نسل نو تشنه دید جدید در ادبیات و هنر انقلاب هستند
کارشناس و منتقد ادبی حاضر در بررسی کتاب «فصل توت‌های سفید» با اشاره به آنکه هنر و ادبیات، ابزارهایی مهم در معرفی درست انقلاب به نسل جوان و نوجوان امروز به شمار می‌رود تصریح کرد: باید در داستان، شخصیت‌ها را به گونه‌ای تعریف کنیم تا برای مخاطب امروز باورپذیر و قابل درک باشد.
به گزارش ایکنا؛ نشست نقد و بررسی کتاب «فصل توت‌های سفید» با اجرای محمد قائم‌خانی، با حضور سیده‌عذرا موسوی نویسنده کتاب و مصطفی حریری در مقام کارشناس و منتقد ادبی به میزبانی فروشگاه کتاب به‌نشر تهران برگزار شد.
سیده عذرا موسوی نویسنده کتاب در این نشست با اشاره به شکل گیری ایده نگارش این کتاب در سال 1393 با بیان آنکه پیشینه پژوهشی عمیقی پشت نگارش این اثر وجود دارد گفت: در روند طی کردن مسیر پژوهش، کتاب «سینمای مستند ایران» اثر محمد تهامی‌نژاد یکی از آثار هدف بود که با مراجعه به آن با تعریفی از سینمای مستند؛ محدوده هنری این گونه سینمایی؛ تحولات این سینما پیش و پس از انقلاب آشنا شدم.
دفن شهدای 17 شهریور در گورهای دسته‌جمعی
موسوی ادامه داد: در کتاب مذکور نام مستند «جستجو» از امیر نادری به چشمم خورد که طی آن به جست‌وجوی گمشدگان جریانات انقلاب و جوانانی می‌رود که در بحبوحه انقلاب بین ١٧ شهریور ٥٧ تا پیروزی انقلاب از خانه‌هایشان خارج شدند و دیگر بازنگشتند.
به گفته نویسنده کتاب «فصل توت‌های سفید»؛ در واقعه «17 شهریور» همانند واقعه «قیام گوهرشاد» تعداد شهدا مشخص نیست. حکومت، مردم زخمی، مجروح و شهدا را در گورهای دسته جمعی دفن می‌کند. از این رو تناقض‌های زیادی از آمار کشته‌شدگان از سوی حکومت و مردم وجود دارد.
کمک جایزه ادبی شهید اندرزگو به دیده شدن کتاب
موسوی با اشاره به آنکه انتخاب این کتاب در جایزه شهید اندرزگو توانسته تا حدودی به دیده شدن اثر در میان علاقه‌مندان کتاب کمک کند ادامه داد: نگارش اثر در سال 1393 شروع شد. همزمان آغاز تحصیل در دانشگاه وقفه‌ای در نگارش اثر به وجود آورد.
وی خاطرنشان کرد: این وقفه سبب شد که کتاب از منظر محتوایی و ساختاری عمق پیدا کند و نگاهی نو به اثر داشته باشم . بعد از اتمام نگارش نیز بیش از دو سال فرایند چاپ اثر طول کشید و بالاخره کتاب در بهمن سال 1401 منتشر شد.
ادبیات ابزار ارتباطات انسانی است
مصطفی حریری؛ کارشناس و منتقد ادبی نیز در این نشست به پدیده بازار رمان‌های انقلابی اشاره کرد و گفت: گاهی برخی نویسنده‌ها فقط نگارش اثر و چاپ آن برایشان مهم است و در این میان مخاطب را نادیده می‌گیرند و از زاویه دید کارکردگرا به عرصه ادبیات وارد می‌شوند.
وی افزود: در این نگرش، فرم و خیال در داستان اهمیت ندارد و مخاطب در داستان نمی‌تواند با شخصیت همراه شود و همذات‌پنداری کند؛ در حالی که فرهنگ، ادبیات و هنر در قدم اول رابطه اشخاص با انسان است. در مقابل این جریان نیز نویسندگانی دلسوز وجود دارند که انسانیت‌گرایی را در آثار خود مورد توجه قرار می‌دهند؛ چرا که ادبیات ابزار ارتباطات انسانی است.
زبان فارسی در معرض خطر تهی شدن قرار دارد
به گفته حریری؛ در روند حرکت ایران در صد سال اخیر، انقلاب اسلامی و انقلاب مشروطه در نقاط اوج قرار دارد. ما باید با بهره‌گیری از هنر و ادبیات، انقلاب و جریان‌های آن را به نسل جوان و نوجوان امروز به درستی معرفی کنیم. در حال حاضر زبان فارسی به مفهوم عمومی‌اش در معرض خطر تهی شدن قرار دارد.
وی ادامه داد: نقطه اوج کتاب «فصل توت‌های سفید»، خلق صحنه‌ها است. اگر ما ادبیات را زبان ارتباطی بین انسان‌ها در نظر بگیریم زمانی یک اثر به اوج می رسد که توانایی توصیف صحنه را داشته باشد. صحنه داستان را زنده و زمینه حرکت شخصیت‌ها را ایجاد می‌کند و گذر زمان را نشان می‌دهد. این کتاب در میان آثاری که در سال‌های اخیر منتشر شده از منظر صحنه‌سازی بسیار پر رنگ است. طراحی دقیق، توصیف خوب صحنه‌ها از نقاط قوت اثر است.
این منتقد ادبی خاطرنشان کرد: کُنش‌ها زنجیره‌وار رخ می‌دهند و مقابل یکدیگر نیستند. حرکتی در صحنه داریم که هم سینمایی است و هم به لحاظ ادبی، صحیح است. نویسنده از حرکت‌ها و مختصات کارکترها برای رفتن از بخشی به بخش دیگر استفاده می‌کند. انسان در این داستان جایگاه دارد و مخاطب می‌تواند در جاهایی با شخصیت قهرمان داستان همذات‌پنداری کند و با او همراه شود.
لرزه ارکان داستان در سایه بی‌توجهی به شخصیت
این کارشناس ادبی با اشاره به اینکه در پرداخت شخصیت داستانی باید تحول شخصیتی قابل لمس باشد و اگر نباشد ارکان داستان به لرزه می‌افتد، هر چند از عناصر داستانی قوی برخوردار باشد، یادآور شد: باید در ابتدا ضعف و نیازی به شخصیت بدهیم و کل داستان سیر خودآگاهی شخصیت باشد. از این منظر کتاب «فصل توت‌های سفید» پله‌ای برای کارهای بزرگتر است. در این کتاب نوعی عطوفت خواهرانه و مادرانه در پرداخت شخصیت «فروغ» قهرمان داستان دیده می‌شود که باعث می‌شود در برخی موارد شخصیت به سمت انفعال برود.
به گزارش ایکنا؛ کتاب «فصل توت‌های سفید» نوشته سیده‌عذرا موسوی، رمانی با محوریت زندگی زنی گرفتار در مشکلات و آسیب‌های اجتماعی است که بعد از آشنایی با یکی از مبارزان انقلاب اسلامی برای تغییر مسیر زندگی خود تلاش می‌کند.
کتاب «فصل توت‌های سفید» داستان زندگی «فروغ» را روایت می‌کند، اما گاه گذری نیز بر وقایع تاریخی دارد. شخصیت اصلی در بازه زمانی داستان، بر سر دوراهی قرار می‌گیرد؛ نمی‌داند به سمتی حرکت کند که جامعه او را به آن سمت می‌کشاند یا به مسیری حرکت کند که برخلاف آن است. از این منظر، داستان زندگی فروغ می‌تواند داستان زندگی هر کدام از آدم‌هایی باشد که پای ماجرای او نشسته و با او همراه شده‌اند. این اثر در سال جاری برگزیده جایزه شهید اندرزگو شده است.
انتهای پیام
