فضای مجازی؛ قدرتی غفلت شده برای تحقق اقتصاد مقاومتی و حماسه اقتصادی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، کشور عزیزمان ایران در سال‌های اخیر با فشار‌ها و تحریم‌هایی از سمت کشورهای غربی در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی روبرو بود که اگر این اتفاقات از سوی رهبر معظم انقلاب و مسئولان، پیش‌بینی و مدیریت صحیح نمی‌شد وضعیت کشور از حالت آرامش خارج و به سمت بحران پیش می‌رفت.

در این میان، رهبر معظم انقلاب براساس ضرورت و نیاز کشور، هر سال در پیام نوروزی، نام خاصی را انتخاب می‌کنند تا توجه خاص مردم و مسئولان به آن معطوف و چشم‌انداز کشور مشخص شود. مقام معظم رهبری، شعار سا‌ل‌های اخیر را در جهت مقابله با دشمنان و توجه مسئولان و کم‌کردن فشار بر اجتماع به سال‌های توسعه اقتصادی تغییر دادند.

باید یقین و باور داشته باشیم، انتخاب ایـن نام‌ها براسـاس حکمت و با تدبیر خاص انجام می‌گیرد و در واقع نـقشه راه ملت و مسـئولان نظام خواهد بود. آنچه که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت این است که آیا مردم و مسئولان در حوزه‌های فضای مجازی توانسته‌اند پیام مقام معظم رهبری را جدی بگیرند و آیا در این راستا تمام همت خود را معطوف کرده‌اند؟

جامعه اسلامی ایران در سال 92 روند روبه‌ رشدی را در عرصه‌های مختلف به خصوص در عرصه فرهنگ و فضای مجازی شاهد بود. ساخت و تولید نرم‌افزارهای جهانی با موضوعات اسلامی در قالب‌های نو، ساخت و تولید و ارائه پروژه‌های ملی در حوزه‌های نرم‌افزاری و سخت افزاری، کلید خوردن شبکه ملی اسلامی‌ -‌ ایرانی با عنوان شبکه ملی اطلاعات ــ که کشور ما را از هرگونه وابستگی به غرب در زمینه‌های فناری اطلاعات بی‌نیاز خواهد کرد ــ تغییرات اساسی در کارگروه‌های شورای عالی فضای مجازی، تولید شبکه‌های گسترده اجتماعی داخلی و بسیاری دیگر از این موارد بودند که در سال 92 شاهد رونمایی از آنها بودیم.

این موارد، نشان از این می‌دهد که کشور در عرصه دیجیتال و فناوری اطلاعات، فعالیت‌های گسترده‌ای را انجام داده است. اما موضوع اینجا است که این روند روبه رشد تا چه حد توانسته جای خود را در میان کشور و جامعه باز کند. جایگاه فعالیت‌های قرآنی در دنیای مجازی ایران در سال 92 چقدر بود و تا حد جامعه توانسته است با دریافت پیام مقام معظم رهبری در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی و نهایتاً اقتصاد مقاومتی برای پیش‌برد اهداف نظام استفاده کند؟

اما درست در ابتدای سال حماسه سیاسی و اقتصادی بود که بعد از نامگذاری سال، فضای مجازی کشور، شاهد برگزاری بسیاری از مسابقات اینترنتی، وبلاگ‌نویسی، پیامکی با موضوعات حماسه سیاسی بود و در این میان، بسیاری را با شعار سال آشنا کرد و قطعا فعالیت‌های اینترنتی بسیاری که با محوریت حماسه سیاسی انجام شد در خلق حماسه سیاسی و حضور پر شور مردم در پای صندوق‌های رأی مؤثر بود.

بعد از آن، کشور با هجمه‌های بسیاری از شبکه‌های اجتماعی غربی مواجه شد که به علت نبود آموزش در رابطه با این شبکه‌ها به سرعت و به صورت غیر صحیح در میان کشور رواج پیدا کرد از جمله آن وی چت، لاین، اینستاگرام و... است. البته فعالیت‌های گسترده‌ای انجام شد که به واقع بسیار دیر انجام شد و در حد فیلتر کردن بود.

در این میان، مسئولان و دست‌اندرکاران فضای مجازی کشور و حوزه دیجیتال هر کدام فعالیت‌هایی را عنوان کردند که بسیاری از آن عملی نشد و در حد حرف باقی ماند این فعالیت‌های مغفول مانده از بالا بردن سرعت اینترنت، ارزان شدن اینترنت، ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای شبکه ملی اطلاعات و بسیاری از این موارد که در سال 92 صحبت از آن شد اما عمل نشد.

حضور ما در عرصه مجازی کشور دیرهنگام بود

سردار محمدرضا نقدی، رئیس بسیج مستضعفین در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن با اشاره به ظرفیت‌های کشور برای خلق حماسه‌ سیاسی و حماسه اقتصادی در فضای مجازی، می‌گوید: در زمینه هنرهای دیجیتال، جمهوری اسلامی ایران مزیت‌های بسیاری دارد که باید از این مزیت‌ها در خلق حماسه استفاده کند اما بسیار دیر وارد این عرصه شده‌ایم.

وی معتقد است: این مزیت‌ها در محتوا، بسیار عالی و غنی است. تاریخ بسیار ارزشمند، شخصیت‌های ارزشمند و الهامات بسیاری را داریم که می‌توانیم از آنها در جهت نشان دادن فرهنگ ایرانی در فضای مجازی با خلق حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی استفاده کنیم و به آنها بپردازیم.

بیان سردار نقدی این پیام را به ما می‌دهد که کشور در این عرصه نیازمند خلق حماسه سیاسی و اقتصادی توأمان است تا بتواند موفق شود. حسن نجفی‌سولاری، رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این‌باره می‌گوید: به‌طور کلی روی دریافت محتوای پیام مقا‌م معظم رهبری فعالیت‌های زیادی نشد. در حماسه سیاسی خیلی کار کردیم اما بر روی حماسه اقتصادی کار چندانی نشد. از جهت رسانه‌ای، فرهنگی و از جهت تبیین، فعالیت زیادی انجام نشد. در گام اول به طور حتم، خود ما هم در این اتفاق بی‌تقصیر نیستیم؛ از جهت عملی، تبلیغی، تبیینی و تشریعی خوب کار نشد.

مهمترین کار امسال، همگرایی نهاد‌های حاکمیتی برای ساماندهی فضای مجازی بود

وی افزود: از جهت عملی در حوزه فضای مجازی، مهمترین کاری که امسال انجام شد همگرایی مجموعه نهاد‌های حاکمیتی برای ساماندهی فضای مجازی بود. جلسات متعدد گذاشته شد که این جلسات، پایه‌های بسیار محکمی برای کسب و کار خواهد شد که همان حماسه اقتصادی است.

نجفی ادامه داد: اقدام بعدی مهمی که با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام شد برپایی نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال بود. ما به دشمن به کسی که ما را درگیر جنگ و تجاوز ظالمانه اقتصادی کرده است، نشان دادیم که در حوزه دیجیتال، می‌توانیم حماسه اقتصادی را هم خلق کنیم. نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال یک چشمه‌ای از قدرت‌نمایی حماسه اقتصادی در حوزه دیجیتال بود.

رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: این قدرت‌نمایی در زمینه انیمیشن، نرم‌افزار، رسانه‌های برخط و نرم‌افزارهای کاربردی موبایل بود. اگر این مورد به عنوان یک نماد رسانه‌ای، تبلیغ و تببین شود، علاوه بر حماسه سیاسی ما می‌توانیم حماسه اقتصادی را هم از این نمایشگاه برای سال‌های آینده آغاز کنیم.

وی افزود: فرصت، نیروی انسانی و قدرت آن را داریم، به جای آنکه دستمان به سوی دیگران دراز باشد نگاه به درون داشته باشیم. محتوای 70 درصدی خارجی‌محور فعالیت‌های ما نباشد و خودمان خالق اثر باشیم، خودمان مصرف‌کننده اثر باشیم و به نقطه‌ای برسانیم که مصرف‌کننده محصول ایرانی، تمام جهانیان باشند.

با توجه به گفته‌های نجفی‌سولاری، باید گفت، هنگامی که رویدادهای بزرگ ملی در عرصه‌های سیاسی یا اقتصادی رخ می‌دهد و نتیجه‌ای فراتر از اقدامات فردی و مقطعی آن ملت در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی داشته باشد خلق حماسه رخ داده است. چنانچه رقم زدن یک نتیجه غیر قابل پیش‌بینی در عرصه انتخابات سیاسی یا رکوردشکنی تاریخی در عرصه اقتصادی می‌تواند یک حماسه تلقی شود؛ بخش بزرگی از این حماسه با توجه به اهمیت روزافزون فضای مجازی به عنوان دومین و مهترین مسئله در بعد فرهنگی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد شد.

نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال، شاید آنقدر که رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال از آن تعریف می‌کرد بزرگ نبود اما در کل حضور بخش خصوصی و نمایش آثار تولیدکنندگان اندک محصولات دیجیتال شاید به عنوان جزئی‌ترین نوع از خلق حماسه اقتصادی باشد.

اقدامات انجام شده در حوزه‌های مجازی کشور تنها به اینترنت معطوف نشد و سال 92 تولیدات بسیاری را در عرصه بازی‌های رایانه‌ای شاهد بودیم. برپایی نمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای به همت بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و رونمایی از چندین بازی با کیفیت جهانی خود صحه بر این امر می‌گذارد که فعالان این حوزه هم در خلق حماسه فعال بوده‌اند.

اما یک مشکل بزرگ و معروف گریبان‌گیر حوزه بازی‌های رایانه‌ای کشور شده است و آن مشکل اقتصادی است. بهروز مینایی، مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایکنا در رابطه با سال حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی می‌گوید: فعالیت‌های خوب و امیدوار‌کننده‌ای را در امر بازی‌های رایانه‌ای داشته‌ایم. در حوزه دفاع مقدس هم چند بازی را کلید زدیم.

مدیریت اقتصاد و منابع نفتی را با چشم‌انداز 20 ساله ایران در بازی‌ها نشان دادیم

وی ادامه داد: قول‌هایی را از سازمان پدافند غیر عامل برای پخش بازی طلای سیاه در داخل کشور گرفته‌ایم. در خارج از کشور نیز حدود شش ماه است که این بازی منتشر شده است. این موارد در راستای حماسه اقتصادی است که می‌تواند مدیریت اقتصاد و منابع نفتی را با چشم‌انداز 20 ساله ایران به بچه‌هایی که می‌خواهند در یک بازی مانند بازی‌ ارتش‌های فرازمینی در ژانر علمی ـ تخیلی و بازی شبگرد داشته باشند تحت حمایت بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای نشان دهد.

مجلس و شورای عالی فضای مجازی بودجه‌ بنیاد را افزایش دهند

وی افزود: بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای توانسته است در ارزیابی‌های جهانی، مقام‌هایی را به دست آورد که این موارد قابل تقدیر است. برای سال آینده و سال جاری این روند حمایتی را ادامه می‌دهیم؛ اگرچه بودجه‌های بنیاد بسیار کاهش پیدا کرده است که این کاهش باعث ضربه‌هایی به بازی‌های پرطرفدار ما زده است اما حتی اینکه بتوانیم نیروهای با کفایت خودمان را نگه داریم تا جذب شرکت‌های خارجی نشوند مشکلاتی را برای ما پیش آورده است که امیدواریم نماینده‌های مجلس و شورای عالی فضای مجازی عنایتی داشته باشند که بودجه‌ها افزایش پیدا کند.

باید بتوانیم صنعت بازی‌ها را روی پای خودش نگه‌داریم

مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای تصریح کرد: ظرفیت بازار در کشور 15 تا 20 برابر بیشتر از بودجه‌ای است که در اختیار ما قرار داده‌اند و این بودجه‌ها بسیار ناچیز است. البته اگر بودجه‌ هم نمی‌دهند، دست بنیاد را در بالا بردن قیمت بازی‌های خارجی که به بازی داخلی ضربه می‌زند باز بگذارند و یا به شکل قانونی حل کنند.

وی ادامه داد: ما باید بتوانیم این صنعت را روی پای خودش نگه‌داریم و تا زمانی که این اتفاق عملی نشود تولید‌کنندگان دائما محتاج کمک از مؤسسات خواهند بود. اگر این تحقق پیدا کند بنیاد بازی‌های رایانه‌ای هم در کارهای خود موفق خواهد بود.

بازی‌هایی با مفاهیم قرآنی نیاز به حمایت دارد

مینایی گفت: بازی‌های زیادی را می‌توان در کشور در موضوعات حماسی، انقلاب اسلامی، نکات اخلاقی و سبک زندگی که براساس مفاهیم قرآنی تنظیم شده است به صورت بازی پیاده کرد که این موارد احتیاج به حمایت دارد به خصوص در آغاز راه. این حمایت‌ها باید باشد که ما هم بتوانیم در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی کشور موفق باشیم.

تمامی فعالیت‌های حوزه‌های مجازی کشور در صورتی که یک کار بزرگ و ارزشمند باشد نوعی حماسه است. انتخاب کلمه حماسه که به معنی صلابت، شدت، شجاعت و نمایش قدرت است در کنار مسایل سیاسی و اقتصادی یک پیام خاص و مهم به دوستان و دشمنان نظام داشت. پیامی که راه را برهمگان روشن کرد خلق حماسه در همه عرصه‌های کشور، به‌ خصوص عرصه‌ سیاسی و اقتصادی که در شرایط بحرانی کنونی بیش‌ از پیش احساس می‌شد.

حماسه سیاسی و اقتصادی لازم و ملزوم یکدیگرند

مهدی صرامی، مدیر عامل مجمع فعالان مجازی انقلاب اسلامی، در رابطه با پیام حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی می‌گوید: برای خلق حماسه باید این دو کنار هم قرار گیرند؛ چرا که لازم و ملزوم همدیگر هستند و در واقع حماسه سیاسی با مشارکت مردم در اوج است که این عرصه در فضای مجازی با فعالیت فعالان مجازی مؤثرتر منتشر خواهد شد.

همراهی فعالان مجازی با مردم در خلق حماسه

وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا بیان کرد: امسال شاهد این بودیم که فعالان فضای مجازی در حماسه 9 دی و بعد از آن راهپیمایی 22 بهمن همراهی بسیار پرشوری را با مردم داشتند و فضای مجازی به شکل عمومی نمود مردمی را شبکه‌های اجتماعی داخلی و مردمی و سایت‌های خبری و خبرگزاری‌‌ها پیدا کرد.

فعالان مجازی مغفول مانده‌اند

مدیرعامل مجمع فعالان مجازی انقلاب اسلامی تأکید کرد: فعالان فضای مجازی، نقش مهمی در حضور مردم در راهپیمایی‌های 9 دی و 22 بهمن داشتند و این چیزی بود که کمتر ارزیابی شد و مغفول هم واقع شد. در این رابطه سهم فعالان فضای مجازی در کشور مغفول واقع شده بود.

البته باید گفت که بخش بزرگی از حماسه سیاسی مورد انتظار امام مسلمین خروش امت مسلمان و حضور حداکثری مردم ایران در پای صندوق‌های رای و انتخاب کاندیدای اصلح بود که رقم خورد. این حماسه حضور و حماسه سیاسی، قطعاً تا انتخابات آتی ریاست جمهوری نظام اسلامی ما را بیمه و چشم طمع و دندان تیز دشمنان مارا کند خواهد کرد. این حرکتی است که باید تا سال‌های آینده به همت فعالان مجازی کشور گسترش پیدا کند.

حماسه اقتصادی را هم با‌ید دولت و ملت ایران با هم ایجاد کنند مردم با حمایت و خرید از تولیدات داخلی و فرهنگ صحیح مصرف و دولت‌مردان با حمایت از تولیدات داخلی و کمک به اقتصاد مقاومتی و قطع وابستگی خارجی و میدان دادن و کمک کردن به نخبگان جوان ایرانی و قطع وابستگی به محصول تک قطبی نفت و مبارزه با مفاسد اقتصادی و برخورد شایسته و قاطع با احتکار، گران‌فروشی و نظارت صحیح و مستمر به تولید و بازار و خرید تضمینی محصولات و تولیدات داخلی و تدبیر و کمک به نحوه توزیع محصولات داخلی و استفاده از فن‌آوری و تکنولوژی به روز و تعامل با کشورهای منطقه و حمایت از تجار و بازرگانان، عدالت اقتصادی و اجتماعی ایجاد کنند.

نباید فضای مجازی را ساده گرفت

البته پدر علم و فناوری ایران می‌گوید: ما نتوانسته‌ایم تولید محتوای ایرانی را در هر زمینه‌ای داشته باشیم که باید این اتفاق حتما رخ دهد. علی‌اکبر جلالی، عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به ماهیت فضای مجازی اظهار کرد: فضای مجازی، فضای عام است که همه انسان‌های روی کره زمین نسبت به توانمندی و دانایی که دارند، می‌توانند از این فضا بهره‌مندی مثبت یا منفی داشته باشند. هرکسی که این فضا را بهتر بشناسد، می‌تواند از امتیازات آن بیشتر استفاده کند و کسی که این فضا را نمی‌شناسند، قطعاً از این فضا ضربه خواهد خورد.

اساس فکرمان را بر موضوعات فرهنگی گذاشتیم

باید درک بیشتری از فضای مجازی داشته باشیم؛ چرا که تا سال 2030 نزدیک به 80 درصد زندگی‌مان وارد فضای مجازی می‌شود؛ بنابر این نباید این فضا را ساده گرفت و تنها مسائل خاص را مطرح کرد.

وی یادآور شد: اساس فکرمان را در فضای مجازی، بر موضوعات فرهنگی گذاشتیم و تنها نگرانی‌های فرهنگی را مطرح کردیم و بر این تصورهستیم که چون ما به یک سری از ارزش‌ها پایبند هستیم، دنیا هم باید به این ارزش‌ها پایبند باشد، بدون اینکه ارزش‌ها را معرفی کرده باشیم. به دلیل آنکه توقع‌مند هستیم و می‌بینیم که جهان متناسب با ما توقع‌مان عمل نمی‌کند، آنها را فیلتر و از دسترس خارج می‌کنیم. این امر نشان می‌دهد که توانمندی‌های لازم را برای تولید محتوا به کار نبسته‌ایم.

البته در سطح کلان، مراکز فرهنگی عمومی در چند بخش تولید محتوا، توزیع محتوا، تبلیغ و ترویج محتوا‌، آموزش نیروی انسانی، نقد محتوا‌، بزرگداشت مفاخر و قهرمانان ملی و محلی‌، برگزاری سیرهای مطالعاتی‌، برگزاری نشست‌های هویتی و تاریخی در حوزه انقلاب اسلامی، برگزاری مسابقات متعدد فرهنگی در سطح ملی و مجازی‌، بهره‌گیری از ایستگاه‌های مطالعه، انتشار و ترویج کتب صوتی و بلوتوثی‌، مشارکت‌جویی نیکوکاران برای رقم زدن حماسه‌ای بزرگ در فضاسازی مجازی و رایانه‌ای و ده‌ها فعالیت هدفمند دیگر در راستای حماسه‌سازی در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی با لحاظ شرایط پیش گفته می‌توانند فعالانه به دمیدن هوای تازه در فضای تنفسی حماسه آفرین کشور بپردازند.