چرایی کاهش آمار شرکت‌کنندگان مسابقات قرآن بررسی شود

مرحله استانی چهل و ششمین دوره مسابقات اوقاف استان مرکزی در 2 روز 26 مرداد ویژه بانوان و 27 مرداد ویژه آقایان در امامزادگان آمنه خاتون(س) و عبدالله(ع) اراک با حضور 69 متسابق در رشته‌های قرائت، ترتیل، حفظ جزءهای 5، 10، 20 و کل، دعاخوانی و اذان برگزار شد. خبرگزاری ایکنا با تعدادی از داوران، ناظر مسابقات و شرکت‌کنندگان بخش بانوان گفت‌و‌گویی انجام داده است که تقدیم مخاطبان می‌شود.

مریم برخورداری، حافظ کل و داور ترجمه و مفاهیم مرحله استانی مسابقات قرآن اوقاف، سطح برگزاری مسابقات را مطلوب ارزیابی کرد و افزود: امسال برای بخش ترجمه و مفاهیم اجزاء 7 و 8 قرآن کریم در نظر گرفته شده بود که حافظان با توجه به اینکه برای ارائه محفوظاتی بهتر باید ترجمه و مفاهیم را خوب بدانند؛ از این رو مسلط‌تر بودند، اما دوستان قاری مقداری نسبت به حفاظ ضعیف‌تر بودند.

وی با بیان اینکه حافظان و قاریان متناسب با لحن خود اگر معانی را نیز بدانند قطعاً تلاوت زیباتری خواهند داشت، اضافه کرد: به عنوان داور ترجمه و مفاهیم پس از اتمام آزمون نکاتی را به آنان گوشزد می‌کردم تا بتوانند ترجمه قرآن را نیز حرفه‌ای‌تر دنبال کنند.

برخورداری ضرورت توجه هرچه بیشتر به ترجمه و مفاهیم به نوجوانان و جوانان قرآنی را متذکر شد و افزود: برای کسب موفقیت‌ باید تمرین و ممارست داشت و از ادامه راه دلسرد نشد. متأسفانه جوانان ما امروز مورد هجمه سنگین دشمن قرار دارند و ضروری است اساتید و مسئولان با استفاده از ابزارهای مختلف آنان را مسیر الهی حفظ کرده و برای جذب سایر افراد نیز اقدام کنند.

وی تصریح کرد: به جوانان قرآنی همواره توصیه می‌کنم با وجود اینکه کتاب‌های ترجمه و مفاهیم آیت‌الله مکارم شیرازی، آیت‌الله جوادی‌ آملی و استاد بهرام‌پور شاید قدری دیرفهم و سخت باشند، اما باید آن را برای ذهن خود قابل هضم کنند تا هم آیه را بهتر متوجه شده و هم کلمات عربی را بهتر فرا گیرند. ترجمه را باید به ذهن خود و با جملات محاوره‌ای نزدیک‌تر کرده و از حلاوت ترجمه و درک زیبای معانی لذت ببریم.

ریزش شرکت‌کنندگان فقط محدود به استان مرکزی نیست

افسانه لک، ناظر مرحله استانی چهل و ششمین دوره مسابقات قرآن اوقاف مرکزی، بیان کرد: برای اولین بار مسابقات استان را از نزدیک شاهد بودم. خوشبختانه مسابقات قرآن اوقاف مرکزی از نظم و انسجام قابل قبولی برخوردار بود و سازمان نسبت به آن نظر مثبت دارد؛ چراکه تمام اصول و استانداردهای یک مسابقه قرآن در این رویداد رعایت شد و این مهم بسیار حائز اهمیت است.

وی از ریزش متسابقان قرآنی ابراز تأسف کرد و افزود: ریزش شرکت‌کنندگان فقط محدود به استان مرکزی نیست و این مهم باید به عنوان یک امر مهم مورد پژوهش و آسیب‌شناسی قرار گیرد تا بدانیم علل ریزش چیست؛ چراکه با دانستن علل راحت‌تر می‌توان نقاط ضعف را برطرف و نقاط قوت را تقویت کرد. برخی دوستان داور و متسابق دلایلی را بیان کردند و بنده به عنوان ناظر موظف به انعکاس هستم. تا بتوان در مورد آن برنامه‌ریزی کرد. همچنین در این بخش فقط 2 نفر از بانوان غائب بودند.

لک ضرورت ورود خانواده‌ها به حوزه قرآن را خواستار شد و گفت: خانواده‌ها باید با جدیت بیشتر در این حوزه وارد شوند و تمام مسئولیت را نمی‌توان متوجه مسئولان دانست. به نظر می‌رسد در سایه تعامل و همدلی بین خانواده و مسئولان می‌توان توقع اقدامات مهم‌تری در این حوزه داشت. حمایت همه‌جانبه مردم از فعالیت‌های قرآنی بسیار مورد اهمیت است و نباید مورد غفلت قرار گیرد. 

متسابقان اوقاف تخصصی‌تر آموزش دیدند

مبینا شیخی، نفر اول حفظ کل قرآن در مرحله استانی مسابقات قرآن اوقاف، بیان کرد: انس من با کلام وحی به دوران کودکی بازمی‌گردد و در این سال‌ها در کلاس‌های جامعةالقرآن شرکت کرده و آشنایی اولیه را با این مصحف شریف داشتم، اما از 9 سالگی به صورت جدی کار حفظ را آغاز کرده و با وجود اینکه دانش‌آموز بودم در مدت یک سال موفق به حفظ کل قرآن شدم و با عنایت حضرت حق 9 سال است که حافظ کل هستم.

وی با بیان اینکه حفظ کل مقدمه‌ای برای ورود به مفاهیم و تفسیر است، اضافه کرد: امسال برای اولین بار در مسابقات شرکت دارم و در مسابقات دانش‌آموزی کشوری رتبه پنجم را نیز کسب کردم. سطح مسابقات اوقاف بالاتر از دانش‌آموزی است؛ چراکه جوانانی که در مسابقات اوقاف شرکت دارند تخصصی‌تر آموزش دیدند.  

ضرورت توجه به تلاوت در کنار حفظ

مریم سعیدی، حافظ کل و داور حسن حفظ مرحله استانی چهل و ششمین دوره مسابقات قرآن اوقاف، با ابراز تأسف از کاهش جامعه آماری در مرحله استانی، ادامه داد: البته مسابقات امسال نسبت به سال گذشته از سطح بالاتری برخوردار بود و افراد راه‌یافته باید حدنصاب را کسب می‌کردند و این اقدام باعث شد برخی از افراد جواز ورود به مرحله استانی را کسب نکنند.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه شرکت‌کنندگان مرحله شهرستانی غربال شده بودند، نمی‌توان ادعا کرد مسابقات از سطح بالا و مورد رضایتی برخوردار بود. افراد در سطح متوسطی قرار داشتند و فقط افراد با پیشینه مسابقاتی و تجربه کافی در این زمینه بهتر از بقیه تلاوت کردند.

سعیدی اضافه کرد: افرادی که به تازگی وارد مسابقات می‌شوند به دلیل نداشتن تجربه و تمرینات لازم از حضور در مراحل بعدی یا حتی دریافت حدنصاب بازمی‌مانند و جا دارد کلاس‌های آموزشی حضوری و مجازی جدی‌تر برگزار شود تا از این طریق به شرکت‌کنندگان کمک اساسی و حرفه‌ای شود تا این افراد با آمادگی بهتر در مسابقات شرکت کرده و در سطوح بالاتر حرفی برای گفتن داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه تعداد حفاظ در مرحله استانی کم بود و از این تعداد 70 درصد حسن حفظ‌های قابل قبولی داشتند و رضایت‌کننده بود، افزود: تقریباً 30 درصد باقی مانده حفاظ 5 جزء و 10 جزء بودند که خوشبختانه در این مرحله با چهره‌های جدیدتری مواجه بودیم که برای این افراد باید کارهای تخصصی‌تر صورت گیرد. تا در کنار کسب تجربه از سطح آمادگی خوبی نیز برخوردار باشند.

سعیدی با ذکر این مطلب که حفاظ در بخش حسن حفظ می‌توانند با استمرار و تمرین بیشتر در مرحله مقدماتی و فینال کشوری صاحب مقام شوند، ادامه داد: برای آمادگی بیشتر باید روی تلاوت این افراد تمرکز کرد و در این بخش به آنان کمک شود. البته ارتقای سطح تلاوت در بازه زمانی کوتاه اتفاق نخواهد افتاد و برای ارتقا در این بخش باید چندین سال به صورت مداوم در کلاس‌های مشخص شرکت کنند تا اگر امسال حائز رتبه نمی‌شوند این نتیجه به مرور در سال‌های آینده خود را نشان دهد.

آموزش محدود به رتبه‌آورها نشود

شیما احمدی، نفر اول ترتیل این دره از مسابقات قرآن استان مرکزی، گفت: امسال دوستان بهتر و حرفه‌ای‌تر تمرین کرده و با آمادگی بیشتر نسبت به مرحله شهرستانی حضور داشتند که این امر نشان از تمرین در این مدت کوتاه دارد، اما نکته مهم اینجاست که افراد و شرکت‌کنندگان چهره‌های تکراری هستند و افراد جدیدی وارد مسابقات نمی‌شود.

وی ضرورت ورود افراد جدید برای مسابقات را متذکر شد و افزود: تمام مسئولان ادارات فرهنگی و قرآنی باید با هم‌افزایی به تربیت نیروهای قرآنی بپردازند. افراد راه‌یافته به کشوری نیاز به تمرین در طول سال هستند، درست است که اوقاف دوره آمادگی قبل از برگزاری مسابقات کشوری برگزار می‌کند، اما قطعاً این امر کافی نیست و نمی‌توان در این مدت کوتاه معجزه کرد.

احمدی با تأکید براینکه آموزش‌ها فقط نباید ویژه راه‌یافتگان به مرحله کشوری باشد و باید تمام استعدادها را با یک چشم دید، اضافه کرد: آموزش فقط برای دوستان مسابقه‌ای و گروه‌های رتبه‌دار نباشد؛ چراکه این افراد راه خود را یافته و با پیچ‌و‌خم‌های مسابقات آشنا هستند و یکی از دلایل عدم موفقیت یا کمی موفقیت استرس حاکم بر فضای مسابقات است که غالب می‌شود.

وی تبلیغات را یکی از ارکان مهم در حوزه قرآن دانست و اظهار کرد: امسال تبلیغات برای ثبت‌نام و مراحل شهرستانی و استانی بسیار بهتر از سال گذشته بود. تقریباً تمام فعالان قرآنی از برگزاری این رویداد مهم قرآنی در استان مطلع بودند، اما این افراد خود را آماده حضور نمی‌دانند و از شرکت منصرف می‌شوند. به نظر می‌رسد برای ترغیب داوطلبان و آموزش آنان باید از اساتید و مربیان قرآن استفاده کرد.

ضرورت سرمایه‌گذاری روی مستمعین

طیبه کاظمی، نفر اول رشته دعاخوانی چهل و ششمین دوره مسابقات قرآن اوقاف استان، سطح شرکت‌کنندگان در این رشته را مطلوب توصیف کرد و افزود: جایگاه و دکور مسابقات در مرحله استانی بهتر از مرحله شهرستانی بود. درست است که هر دو در یک مکان برگزار شد، اما جایگاه دکور در مرحله قبل دقیقاً در قسمت پایین کولر قرار داشت و سرمای آن باعث اُفت سطح می‌شد که خوشبختانه این اشکال در مرحله استانی برطرف شده بود.

وی موقعیت مکانی برگزاری مسابقات را بهتر از سال‌های گذشته برشمرد و افزود: این مکان از نظر مرکزیت و ایمنی مسیر بهتر از امامزاده محدعابد(ع) است. خوشبختانه مسابقات از نظم خاصی برخوردار بود و برگزاری مسابقات در امامزاده علاوه بر ایجاد حس معنوی بین متسابقان، باعث می‌شود این بقاع متبرکه بهتر معرفی شوند. فقط ای کاش حضور برای عموم آزاد می‌شد. حیف است در چنین مکان باصفایی هنگام تلاوت شرکت‌کنندگان افراد حضور نداشته باشند. البته این امر به دلایلی همچون ازدحام و سر و صدا در نظر گرفته شده بود، اما می‌شد با اخذ تدابیری از حضور زائران محروم نباشیم.

کاظمی در ادامه گفت: حضور افراد در مسابقات به عنوان مستمع سرمایه‌گذاری برای نسل‌های بعدی است، اما متأسفانه این اتفاق رخ نمی‌دهد. دوستان قاری و حافظ با مسابقات و حرکت در این مسیر آشنا هستند و تکلیف و هنر ما این است تا غیرقرآنی‌ها را قرآنی کنیم. سرمایه‌گذاری روی استماع باید بهتر باشد.

آموزش برای ورود به مسابقات اوقاف تخصصی‌تر باشد

نسترن محمودی، نفر اول رشته قرائت تحقیق چهل و ششمین دوره مسابقات قرآن اوقاف استان، بیان کرد: مسابقات قرآن اوقاف انگیزه‌ای برای تمرین بیشتر قراء و حفاظ است. خوشبختانه افراد مستعدی در استان حضور دارند که اگر راه را یافته و در این مسیر تلاش کنند، قطعاً به موفقیت‌های بسیار دست یافته و از بهترین‌های کشور خواهند بود. بسیاری از شرکت‌کنندگان با مسیر موفقیت آشنا نیستند و آشنایی این افراد با این مسیر وظیفه اساتید قرآنی است.

وی ادامه داد: اساتید استان با توجه به امکانات کمی که استان و شهر ما دارد تا جاییکه توان و علم داشتند نوجوانان و جوانان قرآنی را راهنمایی و کمک کردند و باعث شدند در مسابقات متعدد دانش‌آموزی و قرآنی بدرخشند باید از آنان برای این خدمات تقدیر کرد، اما برای پیشرفت‌ها بیشتر و درخشش در عرصه‌های ملی و حتی بین‌المللی مسابقات مهمی مثل اوقاف باید آموزش‌ها حرفه‌ای‌تر باشد؛ چراکه سطح مسابقات دانش‌آموزی با اوقاف قابل قیاس نیست.

محمودی اظهار کرد: برای دیده شدن بانوان قرآنی فقط نباید به عرصه مسابقات تکیه کرد. آنان می‌توانند در محافلی که ویژه بانوان است دعوت شده و تلاوت کنند، اما متأسفانه در جمع بانوان نیز آقایان تلاوت می‌کنند. اگر فضایی برای تلاوت بود هیچ‌گاه در مسابقات شرکت نمی‌کردم. بنده به نمرات خود معترض بودم چراکه از سبک استاد «حصان» آن هم به صورت کاملاً درست تقلید می‌کنم، اما نمراتم راضی‌کننده نبود و به این امر معترض بودم.

مناطق کم‌برخوردار خالی از کلاس قرآن

کبری رضایی‌پور، شرکت‌کننده رشته حفظ 5 جزء، با اشاره به اینکه اولین باری است که در مسابقات اوقاف شرکت می‌کند، اظهار کرد: تبلیغات مسابقات خوب بود و از این طریق پیگیر ثبت‌نام و شرکت در مرحله شهرستانی شدم.

وی سطح رقبا را مطلوب توصیف کرد و افزود: حفظ را از سال‌ها قبل آغاز کرده بودم و به 5 جزء هم رسیده بودم که ادامه ندادم، اما از ابتدای سال بار دیگر مرور را حرفه‌ای آغاز کرده و جهت محک زدن خودم در مسابقات شرکت کردم. مشکل اصلی ما دوره‌های آموزشی و پراکندگی این کلاس‌ها و دوره‌ها در تمام مناطق شهر است. بنده در محل سکونتم کلاس قرآنی تخصصی وجود ندارد و با وجود داشتن فرزندی کوچک تردد به مرکز شهر برایم امکان‌پذیر نیست.

رضایی‌پور ادامه داد: به صورت شخصی و با تقلید از سبک استاد مصطفی منشاوی حفظ را ادامه می‌دهم. به تازگی با حفظ مجازی نیز آشنا شدم، اما جای کلاس‌های حضوری را نمی‌گیرد. حافظ کل شدن آرزویم است و از این بالاتر دوست دارم عامل به کلام وحی باشم.   

آمار راه‌یافتگان به مرحله استانی کاهش داشت

اعظم تشیعی‌فرد، داور تجوید مرحله استانی چهل و ششمین دوره مسابقات قرآن اوقاف، از کاهش سطح برگزاری مسابقات ابراز تأسف کرد و افزود: آمار راه‌یافتگان به مرحله استانی امسال نسبت به سال قبل کاهش محسوسی داشت، اما افراد راه‌یافته از سطح قابل قبولی برخوردار بودند.

وی بیان کرد: اولین متسابق رشته ترتیل قرعه سختی داشت و با توجه به این مهم تصمیم بر آن شد تا تمام شرکت‌کنندگان همان قرعه را تلاوت کنند. با توجه به اینکه قرعه برای همه تکرار شد، اما اکثراً با غلط اعرابی تلاوت خود را به پایان رساندند و این امر نشان‌دهنده ضعف افراد است.

تشیعی‌فرد با بیان اینکه تعداد اغلاط اعرابی به این معناست که متسابقان به جای اینکه به صحت قرائت اهمیت دهند درگیر صوت و لحن و سایر موارد شدند. اولویت‌ها در تلاوت درست باید رعایت شود. شرکت‌کنندگان بیاموزند که در گام اول صحت قرائت حائز اهمیت است. حافظان به ویژه حافظان 20 جزء پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشتند و نفر اول این رشته خانم نرگس قادری از پدیده‌های این رشته بود. حافظ کل جدید داشتیم که از گروه سنی کمتر از 18 سال وارد شده بود و با یاری خدا و تلاش خودش در رشته پزشکی نیز پذیرفته شده است.

تشیعی‌فرد در پاسخ به اعتراض نسترن محمودی، شرکت‌کننده رشته قرائت، بیان کرد: خانم محمودی بین ساعت 10:30 تا 11 روز پنج‌شنبه، 26 مرداد تلاوت داشت که پس از آن به همراه مادرشان برای اعتراض از نمره نزد من آمدند. مادر خانم محمودی به دخترش گفت که اعتراض بزند، اما وی بیان کرد که اعتراض نداشته و برایش رفتن به مرحله بعد اهمیتی ندارد. شرکت‌کنندگان نیم تا یک ساعت پس از دریافت کارنامه حق اعتراض داشتند، بنده به همراه سایر داوران تا ساعت 14 که مسابقات تمام شده بود نیز در محل مسابقات حضور داشتیم، اما اعتراضی صورت نگرفت. بدون شک اگر در زمان مقرر اعتراض صورت گرفته بود ما به اعتراضشان پاسخ می‌دادیم.

پرونده مرحله استانی چهل و ششمین دوره مسابقات قرآن اوقاف مرکزی با تمام فراز و فرودهایش بسته شد و خوشبختانه برگزاری خوب این مسابقات در دو مرحله شهرستانی و استانی نویدبخش آینده‌ای درخشان می‌دهد. بارها گفته‌ایم برای داشتن جامعه قرآنی قوی باید هم‌افزایی صورت گیرد. مطالبات به حق و بجای جامعه قرآنی را بشنویم و در سایه همدلی درصدد رفع آن باشیم. برگزاری رویدادهای قوی منهای تعامل کاری سخت و دشوار است؛ چراکه تمام فعالیت‌ها با یکدیگر در ارتباط هستند و هم‌افزایی بین دستگاهی به رویش چهره‌های جدید و ارتقای سطح فعالان فعلی منتج می‌شود.