سیدمحسن موسوی‌بلده:
برخی ترتیل‌ها، تحقیق تند شده هستند/ لزوم شناسایی آفات ترتیل
گروه فعالیت‌های قرآنی: از اساتید علم قرائت قرآن کریم با اشاره به اینکه هنوز در ابتدای راه ترویج فرهنگ ترتیل در کشور هستیم بنابراین باید آفت‌های این هنر را شناسایی کنیم، گفت: یکی از این تهدیدها این است که برخی ترتیل‌ها شبیه به قرائت تحقیق تند شده هستند.
سیدمحسن موسوی‌بلده، از اساتید علم قرائت قرآن در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در مورد وضعیت قرائت ترتیل در کشور، با اشاره به اینکه اصل بحث تلاوت در کشور ما بومی نیست، گفت: به اعتقاد بنده ما از بحث تلاوت قرآن در کشور، یک پوسته رویی از فرهنگ تلاوت قرآن در مصر دریافت و وارد کرده‌ایم.
وی با اشاره به اینکه در کشور ما نیز گرایش به قرائت مجلسی تحقیق است، افزود: نهضت جدید قرائت قرآن با همین روش تحقیق مجلسی است که در کشور ما جا افتاده است، البته ضرر نکرده‌ایم؛ چرا که همین عامل از 60 سال قبل به این طرف باعث گرایش و رویکرد مردم به قرائت شده است.
این پیشکسوت قرآنی کشورمان در ادامه با طرح این سؤال که آیا همه بحث قرائت و فرهنگ قرائت، تلاوت مجلسی است، گفت: مسلماً اینگونه نیست. با اینکه پاسخ به این سؤال منفی است اما ملاحظه می‌کنیم که حتی در مصر هم با اینکه بحث تلاوت برای مردم جزء فرهنگ بومی آنها بوده است، مردم از طریق همین تلاوت مجلسی جذب قرآن شده و ساعت‌ها پای استماع قرآن نشسته‌اند.
موسوی‌بلده با اشاره به اینکه فرهنگ تلاوت قرآن کریم یک لایه زیرین که دارای پشتوانه عمیقی هست، دارد، گفت: این پشتوانه عمیق در مصر شکل گرفت اما ما آن پشتوانه را وارد نکردیم.
وی افزود: بحث ترتیل، به نوعی جزء آن لایه‌های زیرین و پشتوانه‌ای فرهنگ قرائت قرآن است که در مصر هست اما در بین ما نیست و چون ما تنها بحث فرهنگ تلاوت قرآن را و لایه رویی آن را وارد کشور کردیم، باید بیشتر مراقب از بین رفتن این لایه رویی باشیم؛ چرا که وقتی مسئله‌ای تنها به صورت قشر وارد جایی شود، چون زیربنا و فونداسیون ندارد، سقوط آن محتمل است.
این استاد علم قرائت قرآن کریم، در ادامه به ذکر یک مثال پرداخت و بیان کرد: اگر آب همانند دریا عمق نداشته باشد حتی اگر گستره بسیار زیادی را در بر بگیرد، به سرعت خشک می‌شود، به این خاطر که عمق ندارد و چون عمق ندارد به سرعت بخار می‌شود. در بحث تلاوت نیز همینگونه است، ما اگر نتوانیم این پشتوانه، لایه زیرین و عمق تلاوت را وارد کشور کنیم، این پوسته رویی تلاوت که همان تحقیق مجلسی است، خشک می‌شود. من می‌ترسم از اینکه تلاوت تحقیق مجلسی در کشور در طی زمان کم کم مانند همان آب سطحی بخار شود.
این خادم قرآن در ادامه این بخش از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه پرداختن به قرائت ترتیل مقداری ما را از سطح قرائت به لایه‌های عمیق‌تر می‌برد، گفت: متأسفانه پرداختن به بحث قرائت ترتیل در کشور ما قدمت چندان زیادی نداشته و تازه شروع شده است. البته باید در همین نیز خدا را شکر کرد که کار شروع شده است.
موسوی‌بلده با تأکید بر اینکه ایرانی‌ها ثابت کرده‌اند که اگر با تأخیر هم چیزی را وارد کنیم و با آن آشنا شویم، می‌توانیم با سرعت خارق‌العاده‌ای عقب افتادگی را جبران کنیم، افزود: خود همین تلاوت مجلسی نزدیک به 60 سال است وارد کشور شده است، که این زمان در طول تاریخ تلاوت یک ثانیه هم حساب نمی‌شود اما در همین 60 سال به اندازه فعالیت 600 سال کار شده است که این به دلیل استعداد ایرانیان در این زمینه است.
وی خاطرنشان کرد: الان نیز که بحث ترتیل مطرح می‌شود، منظور همان پشتوانه و لایه زیرین است، درست است که جدید و نو است و هنوز شناخته شده نیست، اما امید هست که به سرعت جای خود را باز کند و توده‌های مردم را به طرف خود بکشد.
این پیشکسوت قرآنی کشورمان با اشاره به کارهای صورت گرفته برای گسترش فرهنگ ترتیل در کشور، گفت: امثال گردهمایی‌ها و همایش‌هایی که برای پرداختن به مسئله ترتیل برگزار می‌شود که می‌تواند بسیار کارساز باشد. اینها، بایدها و نبایدها را مطرح می‌کند و باعث کسب تجربه می‌شود. اینکه ما چندین سال است در ایام ماه مبارک رمضان در امامزاده‌ها و مساجد بحث جزء‌خوانی قرآن کریم را برگزار می‌کنیم بسیار مبارک است و حرکتی است که باعث می‌شود تا به سرعت عقب‌افتادگی‌ها در این زمینه جبران شود.
موسوی‌بلده در ادامه به وظایف اساتید و معلمین قرآن برای گسترش این فرهنگ اشاره و اذعان کرد: وظیفه من معلم و دیگر اساتید این است که بایدها و نبایدها را تدوین کنیم، تا افرادی که قصد ورود به این مرحله را دارند به خوبی با همان باید و نبایدها آشنا شده و تلاوتی خوب و اثرگذار داشته باشند. ضمن اینکه باید عیب‌ها و محاسن را بگویم و روش‌ها را هم تشریح کنیم.
این خادم قرآن در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه توجه به قرائت ترتیل در جلسات آموزشی به تدریج در حالی زیاد شدن است، گفت: از همین آغاز باید مراقب آفات باشیم، یکی از آفات این است که کسانی که در حال تلاوت ترتیل هستند، به صورت ترتیل نمی‌خوانند بلکه به نوعی تحقیق تند شده می‌خوانند. انگار یک تحقیق مجلسی را روی دور تند گذاشته باشیم، در صورتی که ترتیل این نیست.
وی خاطرنشان کرد: لحن ترتیل ماهیتاً با لحن تحقیق یکی نیست و شأن خود را دارد. ترتیل، اصل قرائت قرآن است، تحقیق و مجلسی خواندن در طول تاریخ اضافه شد و اصل کار همان ترتیل است، ان شاءالله بتوانیم جلو آفات را به خوبی بگیریم.
موسوی‌بلده در پایان در مورد مدت زمان شکوفا شدن این هنر در ایران نیز بیان کرد: با توجه به استعدادی که ایرانیان در این زمینه دارند، امیدوارم زیاد طول نکشد اما به هر حال شکوفا شدن این مقوله نیز نیاز به زمان دارد.
