن که در سه قرن اول هجری رونق داشتند پرداخته است و فصل دوم به جزئیات کتیبه‌ها و تفسیر آنها می‌پردازد.

برخی از این کتیبه‌ها به نشان دادن جنبه‌های مذهبی، اقتصادی، اجتماعی و ادبی این دوره کمک می‌کند.

التویجری این کتیبه‌ها را بر اساس محتوای مذهبی یعنی ادعیه، آیات قرآن، ادبیات، شعر و وقایع‌نگاری دسته‌بندی کرده است. وی بر اساس نحوه ترسیم حروف تخمین زد که قدمت این کتیبه‌ها به سه قرن اول هجری باز می‌گردد و از روی آنها می‌توان قبایل ساکن و یا حاضر در این مناطق را شناسایی کرد.

التویجری در نگارش این کتاب با چالش‌های متعددی از جمله گستردگی منطقه مورد تحقیق، زمین‌های صعب‌العبور و عدم وجود تحقیقات قبلی بر روی کتیبه‌های اسلامی در نجد مواجه بوده است.

عالیه نجد یا نجد علیا نامی است که به منطقه غربی نجد و در مجاورت حجاز در وسط شبه جزیره عربستان داده شده است و در دوران جاهلی و صدر اسلام محل زندگی قبایل مشهور عرب مانند قیس و عیلان بوده است.