10 مهرماه روز جهانی سالمندان است. سالمندانی که امسال به دلیل شیوع جهانی کرونا، تنهاتر از سالهای قبل شدهاند و این تنهایی سلامت جسمی و روانی آنها را به مخاطره انداخته است. خبرگزاری ایکنا به همین مناسبت در گفتوگو با معصومه خلیلی، دکترای روانشناسی و مشاوره، به بررسی تأثیرات شیوع کرونا بر سالمندان و به طور خاص در مورد پیامدهای کاهش ملاقات فرزندان به والدین پرداخته است. مشروح این گفتوگو در ادامه از نظر میگذرد؛
خلیلی با بیان اینکه این موضوع مسئلهای دوجانبه برای والدین و فرزندان است، اظهار کرد: کم سر زدن بچهها به پدر و مادرشان فقط به والدین صدمه نمیزند بلکه به بچهها هم آسیب میرساند. وقتی پدر و مادرها بچههایشان را نمیبینند از لطف و صفای حضور بچهها در خانههایشان بهرهمند نمیشوند. دیدار حضوری والدین و بچهها باعث ترشح هورمون دوپامین در بدن و شاد شدن همه اعضای خانواده میشود.
وی ادامه داد: اگر دیدار چهره به چهره با ارتباط لمسی (در آغوش گرفتن و بوسیدن) همراه باشد، هورمون بیشتری ترشح و نشاط بیشتری ایجاد میشود، اما اکنون به دلیل کرونا امکان ارتباط لمسی نیست و باید ارتباطها به کلامی و دیداری محدود شود اما این ارتباط کلامی و دیداری میتواند حضوری باشد. در هر نوع ارتباط کلامی، دیداری و لمسی این هورمون ترشح و باعث نشاط روحی و روانی والدین و سلامت جسمی آنها میشود. وقتی که روان یک فرد آسیب ببیند به جسم آن فرد نیز آسیب وارد میشود. وقتی روان در سلامت نیست ممکن نیست که جسم بتواند سلامت خود را حفظ کند.
خلیلی با تأکید بر اینکه با ترک دیدار فرزندان از پدر و مادر، فرزندان نیز آسیب میبینند، گفت: به حدی دیدار با پدر و مادر و همکلامی با آنها مهم است که خداوند یکی از اسمای خود در دعای جوشن کبیر را «یَا رَاحِمَ الشَّیْخِ الْکَبِیرِ؛ ای مهرورز بر پیر بزرگسال» قرار داده است؛ یعنی ای کسی که بر پیرمردها و پیرزنها رحم میکنی. وقتی رحم کردن از ناحیه خداوند بدون هیچ پیشفرضی مطرح شده، این یک الگو و دستور است و فرزندان نیز باید بدون قید و شرط به والدین خود مهر بورزند.
این روانشناس کشورمان با اشاره به شرایط کرونایی موجود، تصریح کرد: فرزندان در این دوران باید ببینند والدین از چه طریقی راضی میشوند. ممکن است در حالت عادی یک فرزند هفتهای دو بار به والدین خود سر بزند، اما اکنون به دلیل شرایط کرونا این امکان را ندارد، پس میتواند با تماس تلفنی روزانه و مکرر بخشی از نیاز والدین به محبت فرزند را برآورده کند. همچنین میتوانند از شبکههای تصویری استفاده کنند، البته نباید به بهانه کرونا دیدار با والدین را حذف کرد، بلکه با رعایت مسائل بهداشتی میتوان به دیدار پدر و مادر رفت.
وی ادامه داد: در شرایط کنونی فرزندان به خاطر شغل و انجام امور شخصی بیرون از منزل حضور دارند و البته باید مراقب خود باشند تا هنگام حضور در کنار والدین خطری برای آنها ایجاد نشود. فرزندان باید از نظر علمی مسائل بهداشتی را رعایت و از نظر دینی به خدا توکل کنند و با والدین خود دیدار حضوری داشته باشند.
خلیلی در پاسخ به اینکه فرزندان در شرایط موجود اضطراب سالمندان را چگونه کاهش دهند؟ گفت: دیدار و دلجویی از پدر و مادر موجب کاهش استرس آنها میشود. از نظر روانشناسی صدای مادر، فرزندان را آرام میکند، حتی سخن گفتن عادی وی در خصوص موضوعات روزمره و بچه به اوج آرامش میرسد و این آرامش ماندگار است. عکس این مسئله هم صادق است، پدر و مادر وقتی صدای فرزند خود را میشنود و یا با فرزندش دیدار میکند، اضطرابشان کمتر میشود.
وی با اشاره به اینکه اکنون دیگر کرونا مختص گروههای پرخطر و سالمندان نیست و همه باید مراقب باشند، افزود: سالمندان به دلیل سن بالا احساس اضطراب و آسیبپذیری بیشتری دارند، ولی وقتی ما ارتباط خود را با پدر و مادر بیشتر کنیم، اضطراب آنها نیز کاهش پیدا میکند.
این روانشناس کشورمان در پایان گفت: فرزندان باید تلاش کنند صفت بزرگ خداوند که «مهرورز بر پیر بزرگسال» است را در خودتان تجلی دهند تا پدر و مادر خیر را از آنها بشنوند و دعا کنند که فرزندان هم از این خیر بهره ببرند. اگر پدر و مادر از خیر دیدار فرزند محروم شوند، فرزندان نیز محروم خواهند شد و هر دو ضرر میکنید و ضرری که به فرزندان میرسد بیش از زیان پدر و مادر است، زیرا چهار آیه قرآن در خصوص والدین آمده: «بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً». در حالی که واژه احسان به فرزندان در قرآن نیامده و صرفاً توصیههای تربیتی شده است.
انتهای پیام