برگزاری همایش تجلیل از آثار برتر موضوع‌شناسی با حضور رئیس جامعه مدرسین
مدیر مؤسسه موضوع‌شناسی احکام دینی گفت: همایش تجلیل از آثار برتر موضوع‌شناسی در نیم قرن اخیر با سخنرانی آیت‌الله حسینی بوشهری، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برگزار می‌شود.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین حجت‌الله بیات، مدیر مؤسسه موضوع‌شناسی احکام دینی، امروز 30 بهمن ماه در نشست خبری تشریح برنامه‌های نخستین آئین تجلیل از برترین آثار پژوهشی موضوع‌شناسی فقهی در نیم قرن اخیر» که در این مؤسسه برگزار شد، گفت: 11 سال از فعالیت مؤسسه موضوع‌شناسی که به دستور صریح مقام معظم رهبری راه‌اندازی شده است می‌گذرد ولی متاسفانه حتی گاهی برخی حوزویان که مخاطب اصلی ما هم هستند از آن بی خبرند.
وی با بیان اینکه این مؤسسه در سال 1391 این مؤسسه راه‌اندازی شد، گفت: با وجود ده‌ها مرکز علمی و پژوهشی با ارائه طرح تاسیس این مؤسسه از سوی آقای فلاح‌زاده، مقام معظم رهبری آن را به مرکز و مؤسسه دیگری ارجاع ندادند و دستور دادند تا به صورت مستقل ایجاد شود و این حمایت ایشان نشان می‌دهد موضوع‌شناسی، مسئله بر زمین مانده بوده است.
بیات اضافه کرد: همه فقها و مراجع نسبت به ضرورت وجود این مرکز تاکید داشته‌اند زیرا فتاوای فقیه مبتنی بر موضوع‌شناسی است و منشا خیلی از اختلافات در همین موضوع‌شناسی است و اگر موضوع درست تبیین شود حکم دقیق‌تر صادر شده و قانونگذاری هم دقیق‌تر می‌شود.
وی افزود: این مؤسسه دستیار فقها در تشخیص درست یک موضوع است کما اینکه یک پزشک برای تشخیص بیماری نیازمند آزمایش، سونوگرافی وآندوسکوپی و ... است. با توجه به پیچیدگی تحولات جوامع در دوره مدرن، موضوعات آنقدر دستخوش تحول شده است که دیگر مانند گذشته یک موضوع نمی‌تواند فقط در دفتر مرجع تقلید و فقیه بررسی شود.
تقدم موضوع بر حکم
بیات با بیان اینکه شناخت موضوع مقدم بر شناخت حکم است، افزود: زمانی بند ناف بچه را می‌بریدند و جلوی بچه می‌گذاشتند زیرا مالیت و ارزش نداشت یا خرید و فروش خون را حرام می‌دانستند زیرا منفعت عقلایی نداشت ولی با پیشرفت دانش، بانک خون بندناف تشکیل شده است و الان این دو، موضوع حکم فقهی است زیرا از آن سلول بنیادی درست می‌شود و منفعت آن برای بچه و والدین است.
مدیر مؤسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی با اشاره به همایش تجلیل از آثار نیم قرن اخیر درباره موضوع‌شناسی، تصریح کرد: درصدد برگزاری همایشی برای تجلیل از آثاری هستیم که مستقلا در نیم قرن اخیر به موضوع‌شناسی پرداخته است و به باور ما نقطه تعامل حوزه و دانشگاه در همین موضوع‌شناسی است وگرنه حکم باید از ادله و نصوص به دست بیاید.
وی با بیان اینکه ما برای تبیین موضوعات و احکام فقهی به شدت نیازمند کارشناس موضوع‌شناسی هستیم، اظهار کرد: برای برپایی این همایش، از ابتدای امسال فراخوان دادیم و تمرکز ما روی بررسی آثار نیم قرن اخیر است همچنین تمام مراکز مرتبط با موضوع‌شناسی احکام فقهی اعم از کتابخانه‌ها، کتاب‌فروشی‌ها و کتب و .. را بررسی کردیم تا آثار مرتبط جمع‌آوری و بررسی شود.
وی ادامه داد: در مجموع، سه هزار کتاب، 30 هزار پایان‌نامه و 2500 مقاله شناسایی شدند و از بین این مجموعه به 600 کتاب، 400 پایان‌نامه و 300 مقاله رسیدیم و در مرحله بعد پالایش شدند و در مجموع، به 141 اثر مناسب این جشنواره رسیدیم که در 5 موضوع اقتصادی، پزشکی و تغذیه، حقوقی عبادی، بنیادین و فرهنگی اجتماعی نگارش یافته است.
مدیر مؤسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی گفت: هر اثر توسط دو داور داوری شد و در نهایت 14 اثر در قالب کتاب، پایان‌نامه و مقاله ممتاز شناخته شد که در مراسم روز پنجشنبه 30 بهمن ماه در مؤسسه دارالحدیث و با سخنرانی آیت‌الله حسینی بوشهری مورد تجلیل قرار خواهند گرفت.
وی افزود: دو نمایشگاه در حاشیه مراسم برپا خواهد شد؛ اول نمایشگاه آثار مؤسسه چه آنهایی که در مرحله پژوهش هستند و چه در مرحله چاپ و دیگری تمامی آثاری که وارد مرحله داوری شدند به نمایش در خواهند آمد. حدود ده اثر جدید پژوهشی هم رونمایی خواهد شد.
ماهیت ناشناخته رمزارز و متاورس
بیات با بیان اینکه اجتهاد به دو بخش شناخت موضوع و استنباط تقسیم می‌شود، افزود: موضوع‌شناسی از ابتدا همراه فقه و همزاد و اصل جدایی‌ناپذیر آن بوده و هست. مثلا فقیه باید تعریفی از ربا داشته باشد تا حکم صادر کند یا الان چون ماهیت رمزارزها یا فارکس و متاورس و تراریخته خیلی روشن نیست فتاوای صریحی نداریم.
بیات افزود: امروز درباره مسافت شرعی اختلاف نظری از 40 تا 46 کیلومتر بین فقها داریم. مؤسسه موضوع‌شناسی با پژوهش‌های میدانی در این باره، مقدار کمی بیش از 40 کیلومتر را بیان کرده است. البته اختلاف فقها یا ناشی از مبانی فقیه است و یا تصور متفاوت از یک موضوع و اگر موضوع‌شناسی اطمینان‌آور باشد فقیه نظر خود را تغییر می‌دهد.
انتهای پیام
