گردشگری در ایران پس از 2 سال رکود؛ از تب مسافران تا تاب زیرساخت‌ها
با شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت‌ها صنعت گردشگری نیز از جهات مختلف دچار آسیب شد، اما این روزها میزان شیوع کرونا کاهش پیدا کرده و محدودیت‌ها نیز تا حدودی مرتفع شده است؛ در این شرایط مسافران بیش از همیشه مشتاق سفر هستند، اما باید دید که زیرساخت‌های گردشگری که فرصتی دوساله نیز برای بازسازی داشته است تا چه میزان آماده پذیرایی از گردشگران است.
جایگاه صنعت توریسم و گردشـگری در سـطح جهــانی و نقــش آن در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور‌ها به‌ویژه کـشور‌های در حال توسعه، موجب توجه بیشتر به ابعـاد مختلـف آن در سال‌های اخیر شده است، اما با شیوع کرونا این صنعت دچار نوسان‌هایی شد و روز‌های سختی را برای گردشگری به وجود آورد؛ در این دو سال اخیر حوزه خدمات سفر و گردشگری در میان صنایع مختلف بیشترین آسیب را از شیوع و همه‌گیری ویروس کرونا دید و ایران نیز از این قاعده مستثنا نبود.
البته کرونا با همه خسارت‌هایی که در صنعت گردشگری برجا گذاشت، اما فرصت بازبینی و بررسی زیرساختی در این حوزه را هم برای سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان و هم برای مجریان و فعالان این عرصه ایجاد کرد، توسعه خدمات الکترونیک و آنلاین، آگاهی‌بخشی و آموزش، آشنایی عمومی با مقاصد جدید، تطبیق استاندار‌ها و ضوابط، بازسازی و طراحی‌های داخلی تأسیسات ازجمله اتفاقاتی بود که در این دو سال در حوزه گردشگری بیشتر موردتوجه قرار گرفت.
در همین راستا سیدمصطفی فاطمی، مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و دبیر ستاد هماهنگی خدمات سفر کشور در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه فعالیت‌های ستاد سفر از آبان ماه 1400 آغاز شده است، افزود: پس از نمایشگاه گردشگری، حوزه گردشگری داخلی نیز به ستاد وارد شد و نشست‌ها به‌صورت رسمی در تمامی استان‌ها و شهرستان‌ها برگزار شد. علاوه بر این در ستاد، همه موضوعات سفرهای استانی از جمله نحوه ورود گردشگران به استان‌ها، محل اقامت آن‌ها، مشکلاتی که ممکن است حین اقامت با آن‌ها مواجه شوند و نیازمندی‌هایی که دستگاه‌های اجرایی باید برای ارائه خدمات مطلوب تأمین کنند، توجه شده و تقریباً به‌جز چهار یا پنج استان، بقیه استان‌ها ستاد‌های سفر خود را تشکیل داده‌اند، بنابراین امیدواریم افزایش تقاضای سفر‌ها در نوروز با همکاری دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی به‌خوبی مدیریت شود.
فاطمی افزود: در ارتباط با تمهیدات کرونایی ستاد سفر باید عنوان کرد که آن مواردی که ستاد مبارزه با کرونا برای محدودیت‌های سفر اعلام کرده ستاد هماهنگی خدمات سفر کشور همان موارد را لحاظ می‌کند. تزریق دو دُز واکسن جزو ضروریات سفر است و نکته‌ای که وجود دارد این است که هر شخصی که می‌خواهد با خودروی شخصی سفر کند فقط مالک خودرو باید حتماً دو دُز واکسن را تزریق کرده باشد و در غیر این صورت دوربین‌های طول مسیر تخلف را ثبت و مسافران متخلف جریمه خواهند شد. نکته دیگری وجود دارد این است که در تمام مراکز اقامتی افرادی که دُزهای واکسنشان را زدند میتوانند اسکان پیدا کنند و خب دو دُز واکسن مورد تأکید بوده است و همه مراکز اقامتی موظف هستند از طریق سامانه جانا بررسی کنند و این موضوع را مدنظر قرار دهند.
دبیر ستاد هماهنگی خدمات سفر کشور با بیان اینکه تلاش کردیم سلامتی و حفظ جان مردم را در اولویت قرار دهیم، افزود: تمامی مراکز گردشگری باید QR کد سامانه جانا و ایران من را نصب کنند و کارکنان این مراکز حتماً باید دُزهای واکسنشان را زده باشند و زمانی که اطلاعات کارکنان را وارد می‌کنند QR کد به آن‌ها داده می‌شود و در محل نصب می‌شود که در زمان مراجعه بازرسان ما اگر QR کد خود قرار نداده باشند در ابتدا اول اخطار به آن‌ها داده می‌شود و در محله بعد اگر توجه به اخطار نداشته باشند مرکز اقامتی متخلف پلمپ خواهد شد.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ادامه داد: بازرسان کمیته ارزیابی و نظارت ستاد هماهنگی خدمات سفر کشور به‌صورت مشترک با حضور کارشناسان بهداشت و کارشناسان حوزه تعزیرات حکومتی و کارشناسان صنعت، معدن و تجارت و کارشناسان جهاد کشاورزی و میراث فرهنگی در اماکن مختلف به همراه پلیس اماکن در مراکز مرتبط با حوزه گردشگری اعم از پایانه‌های مسافربری، فرودگاه‌ها و پایانه‌های قطار، رستوران‌ها مجموعه‌های فروش اقلام نوروزی و هتل‌ها و مراکز اقامتی حضور دارند و از این مراکز بازدید خواهند داشت البته این بازدید‌ها در حال انجام است؛ لذا در همین راستا تعداد زیادی اخطار و تذکر به مجموعه‌های که رعایت موارد متعدد ازجمله موارد بهداشتی را نمی‌کردند، دادیم و مواردی از این مجموعه‌ها در این ایام نیز حتی پلمپ شدند.
طراحی سامانه فروش بلیت اماکن گردشگری
فاطمی در ادامه تمهیدات ستاد سفر برای جلوگیری از تجمعات که منجر به انتقال سریع‌تر بیماری کرونا می‌شود، نیز سخن به میان آورد و اظهار کرد: برای زمان بازدید‌های اماکن گردشگری نیز توزیع زمانی در نظر گرفتیم و برای حفظ سلامتی گردشگران سعی کردیم تا حجم شلوغی در اماکن گردشگری را بشکنیم البته در برای نوروزگاه‌ها نیز این تدابیر اتخاذ شده و سعی کردیم نوروزگاه‌ها را به محل‌های خلوت‌تر انتقال دهیم تا تجمعات گسترده که عامل انتقال بیماری کرونا هستند، کاهش پیدا کنند. از طرف دیگر سامانه فروش بلیت اماکن گردشگری هم طراحی‌شده که بلیت موزه‌ها و اماکن مختلف از طریق این سامانه و فقط از طرق کد ملی قابل تهیه کردن است و افرادی که دو دُز واکسن نزده باشند نمی‌توانند بلیت تهیه‌کرده و از اماکن گردشگری بازدید داشته باشند.
دبیر ستاد هماهنگی خدمات سفر کشور افزود: خوشبختانه سعی کردیم از همه ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم آن چیزی که در ستاد کرونا به آن رسیدیم این بود که مانند دو سال گذشته اماکن اقامتی غیررسمی اعم از کلاس‌های درسی آموزش‌وپرورش و سالن‌های ورزشی و نظایر آن استفاده نشود مگر در موارد بحران و اضطرار که مسئولیت شناسایی زمان بحران و اضطرار بر عهده استانداران است که اگر شهری دچار مشکلاتی از قبیل بارندگی فراوان، سیل یا افزایش حجم گردشگر شد، از این مراکز استفاده شود و لذا سعی شد تا این ظرفیت‌ها از قبل نوروز آماده‌سازی و نظافت شود تا در صورت اضطرار از ظرفیت این اماکن استفاده کنیم.
وی با اشاره به ظرفیت و فعالیت‌های سایر دستگاه‌های عضو ستاد، گفت: سعی شده از حداکثر ظرفیت تمامی دستگاه‌ها استفاده شود. حدود ۲۲۵ قطار مسافربری با ۲۲۴ هزار صندلی، ۲۶ هزار پرواز، ۱۲۴ اسکله گردشگری، دو هزار و ۸۴۰ شناور گردشگری، ۱۴ هزار و ۴۰۰ اتوبوس، ۲۴ هزار مینی‌بوس، ۱۲۰۰ گروه بهداشتی، ۷۹۷ پایگاه امدادی در خدمت گردشگران خواهند بود. پایگاه‌های انتظامی ناجا در استان‌ها تشکیل شده است و بیشترین تعداد پایگاه‌ها مربوط به ناجا است که در کنار آن پایگاه‌های امداد و نجات جمعیت هلال قرار دارد و ۷۹۷ پایگاه در کل کشور خواهیم داشت. همچنین هزار و ۵۵۰ گروه امدادی با امکاناتی که هلال‌احمر در اختیار گذاشته و هزار و ۲۰۰ گروه بهداشتی خدمت‌رسانی می‌کنند.
مدیرکل دفتر گردشگری داخلی همچنین به شکل‌گیری ۴۸۵ ستاد اجرایی سفر در کل کشور اشاره کرد که طی این مدت بر تمامی موارد نظارت داشتند و برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام داده‌اند و افزود: سامانه‌ای راه‌اندازی شده و امسال علاوه بر ۸۹۰ پایگاه مرکز امداد خودرو برای اولین بار کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی اقدام به استقرار امدادرسانی برای خودرو‌های آفرود کرده است. همچنین سامان‌دهی و آموزش خودرو‌های آفرود از دیگر فعالیت‌های کانون است.
ارائه خدمات نوروزی از طریق سامانه ملی سفر
فاطمی همچنین از راه‌اندازی قابلیت‌های ویژه برای سامانه ملی سفر خبر داد و گفت: سامانه ملی سفر ۰۹۶۲۹ نوروز امسال در کنار ارائه خدمات به هم‌وطنان و مسافران داخلی، به گردشگران خارجی نیز به‌صورت شبانه‌روزی به زبان انگلیسی خدمات ارائه می‌کند. پاسخ‌گویی به تماس‌ها، رسیدگی به مسائل و مشکلات مسافران و گردشگران خارجی در امور مختلف اطلاعاتی و خدماتی ازجمله ورود موقت و خروج گمرکی از تمامی مرز‌های کشور ازجمله فعالیت‌هایی است که کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی از گذشته تاکنون در سرفصل فعالیت‌ها و وظایف خود قرار داده است.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی افزود: در این راستا نوروز ۱۴۰۱ به‌منظور تسهیل در تردد گردشگران خارجی و رونق صنعت گردشگری در کشورمان، مسائل و مشکلات گردشگران خارجی در روز‌های کاری و حتی ایام تعطیل به‌صورت ۲۴ ساعته از طریق سامانه ۰۹۶۲۹ بررسی و رسیدگی می‌شود. مسافران و گردشگران خارجی در صورت مواجهه با هرگونه مشکلات گمرکی یا انتظامی، نیاز به خدمات امداد خودرو و یا اطلاعات راه، آب‌وهوا، اقامت و سایر موارد در هر نقطه از ایران میتوانند با سامانه ملی سفر ۰۹۶۲۹ تماس بگیرند و برای حل مشکل و یا دریافت راهنمایی‌های لازم از تجارب و دانش تخصصی کارشناسان مربوطه به زبان انگلیسی بهره‌مند شوند.
وی با بیان اینکه برای تسهیل سفرهای داخلی در ایام نوروز ۱۴۰۱ برای مراکز اقامتی هیچ افزایش نرخی نخواهیم داشت، اظهار کرد: در حوزه حمل‌ونقل هوایی هماهنگی‌هایی خواهیم داشت که به نحوی افزایش قیمت بلیت‌های هوایی مدیریت شود، در هر صورت امیدواریم بخشی از روند کاهشی ورود گردشگران که به‌واسطه شیوع کرونا اتفاق افتاد، در سال آینده با فروکش کردن این بیماری جبران شود و بتوان از ظرفیت گردشگری ورودی به کشور به‌خوبی بهره‌مند شویم. البته سامانه ۰۹۶۲۹ برای ثبت شکایت‌های مردمی در نظر گرفته‌شده و در صورت عدم مطابقت نرخ‌نامه رسمی در مراکز اقامتی باقیمت‌های اعلامی از سوی مرکز مردم میتوانند تخلف صورت گرفته را گزارش کنند.
فاطمی درباره تخلف احتمالی برخی از شرکت‌های مسافرتی در نوروز و احتمال هرج و مرج با آغاز سونامی سفر در نوروز ۱۴۰۱، گفت: اگر کسی تخلف کند و ما مطلع شویم و برخورد نکنیم، طبیعی است که به اصلی‌ترین وظیفه خود عمل نکردیم. ما اینجا هستیم که از حقوق مردم صیانت کنیم. اجازه نخواهیم داد اندک افرادی سیمای فعالان گردشگری را خدشه‌دار کنند. نظارت‌های ما تقویت شدند و گروه‌های نظارتی وزارتخانه افزایش‌یافته‌اند؛ لذا از گردشگران می‌خواهیم محل اقامت خود را قبل از سفر رزرو کنند تا مشکلاتی از این قبیل پیش نیاید.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی درباره حضور گردشگران خارجی در کشور نیز عنوان کرد: مذاکراتی با تور اپراتور‌ها و کارگزار‌های خارجی شروع‌شده و خوشبختانه در ستاد کرونا اعلام شد که در حوزه واکسیناسیون جزو کشور‌هایی هستیم که از بسیاری از کشور‌های گردشگرپذیر دنیا مانند کشور ترکیه در جایگاه بهتری قرار داریم و محدودیتی برای ورود گردشگر خارجی نداریم و امیدواریم بعد از نوروز ۱۴۰۱ بتوانیم از ظرفیت گردشگران خارجی استفاده کنیم به‌مرور در حوزه گردشگری خارجی به شرایط قبل از کرونا بازگردیم.
راهبرد‌های سال ۱۴۰۱ گردشگری داخلی
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی درباره تمهیدات گردشگری داخلی برای سال آینده گفت: ۶ راهبرد اساسی برای سال ۱۴۰۱ را در حوزه گردشگری داخلی داریم، در حوزه بازاریابی و تبلیغات گردشگری معتقدیم که گردشگران سفیران گردشگری ایران هستند و تبلیغات گردشگر محور را موردتوجه و تأکید قرار دادیم که برنامه‌های متنوعی در حوزه‌های تبلیغات گردشگری و معرفی مقاصد جدید خواهیم داشت و همین‌طور جاذبه‌ها و عجایب هفتگانه روستا‌ها و شهر‌ها و استان‌های کشور معرفی میشوند و دسترسی به این جاذبه و تامین زیر ساخت برای این مناطق در دستور کار این معاونت قرار دارد.
فاطمی افزود: تنوع‌بخشی یکی دیگر از محور‌های اصلی استراتژی گردشگری کشور است و معتقدیم همه نقاط ایران میتوانند جاذبه‌های گردشگری خود را به بهترین شکل معرفی کنند این تنوع در قالب ۵۰ میز تخصصی گردشگری و فدراسیون‌های گردشگری در حال شکل گیری هستند معرفی خواهند شد جاذبه‌های مکمل در محور‌ها و مسیر‌های گردشگری ایجاد خواهد شد برای مثال ما در حوزه گردشگری سلامت، تجاری، دریایی، خانواده محور، کودک، سالمندان، مذهبی، ورزشی، خوراک تنوع خاصی داریم که در مناطق مختلف کشور بر روی آن‌ها کار می‌کنیم و به زودی محور‌های تخصصی گردشگری در کشور معرفی خواهد شد.
دبیر ستاد هماهنگی خدمات سفر کشور ادامه داد: موضوع بعدی توسعه پایدار گردشگری است؛ گردشگری با حفظ محیط زیست اصالت‌ها و هویت‌های ایرانی اسلامی مورد توجه و مورد تأکید در این محور است که برنامه‌ریزی‌هایی برای استفاده از ظرفیت‌های طبیعت‌گردی با حفظ محیط زیست داریم که این موضوع به‌صورت خاص با سازمان حفاظت محیط زیست در قالب یک فعالیت مشترک انجام می‌شود که هم موضوعات محیط زیستی مورد توجه قرار بگیرد و هم گردشگران بتوانند از ظرفیت استفاده کنند.
وی تصریح کرد: توزیع مکانی و زمانی سفر یکی دیگر از موضوعاتی است که بر آن کار می‌کنیم که همه شهر‌های ایران بتوانند از این ظرفیت‌ها استفاده کنند و بحث گردشگری خانواده محور به عنوان محور اصلی برنامه‌های ما مورد تأکید است. موضوع میز‌های تخصصی گردشگری کودک و گردشگری جوان سالمندان و گردشگری معلولان و حوزه گردشگری خانواده که بسیار مهم است یک سری تسهیلات برای خانواده‌های ایرانی در سفر خواهیم داشت که در طول سال میتوانند از این تسهیلات استفاده کنند تا دهک‌های مختلف جامعه که کمتر سفر میروند بتوانند از این ظرفیت‌ها استفاده کنند.
مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در پایان اظهار کرد: موضوع یا راهبرد آخری که مدنظر داریم استفاده از فناوری‌های نوین گردشگری است مانند واقعیت‌های افزوده در گردشگری و موضوعات مربوط به ارز دیجیتال متاورس و نظایر آن که امروز در گردشگری دنیا استفاده می‌شود، در این بخش موردتوجه و تأکید است. در سال ۱۴۰۱ نمایشگاه منطقه‌ای گردشگری خواهیم داشت که در کنار نمایشگاه بین‌المللی تهران ظرفیت‌های گردشگری کشور را معرفی خواهد کرد و همین‌طور جشنواره‌های مختلفی که در قالب تقویم جشنواره‌های گردشگری معرفی خواهد شد.
انتهای پیام
لطفا آمار از سفرهای نوروزی هم بدید خدمات سفر افتضاح بود که هیچ با این جاده های خراب و غیر استاندارد و ماشین های اشغال ساخت داخل فقط جون مردمو میگیرین خدا لعنت کنه باعث و بانیشو 
