صفر ماه سفر مردان پاکی است که عروج هر یک از آنان داغی بزرگ را بر قلب مسلمانان گذاشته است و آنقدر اندوه و ماتم در این ماه برای شیعیان زیاد است که آن را ماه نحس نامیدهاند.
ماه صفر دومین ماه قمری پس از محرم است. در دوران جاهلیت آن را ناجز مینامیدند. صفر از ریشه «صفر» به معنی تهی و خالی است. ممکن است علت نامگذارى این ماه بدین جهت باشد که عربها پس از تحمل سه ماه حرام و خوددارى از قتل و غارت و خونریزى، با آغاز ماه صفر به جنگ و غارتگرى مىپرداختند و روستانشینان و ساکنان کم جمعیت بادیهها از ترس هجوم غارتگران و جنایتکاران، اسباب و اثاث خویش را جمع کرده و به جاهاى امن کوچ مىکردند و روستاها و بادیههاى خود را خالى مىکردند.
محبان اهل بیت(ع)، ماه صفر را از ایام سوگواری سال میدانند. زیرا در ابتدای این ماه خانواده امام حسین(ع) و بازماندگان واقعه کربلا را به صورت اسیری وارد شام کردند و آنان را در فشار روحی و روانی و مورد تحقیر و توهین قرار دادند، به طوری که رقیه(س)، فرزند خردسال امام حسین(ع) بر اثر این سختیهای طاقتفرسا در دمشق به شهادت رسید. همچنین، بیستم این ماه، اربعین شهادت امام حسین(ع) و یارانش در کربلاست.
حوادث تاریخی فراوانی در ماه صفر رخ داده است از جمله وارد کردن سر مطهر امام حسین(ع) به شام، ورود اهل بیت (ع) به شام، ولادت حضرت امام محمد باقر(ع) به روایتی، صدور توقیع امام عصر به حسین بن روح، ولادت امام موسی کاظم(ع)، وفات حضرت سلمان فارسی، شهادت عمار یاسر رضیالله عنه در جنگ صفین 37 هجری، شروع جنگ نهروان 38 هجری قمری، اختیار حکمین در صفین و حیله عمروعاص، شهادت محمدبن ابوبکر به دست عمروعاص، شهادت اویس قرنی در جنگ صفین اربعین حسینی، صدور توقیع شریف امام عصر برای مرحوم شیخ مفید ،گرفتار شدن حضرت یونس در شکم ماهی، دستور پیامبر اکرم (ص) لشکر اسامه جهت آماده شدن در جنگ با رومیان، سالروز انقراض حکومت امویان، رحلت جانسوز پیامبر اکرم (ص) در 28 صفر سال 11 هجری قمری ، شهادت مظلومانه امام حسن مجتبی (ع) و شهادت امام رضا(ع).
ماه صفر، معروف به نحو است و از پیامبر اکرم(ص) درباره این ماه چنین نقل شده است؛ هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت بهشت را به او میدهم.
آیتالله شیخ عباس قمى(ره) هم در مفاتیحالجنان، در بخش اعمال ماه صفر و هم در وقایع الایّام، به این موضوع اشاره کرده است.
بدانکه این ماه (صفر) معروف به نحوست است و شاید سبب آن، واقع شدن وفات رسول خدا(ص) است در آن، همچنان که نحوست دوشنبه به این سبب است. به هر حال، براى رفع نحوست، هیچ چیز بهتر از تصدقات و ادعیه و استعاذات وارده نیست. و اگر کسی خواهد محفوظ بماند از بلاهای نازله در این ماه، در هر روز 10مرتبه بخواند این دعا را؛ یا شدید القوی و یا شدید المحال، یا عزیز، یا عزیز، ذلّت بعظمتک جمیع خلقک، فاکفنی شَرّ خلقک، یا محسن، یا مجمل، یا منعم، یا مفضل، یا لا اِله الّا اءنت، سبحانک إ نّی کنتُ مِن الظّالمین، فاستجبناله و نجّیناهُ من الغمّ، و کذلک ننجیِ المؤ منین، و صلّی اللّه علی محمّد و آله الطّیبین الطّاهرین و در زمان دیدن هلال خواندن دعای هلال وارد شده است.
باید توجه داشت که هر یک از روزهای سال، روز خداست و انسان میتواند در آن روز برای موفقیت خویش تلاش کند و برای نزدیکی به خدای سبحان و فراهم آوری خرسندی وی، عبادت کند و این اذکار و اعمال و ادعیه بهانهای برای عبادت پروردگار و رسیدن به مقام قرب الهی است.
سعیده مجتهدی/ شعبه استان مرکزی