واکنش قرآن به کسانی که بار گناه دیگران را به دوش می‌کشند + صوت

به گزارش ایکنا، جلسه تفسیر قرآن آیت‌الله سیدمحمدتقی مدرسی، شب گذشته 13 فروردین‌ماه با محوریت سوره عنکبوت در دفتر وی در شهر تهران برگزار شد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانید؛

«وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِيلَنَا وَ لْنَحْمِلْ خَطَايَاكُمْ وَمَا هُمْ بِحَامِلِينَ مِنْ خَطَايَاهُمْ مِنْ شَيْءٍ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ»

ترجمه آیه: «و کافران به اهل ایمان گفتند: شما طریقه ما را پیروی کنید (اگر به خطا رفتید) بار خطاهای شما را ما به دوش می‌گیریم، در صورتی که هیچ از بار گناهشان را به دوش نگیرند، آنها دروغ می‌گویند.»

ابتدا باید دو مطلب را بیان کنم؛ مطلب اول اینکه یکی از آیات آشکار پروردگار این است که هر چیزی در عالم خلقت محتاج است. آن قدر که در حیطه معرفت ما است می‌دانیم هیچ چیز بدون نیاز نیست و فقط پروردگار بدون نیاز است و این دلیل بر این است که همه چیز مخلوق است. ما هم بشر هستیم و احتیاجات فراوان داریم و اگر این نیازها برطرف نشود نمی‌توانیم زندگی کنیم. مثل بدن که به رزق احتیاج دارد روح و ایمان انسان هم احتیاجاتی دارد. ایمان باید تقویت شود. اگر ایمان تقویت نشود به سمت ضعف حرکت می‌کند تا وقتی برسد که انسان بی‌ایمان شود. وسیله تقویت ایمان ماه رمضان و قرآن خواندن و دعا خواندن و زیارت اهل بیت(ع) است. این کارها روح را تقویت می‌کند و غذای روح است. اگر انسان در این مناسبت‌ها جدی باشد و از این غذاهای لذیذ روحانی استفاده کند ایمانش تقویت می‌شود. این نکته مهم است که سعی کنیم در این ایام خودمان را طوری با دعاها و قرآن خواندن‌ها پرورش دهیم که این نیروی عظیم روحانی که در این مناسبت‌ها هست جذب خودمان کنیم تا بتوانیم راهی را طی کنیم.

خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت «نباش»

مطلب دوم این است یکی از گردنه‌های مهمی که انسان باید از آن عبور کند مخالفت جامعه است. وقتی انسان مؤمن در جامعه شرک و فساد زندگی می‌کند باید تلاش کند خودش را از محیط آلوده جامعه دور کند یا باید تقیه و کتمان کند و یا هجرت کند و یا اگر نیرویی دارد و کسانی با او همگام هستند مقابله کند. بدترین راه این است که بگوید خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت باش. وقتی در قیامت به مشرکان گفته می‌شود چرا اهل دوزخ شدید یکی از پاسخ‌هایشان این است: «وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ ٱلخَائِضِينَ» یعنی هر جا مردم رفتند ما هم رفتیم.

ما روز به روز در دنیا شاهدیم تبلیغات زیادتر می‌شود، قوی‌تر می‌شود، به وسایل مکر و خدعه بیش از پیش متوسل می‌شود و متاسفانه مردم کم‌ایمان و کم‌ظرفیت دنبال این تبلیغات می‌روند. این باید برای ما مسئله باشد که چه کنیم خودمان را از این تبلیغات نجات دهیم. خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَی». طاغوت همین تبلیغات است؛ کسانی که صحبت‌هایشان به ظاهر شیرین است ولی سم زهرآلود در آن هست.

فرار از مسئولیت در روز قیامت!

یکی از نیرنگ طاغوتیان این است که می‌گویند تو این کار را بکن، مسئولیتش برعهده من است. دو نفر در محضر امام صادق(ع) بودند که یکی از دیگری سؤال کرد و وقتی پاسخ را شنید، گفت «مسئولیتش گردن تو است» ولی شخص مقابل پاسخ نداد. امام صادق(ع) فرمود چه پاسخ بدهد و چه پاسخ ندهد مسئولیتش بر گردن او است. حالا برخی صراحتا می‌گویند تو این کار را بکن مسئولیتش گردن من باشد. قرآن می‌فرماید این افراد دروغ می‌گویند و روز قیامت از پیروان خود برائت می‌جویند: «إِذ تَبَرَّأَ ٱلَّذِينَ ٱتُّبِعُواْ مِنَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُواْ وَرَأَوُاْ ٱلعَذَابَ وَتَقَطَّعَت بِهِمُ ٱلأَسبَابُ». آیه می‌فرماید روز قیامت کسانی که مورد تبعیت قرار گرفتند از مسئولیت فرار می‌کنند.

پس اولا اینها گردن نمی‌گیرند ثانیا نمی‌توانند گردن بگیرند یعنی اینطور نیست که کسی عمل اشتباهی مرتکب شود و دیگری تاوانش را بدهد. ممکن است دیگری هم جرم داشته باشد ولی از جرم عامل چیزی کاسته نمی‌شود. لذا قرآن می‌فرماید: «و لْنَحْمِلْ خَطَايَاكُمْ وَمَا هُمْ بِحَامِلِينَ مِنْ خَطَايَاهُمْ مِنْ شَيْءٍ». روایت داریم که در روز قیامت پدر و مادر از فرزندشان می‌خواهند که بار گناهانشان را به دوش بکشد ولی فرزند قبول نمی‌کند.

آیه بعد درباره قصه حضرت نوح است: «وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِينَ عَامًا فَأَخَذَهُمُ الطُّوفَانُ وَهُمْ ظَالِمُونَ». قصه نوح در جای جای قرآن ذکر شده است ولی چرا؟ چند دلیل دارد. اول اینکه ما الگو بگیریم و الگوی خودمان را پیامبران الهی قرار دهیم. مسئله دوم این است که ببینیم این مردان خدا چه مجاهدت‌هایی کردند و چه زجرهایی کشیدند ولی استقامت کردند. حضرت نوح فقط 950 سال در قومش تبلیغ کرد. ظاهرا عمر افراد در آن زمان سیصد سال بوده است و حضرت نوح سه نسل در میان آنها تبلیغ کرد.

آیه بعد می‌فرماید: «فَأَنْجَيْنَاهُ وَأَصْحَابَ السَّفِينَةِ وَ جَعَلْنَاهَا آيَةً لِلْعَالَمِينَ؛ و تنها خود نوح را با اصحاب کشتی او (از غرق) نجات دادیم و آن کشتی را برای خلق عالم آیتی (از قدرت و رحمت خویش) قرار دادیم.» اصحاب سفینه چه کسانی هستند؟ کسانی که همیشه در کشتی ولایت سوار می‌شوند چون کشتی ولایت همیشه هست مگر روایت نشده است که امام حسین(ع) سفینه نجات است؟ این مسئله حضرت نوح یک علامتی بود برای تمام عالم تا روز قیامت و همه عالم باید این قصه را بشنوند و بیندیشند چطور شد که همه منطقه را آب گرفت به نحوی که هیچ کس نجات نیافت. پس ما از این آیه استفاده می‌کنیم اگر بخواهیم نیروی ایمانی خودمان را تقویت کنیم باید قرآن بخوانیم و این قصه‌ها را به گوش دل بگیریم.