آذین: جشنواره مدیران و داوران متخصص می‌خواهد + صوت
یک منتقد سینما گفت: ممکن است برگزارکنندگان جشنواره فیلم فجر امسال انسان‌های بسیار خوبی باشند اما خوب بودن شرط کافی برای مدیریت نیست و در این حوزه باید متخصص بود.
جشنواره چهل‌ویک فیلم فجر یکی از متفاوت‌ترین دوره‌های این رویداد سینمایی به لحاظ تغییرات ساختاری، کیفیت برگزاری و حضور پررنگ فیلم‌های دولتی است که مواردی چون حذف فرش قرمز و جایگزینی با فرش ایرانی! در عوض تغییر فرهنگ فرش قرمز، نمایش دو فیلم ناقص که در اکران کامل خواهند شد! و مواردی ازاین‌دست در طی جشنواره توسط منتقدان مطرح شد.
با توجه به اینکه جای منتقدان و نقد در فیلم فجر امسال به‌شدت خالی بود و برای مسئولان جشنواره نیز اهمیتی نداشت، ایکنا گفت‌وگوهایی را انجام داده است و در گام نخست نظرات جبار آذین؛ منتقد و مدرس سینما را جویا شده‌ایم.
جشنواره چهل‌ویک فجر را یکی از دوره‌های پرحاشیه این رویداد می‌توان نام برد هرچند که مدیران سینمایی، منکر چنین مسئله‌ای هستند. ارزیابی خودتان را از این فجر امسال بیان کنید؟
جشنواره چهل‌ویک فیلم فجر از تخصص، فرهنگ و خواست جامعه دور بود. این ویژگی نیز تنها منوط به امسال نیست بلکه از دهه 60 به بعد شاهد این اتفاق در فجر بوده‌ایم ولی نمی‌توان کتمان کرد در دوره اخیر به بالاترین میزان افت کیفی در جشنواره فیلم فجر رسیدیم. نکته عجیب‌تر اینکه در این دوره، وزیر ارشاد ادعا کرده جشنواره در طراز انقلاب اسلامی برگزار شده است اما آنچه ما در عمل دیدیم خلاف این ادعاست.
آثار این دوره فجر، عمدتاً کارهای متوسط بودند که در آنها مضامین بیشتر منبعث از تخیلات و توهمات سازندگانش بود. همچنین همانند سال‌ها قبل باز هم شاهد سیاه‌‍نمایی رایج از اتفاقات جامعه در فیلم‌های سینمایی بودیم. در حقیقت باید گفت بازهم شاهد نگاه ابزاری به موضوعات در کارهای فجر امسال بودیم.
ایکنا - جشنواره منسجم و با استاندارد باید تمامی طیف‌ها را در برگیرد. آیا فجر امسال چنین بود؟
در جشنواره امسال گستردگی موضوعات مشاهده نمی‌شد. همچنین کارهایی که به نمایش درآمدند تمام توسط نهاد‌های دولتی تولید شده‌اند. فارابی، اوج، کانون، حوزه هنری مراکزی بودند که ساخت کارهای این دوره فجر را بر عهده داشتند. این موضوع نشان می‌دهد با یک جشنواره سراسر دولتی رو‌به‌رو بودیم. سؤال من از برگزارکنندگان جشنواره فجر این است که چرا باید برای انتخاب هیئت‌داوران و انتخاب جانب رفاقت را مدنظر قرار دهند؟! چرا از افراد متخصص استفاده نکرده‌اند. برای مثال در هیئت انتخاب افرادی وجود دارند که هیچ ربطی به سینما ندارد. یکی نقاش و دیگری مدیری در یکی از بخش‌های سینمایی بوده است. همچنین افرادی در هیئت‌داوران که به موضوعات انقلابی باور ندارند، هستند که بارها در اظهار نظرهای خود این مفاهیم را به سخره گرفته‌اند.
جشنواره فیلم فجر در این دوره از نگاه من یک دورهمی صرف بود که در آن قرار بود تعدادی فیلم به نمایش درآید.
ایکنا – بخش بین‌الملل چند سال بود به‌صورت مجزا برگزار می‌شد. آیا یکپارچه شدن مجدد آن باعث بهتر شدن این بخش از فیلم فجر شده است؟
اینکه در دوره‌های قبل بخش ملی و بین‌الملل از یکدیگر جدا شدند، اتفاقی بسیار غیرکارشناسانه بود که به این بخش از جشنواره ضربه زد. امسال با یکپارچه شدن مجدد، امید می‌رفت در این قسمت شاهد اتفاق خوبی باشیم ولی آن چیزی که در عمل دیدیم هیچ نشانی از بین‌المللی بودن در خود نداشت. فیلم‌هایی که در بخش بین‌الملل به نمایش درآمدند عمدتاً کارهایی درجه دو بودند که از کشورهای منطقه روی پرده رفتند.
تمام انتقاداتی که از جشنواره فجر بیان کردم به معنای زیر سؤال بردن شخصیت برگزارکنندگان آن نیست چون ممکن است به لحاظ فردی برگزارکنندگان انسان‌های بسیار خوبی باشند اما خوب بودن دلیلی برای برگزار کردن جشنواره سینمایی نیست. در این حوزه باید متخصص بود؛ خواسته‌ای که من در این دوره آن را مشاهده نکردم.
ایکنا – همان‌گونه که شما در ابتدای سخنانتان بیان کردید وزیر ارشاد مدعی شده است که فیلم فجر امسال در طراز انقلاب برگزار شده است. در کنار این اظهار نظر عجیب دبیر جشنواره و رئیس سازمان سینمایی هم، سخنانی مشابه بیان کرده‌اند. سؤال اینجاست که چنین سخنان بر اساس چه منطق و باوری بیان می‌شد؟
یکی دیگر از اظهارات عجیب وزیر ارشاد این است که سینماگران نگران نباشند ما برای دو سال آینده ذخیره داریم. این گفته نشان می‌دهد وزیر ذز این زمینه کارشناس نیست البته بازهم می‌گویم احترامی ویژه‌ای برای وزیر ارشاد و رئیس سازمان سینمایی قائل هستم اما چنین اظهارنظرهایی نشان می‌دهد آنها با سینما غریبه هستند.
من در میان تمام تولیدات این دوره جشنواره حتی یک اثر را هم ندیدم که از آن بتوان به عنوان پاسخی برای کارهای ایران‌ستیزانه غرب و صهیونیست‌ها توصیف کرد.
ایکنا – یکی از مدیران سینماهای سینماگران که جشنواره فیلم فجر را تحریم کرده بودند، تهدید کرده بود که دیگر اجازه کار به آنها را نمی‌دهند. پیرامون این سخن نظر خود را بیان کنید.
افرادی مستقلی که نخواستند به هر قیمتی مبلغ جشنواره‌ای بی‌کیفیت باشند از سوی مسئولان تهدید شدند حتی در دو برنامه تلویزیونی نقد سینما و هفت این قبیل تهدیدها مشاهده می‌شود. سینما ملک شخصی کسی نیست که بخواهد هنرمندان را از آن محروم کند پس چنین سخنان را نباید جدی گرفت.
ایکنا – نکته پایانی به فروش سینما در سال بعد مربوط می‌شود. از کارهایی که در جشنواره به نمایش درآمد متوجه می‌شویم که در گیشه شاهد اتفاقی خوب در سینما نخواهیم بود. این سینما در سال بعد با گیشه‌های خالی مواجه خواهد شد؟
با وجود کارهای متوسطی که در جشنواره شاهدش بودیم نمی‌توان برای سینما اتفاقات چندان چشمگیری را شاهد باشیم.
محمد حاتمی
انتهای پیام
