بدون توسعه عدالت و اقتصاد مردمی نباید از برجام انتظار گشایش داشت + صوت

مذاکرات لغو تحریم‌ها و احتمال حصول توافق موجب امیدواری در کشور شده و هم اینکه فضای شک و ابهام را به وجود آورده است. بعضی‌ها براین باورند بدون برجام برطرف کردن مشکلات اقتصادی دشوار خواهد بود و برجام مراودات تجاری و مالی کشور را تسریع و تسهیل می‌کند اما نقطه مقابل این باور، برجام را مسکن موقتی و گذرا دانسته و ریشه حل مشکلات اقتصادی را فقط در داخل جست‌وجو می‌کند.

محمودرضا سجادی، سفیر اسبق ایران در روسیه و مدیرعامل انجمن توسعه علم و فناوری ایرانیان در گفت‌وگو با ایکنا، اثرگذاری برجام را در حل مشکلات اقتصادی و داخلی ناچیز دانست و در این رابطه گفت: برخی‌ها می‌گویند ایالات متحده در مذاکرات هسته‌ای به دنبال احیای برجام و رفع تحریم‌های ایران است، درصورتی‌که این باور اشتباه بوده و در اصل ایالات متحده در مذاکرات هسته‌ای کاملاً سیاست بازی با جمهوری اسلامی ایران را پیگیری می‌کند. آمریکایی‌ها به خوبی می‌دانند ایران به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نیست و اولویتی برای آن قائل نبوده اما هربار به دنبال بهانه‌ای است که کشور ما را تحت فشار قرار دهد. در این زمینه نباید از نقش رژیم صهیونیستی و لابی‌های صهیونیستی در آمریکا به راحتی گذر کرد، در واقع اینها طی دهه‌ها سیاستمداران آمریکایی را در ادامه سیاست‌های ضدایرانی تشویق کرده‌اند و نقش بسیار پررنگی در این زمینه داشته‌اند، بنابراین تا زمانی‌که ایالات متحده دست از بازی دادن ایران برندارد و تأثیرپذیری‌اش را از رژیم صهیونیستی کاهش دهد، همچنان به فشارها علیه ایران ادامه خواهد داد و حاضر نمی‌شود از دامنه فشارها بکاهد.

نباید به برجام امید داشت

وی با بیان اینکه من امیدی به برجام ندارم و معتقدم سیاست‌های مسئولان کشور باید در راستای حل مشکلات اقتصادی و توسعه اقتصاد هدایت و تنظیم شود، افزود: همانطورکه در بُعد نظامی توانسته‌ایم به موفقیت‌های چشم‌گیر دست پیدا کنیم و حتی امکان فروش تسلیحات به کشورهای دیگر وجود دارد، در حوزه اقتصاد هم باید به چنین سطحی از پیشرفت دست بیابیم.

مدیرعامل انجمن توسعه علم و فناوری ایرانیان با بیان اینکه سیاست‌های بروکراتیک کشور ضدمصالح و رشد و توسعه اقتصادی هستند، ادامه داد: دستگاه دولت باید سیاست‌های بروکراتیک را اصلاح و حمایت‌ها را در فضای اقتصادی تقویت کند اما اگر سیاست‌های اقتصادی و بروکراتیک اصلاح نشوند از طریق برجام هم به جایی نخواهیم رسید.

سجادی بیان کرد: اگر به توانمندی‌های ملت تکیه شود و به استعدادهای کشور اجازه شکوفایی داده شود قطعاً به نتیجه خواهیم رسید اما تا زمانی‌که سیستم رانتی و ارتباطات فرصت‌‍طلبانه وجود داشته باشد، احیا یا عدم احیای برجام تأثیری در رشد و پیشرفت کشور نخواهد داشت.

مدیرعامل انجمن توسعه علم و فناوری ایرانیان در بخش دیگری از این گفت‌وگو بر تقویت سیاست‌های منطقه‌ای با هدف رشد و شکوفایی اقتصاد تأکید کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران در منطقه‌ای قرار گرفته که نیازمندی‌ها در آن بسیار بالاست و سال‌ها تحت شرایطی همچون جنگ، خون‌ریزی و اقدامات تروریستی قرار داشته است و به همین دلیل کشورهای منطقه نیازهای بسیار زیادی دارند. به دلیل زیرساخت‌های خوبی که در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد، می‌توان علاوه توسعه اقتصاد داخلی، صادرات به کشورهای منطقه را در اولویت قرار داد و بازارهای آنها را تحت اختیار داشت.

زیرساخت‌های توسعه فراهم است

وی ادامه داد: به باور من محیط پیرامونی مهمترین بخش برای یک کشور محسوب شده و باید برای تقویت ابعاد امنیتی و اقتصادی آن حداکثر تلاش و همت را به کار گرفت. کشور ما نه از مشکل انرژی رنج می‌برد و نه از مشکل نیروی کار و به واسطه چنین مزیتی به راحتی می‌تواند از شرایط و فرصت‌ها بهترین استفاده را ببرد.

سفیر اسبق ایران در روسیه با بیان اینکه شاید با برجام 10 تا 20 درصد اوضاع و احوال اقتصاد کشور بهبود یابد، تأکید کرد: تا زمانی‌که در داخل سازوکارها مناسب نباشند و کیفیت مدیریت بهبود پیدا نکند، قاعدتاً مسائلمان همچنان حل‌نشده به قوت خود باقی خواهد ماند. با برجام انتظار اتفاق خاص را نباید کشید به ویژه اینکه رویکرد غربی‌ها به برجام رویکرد تشدید فشارها بر جمهوری اسلامی ایران است، درصورتی‌که عموم مردم آن را فرصتی برای گشایش‌های اقتصادی قلمداد می‌کنند! اگر برجام احیا شود قطعاً غرب از روش‌های دیگر بر جمهوری اسلامی فشار وارد خواهند کرد و اجازه نخواهند داد کشورمان توسعه پیدا کند.

سجادی بر اثرگذاری وزارت امور خارجه در بهبود شرایط اقتصادی کشور تأکید کرد و گفت: وزارت امور خارجه می‌تواند اثرگذار باشد و جاده روابط را ایجاد کند اما همه کشور باید نقش ایفا کنند، یعنی بیش از وزارت امور خارجه ضروری است که وزارت نفت، وزارت صمت و بانک مرکزی تلاش کنند، یعنی یک حرکت ملی باید صورت پذیرد و وزارت خارجه به تنهایی نمی‌تواند تأثیر شگرفی بگذارد اما قطعاً در حوزه دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه یکی از اثرگذارترین وزارتخانه‌های کشور است.

عدالت اجتماعی و اقتصادی؛ مهترین اصل توسعه

وی توسعه عدالت را یکی از مباحث مهم در حوزه اقتصاد توصیف کرد و گفت: عدالت اجتماعی و اقتصادی بحث واقعاً مهمی است، چون اگر در حوزه موضوعات اجتماعی و اقتصادی عدالت رعایت شود دست رانتخواران و فاسدان کوتاه خواهد شد. همچنین در شرایط عادلانه استعدادها شکوفا می‌شود و نتایج توانمندی مردم مشخص خواهد شد. از سوی دیگر اگر عدالت در همه ابعاد همه‌گیر شود مردم به راحتی و با انگیزه مضاعف قادر به ایفای نقش سازنده خواهند بود.

این دیپلمات اسبق کشورمان با اشاره به نقش مردم در جنگ تحمیلی عنوان کرد: همانطورکه در هشت سال دفاع مقدس، مردمی بودن جنگ موجب نجات کشور شد، فضای عادلانه اقتصادی نجات اقتصاد کشور را رقم می‌زند. قطعاً در یک اقتصاد رانتی، دولتی و ترجیحی که در آن تسهیلات بی‌پشتوانه ارائه می‌شود، نباید انتظار گشایش داشت. نباید به اجناس خارجی سوبسید داد تا وارد کشور شود، ارزان‌تر از تولید داخلی تمام خواهد شد و به تولید ملی آسیب وارد می‌کند، لذا بهتر است برای عده‌ای خاص از واردکنندگان اولویت‌ها را کنار گذاشت و تمام اقتصاد را مردمی کرد.

گفت‌وگو از سعید امینی