دحوالارض؛ فرصتی مغتنم برای قرار گرفتن در مسیر ‌آمرزش الهی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، روز بیست و پنجم ذی‌القعده را دحو‌الارض یا روز گسترده شدن زمین نامیده‌اند. «دَحو» در لغت به معنی گستردن است و برخی آن را به معنی پرتاب کردن و تکان دادن چیزی از محل اصلیش نیز معنا کرده‌اند؛ بنابراین مقصود از دحوالارض این است که در آغاز تمام سطح زمین را آب‌های حاصل از باران‌های سیلابی نخستین فراگرفته بود.

این آبها به‌تدریج در گودال‌های زمین جای گرفتند و خشکی‌ها از زیر آب سربرآوردند و روز به روز گسترده‌تر شدند تا به وضع فعلی درآمد، که به نظر برخی از مفسران آیه 30 سوره نازعات «زمین را پس از آن گسترش داد» اشاره‌ای به همین گسترده شدن زمین دارد.

به هر حال تعیین یک روز خاص می‌تواند به‌عنوان زادروز یا آغاز دوره‌ای باشد که زمین از وضع پیشین خود متحول گشته(پس از گذشت دوران‌هایی که می‌گویند زمین کره مشتعلی بوده، به‌تدریج سرد شده و بین یکسری از تغییرات) سطح آن را مواد خاکی و عناصر اولیه پوشانده و آماده برای ظهور گیاهان و حیوانات گشته است.

در برخی از احادیث نیز آمده است که زمین در آغاز از زیر کعبه فعلی گسترش یافته است. در روایتی از امام علی(ع) آمده است، فردی شامی از امام سؤال کرد، چرا مکه را مکه نامیدند؟ امام(ع) فرمود به این دلیل که زمین از زیر حرکت پیدا کرده است و مک به معنای حرکت منظم و اضطراب است و آنچه که در تفاسیر از دحوالارض به بسط و گسترش یاد می‌کنند، منافی این معنا نیست، زیرا هر بسط و انبساطی ملزم به حرکت و اضطراب است. برای عبادت در این روز و روزه روز آن، ثواب فراوانی نقل کرده‌اند و همچنین برای این روز نماز و دعای مخصوصی نیز وارد شده است که دعای این روز مشتمل بر مضامین عالی اخلاقی و اجتماعی و طلب رحمت و توفیق توبه و پیروزی اهل حق است.

در مفاتیح‌الجنان آمده است: از حسن‌بن علی وشار روایت است که گفت من کودک بودم که با پدرم در خدمت امام رضا(ع) شام خوردیم، در شب بیست و پنجم ماه ذی‌القعده پس فرمودند که امشب حضرت ابراهیم(ع) و حضرت عیسی(ع) متولد شده‌اند و زمین از زیر کعبه پهن شده است، پس هر که روزش را روزه بدارد، چنان است که 60 ماه را روزه داشته است و در روایت دیگری آمده است که در این مثل چنین روزی حضرت قائم(عج) قیام می‌کنند.

آنچه در مجموع استفاده می‌شود این است که این روز مبارکی است که رحمت الهی برای بندگان گسترش یافته، گسترش زمین در چنین روزی نمادی از گسترش رحمت و فیض الهی برای بندگان اوست.

حجت‌الاسلام احمد ملکیان، مدرس حوزه علمیه امام خمینی(ره) ارک در همین رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، گفت: بیست و پنجم ماه ذی‌القعده به‌عنوان روز دحو‌الارض نامگذاری شده است.

وی اظهار کرد: بر اساس روایات روزگاری سراسر کره زمین را آب فراگرفته بود و خداوند به این کره خاکی نظری دوباره افکند؛ لذا بخشی از این آب‌ها خشک شد و زمین قابل سکونت شد و اولین نقطه‌ای که از بین آب‌ها یر بیرون آورد بیت‌الله الحرام بود.

حجت‌الاسلام ملکیان ادامه داد: میلاد حضرت ابراهیم(ع)، میلاد حضرت مسیح(ع) و خروج رسول گرامی اسلام(ص) از مکه به مدینه اهمیت این روز را مضاعف کرده است.

سوره مبارکه نازعات به موضوع دحوالارض اشاره دارد

وی با اشاره به اینکه در آیه 30 سوره مبارکه نازعات «وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِکَ دَحَاهَا؛ و زمین را پس از آن بگسترانید» بر این روز اشاره شده است، عنوان کرد: از این‌رو این روز ‌بین یکتاپرستان و موحدان از ارش بالایی برخوردار است.

حجت‌الاسلام ملکیان با بیان اینکه دحوالارض روز استغفار گناهان و نزدیک شدن به معبود است، بیان کرد: از جمله اعمالی که در روایات نسبت به انجام آن بسیار سفارش شده است روزه‌داری است.

وی اضافه کرد: بر اساس روایات؛ «روز دحوالارض از چهار روزی است که در تمامی سال به فضیلت روزه گرفتن، ممتاز است و در روایتى آمده است که روزه‏ این روز هم ارز 70 سال روزه‌داری است».

روزه دحوالارض کفاره هفتاد سال گناه است

حجت‌الاسلام ملکیان گفت: در روایتی دیگر آمده است؛ «روزه دحوالارض کفاره هفتاد سال گناه است و هرچه در میان آسمان و زمین وجود دارد براى کسی‌که در این روز روزه‌‏دار باشد استغفار می‌کنند».

وی تأکید کرد: روز دحوالارض فرصت مغتنمی است تا انسان جسم و روح خود را در معرض نسیم آمرزش الهی قرار دهد تا هرچه بیشتر به خداوند متعال نزدیک شود؛ لذا آرامش و نشاط را به خود هدیه دهد.

مدرس حوزه علمیه امام خمینی(ره) اراک در پایان، اعمالی همچون غسل، نماز و قرائت دعای این روز را نیز از اعمال خاص روز دحوالارض عنوان کرد.