نظام جامع آموزش قرآن کریم باید تدوین شود

مهدی قره شیخ‌لو، رئیس سازمان دارالقرآن الکریم کشور در گفت‌وگو با خبرنگار افتخاری خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) اظهار کرد: ما در سازمان دارالقرآن الکریم یک سند راهبردی تدوین کردیم و تقریباً تمام اتفاقاتی که در حوزه مختلف باید بیفتد را در آن سند نوشتیم. ما در آن سند تنظیم کردیم براساس اینکه سبقه آموزشی داریم، ما باید نظام جامع آموزش قرآن را تدوین کنیم، نظامی که هم از لحاظ محتوا و هم از لحاظ متون آموزشی، سطوح مختلف و مخاطبان و روش‌ها کامل باشد.

وی ادامه داد: قطعاً اگر بخواهیم نظام جامع آموزشی داشته باشیم، روش‌ها باید کامل باشد و هم روش حضوری و غیرحضوری داشته باشیم و هم از فضای مجازی استفاده کنیم، که در واقع یک کار جامع انجام بشود و یا یک بحث دیگر که در سند نظام جامع راهبردی داریم، بحث این است که سازمان دارالقرآن الکریم، باید طی برنامه‌ریزی خوب، مجهز به فناوری‌های نوین روز در حوزه‌های آموزش، تبلیغ، ترویج و پژوهش شود و این نکته‌ای است که در سند راهبردی تعریف شده است.

قره‌شیخلو بیان کرد: ما افقی را مشخص کردیم و براساس آن زمانبدی می‌کنیم و پیش می‌رویم، البته این افق مطابق آن چشم‌انداز 20 ساله کشور در افق 1404 است و این به این معنی نیست که امسال به تمامی این اهداف برسیم و در یک برنامه تقریباً 10 ساله در حوزه آموزش، تشکل‌های مردمی، فناوری‌های نوین، بحث‌های تربیتی قرآنی و پژوهش در آنجا تعریف شده و باید طبق سمت و سوی سند راهبردی انجام شود و امید داریم که امکاناتش نیز جذب شود و بتوانیم عملیاتی‌اش کنیم.

رئیس سازمان دارالقرآن الکریم کشور در پاسخ به این پرسش که «آیا تاکنون بانک جامع اطلاعاتی کامل و دقیق در خصوص قراء، حفاظ، پیشکسوتان، پژوهشگران و مؤلفان علوم قرآنی تشکیل شده است؟»، اظهار کرد: بانک اطلاعات و آمار جامعه قرآنی کشور به این شکل وجود ندارد، از دو سال پیش یک بانک جامع اطلاعاتی، بخش نرم‌افزاری آن را در قدم اول طراحی کرده است و به منظور فعالیت‌های خود سازمان دارالقرآن الکریم و نه برای کل مؤسسات کشور و نگاهمان این بود که لااقل فعالیت‌هایی مانند حفظ قرآن و آزمون‌ها را یک جا و کامل داشته باشیم.

وی بیان کرد: افرادی که در دوره‌ها و برنامه‌های این سازمان شرکت می‌کنند، بانک 50 هزار نفری از این مجمع با مشخصات افراد موجود است و برخی موضوعات را با توجه به اینکه ما مسئول برگزاری آزمون‌های حفظ تخصصی قرآن هستیم، بانک اطلاعاتی خوبی از حفاظ قرآنی داریم و نزدیک به 30 هزار نفر در این بانک هستند و اینها حافظ 10 جزء، 20 جزء و یا حافظ کل هستند. ولی آن چیزی که شما به آن اطلاعات ریز و تخصصی و کاربردی می‌گوئید مانند اطلاعات در زمینه جامعه پزشکان، کارگران، ورزشی، روحانیون چند نفر حافظ یا قاری یا پژوهشگر داریم، هنوز به این اطلاعات را نیافتیم.

قره‌شیخلو در ادامه با بیان اینکه ما یکی از وظایفمان چاپ و نشر قرآن کریم است، عنوان کرد: اگر سایت تلاوت را مشاهد کنید، مشخصات گزیده‌ تمام قرآن‌هایی که در طول 28 سال اخیر از سازمان دارالقرآن الکریم سازمان تبلیغات اسلامی کشور مجوز چاپ گرفتند، موجود است.

وی اضافه کرد: یکی دیگر از مأموریت‌ها و وظایف ما بحث صدور مجوز برای مؤسسات قرآنی است و بانک اسامی تمامی مؤسسات استانی که از ما مجوز دارند را در سایت تلاوت قرار داده‌ایم و تلاش ما جهت جمع‌آوری بانک اطلاعاتی خوبی از آن داشته باشیم.

رئیس سازمان دارالقرآن الکریم کشور در پاسخ به این پرسش که «چقدر توانسته‌ایم در بحث مطالبه رهبر معظم انقلاب اسلامی در طرح حفاظ موفق عمل کنیم؟»، گفت: ما با آن افقی که آیت‌الله امام خامنه‌ای(مدظله العالی) در بحث تربیت 10 میلیون حافظ قرآن کریم، خیلی فاصله داریم و باید تلاش کنیم به آن حوزه عملی برسیم، درحال حاضر در ابتدای این راه هستیم و باید عزم ملی اتفاق بیفتد که انشاالله در یک برنامه 10 ساله به آن افق برسیم. البته این عزم ملی در بخش‌های مختلف است و باید روش‌ها، برنامه‌ها، تشویق‌ها، زمینه‌ها و بسترهای مختلفی را فراهم کنیم تا مردم جامعه اسلامی کشورمان ایران در زمینه حفظ، علاقه بیشتری از خودشان نشان دهند.

وی اضافه کرد: امسال در قدم اول در سازمان دارالقرآن الکریم 50 جلسه حفظ قرآن را در کل کشور راه‌اندازی کردیم که یک استاد خوب با مدیریت محتوایی بالای سر این جلسات باشد. سهمیه استان بوشهر دو جلسه است که با حضور رضا نجفی و برازجانی برگزار می‌شود و باید در استان بوشهر به جایی برسیم که 50 جلسه حفظ برگزار کنیم، ولی خوب امکانات ما در حال حاضر همین قدر است و یک نکته که هست باید در کنار دستگاه‌های فرهنگی، دیگر دستگاه‌ها که به ظاهر مأموریت فرهنگی ندارند نیز باید کمک کنند و قرآن کریم و جلسات قرآنی چیزی است که همه مردم به آن نیاز دارند و همه سازمان‌ها و وزارت خانه‌ها بیایند بحث قرآن را در مجموعه خودشان برای پرسنل و خانواده‌هایشان جدی بگیرند و کمک کنند تا فضای قرآنی روز به روز گسترده‌تر شود مخصوصاً بحث با توجه به مطالبه و دستوری که رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند.

قره‌شیخلو در پاسخ به این پرسش «وضعیت رتبه‌ای و جایگاه حفاظ و قاریان کشور ما در بین کشورهای اسلامی و منطقه چگونه است؟»، اظهار کرد: در بحث قرائت تقریباً در منطقه و کشورهای همسایه سرآمدیم و در جهان اسلام قاریان ایرانی از رتبه عالی برخوردارند، ولی در بحث حفظ به نسبت از بسیاری کشورهای دیگر مانند عربستان سعودی، پیشرفته‌تر هستند و باید تلاش کنیم در بحث حفظ خلأها را پر کنیم، همچنین حفاظ تخصصی خوبی داریم که در بسیاری از مسابقات بین‌المللی رتبه می‌آورند، ولی باید در جامعه عمومیت پیدا کند و لااقل مردم ما باید حافظ دو جزء، سه جزء و پنج جزء و یا سور منتخب باشند و بحث حفظ در کشور ما فرهنگ‌سازی شود.

وی در پاسخ به این پرسش که «آیا شورای عالی انقلاب فرهنگی و یا شورای عالی قرآنی به این نتیجه رسیده‌اند که در بحث همسوسازی و موازی کاری‌های قرآنی در کشور به یک برنامه جامع و نظامند برسند؟»، گفت: هنوز مطرح نشده، ولی واقعاً باید این قضیه را جدی بگیرند و نیاز داریم که در حوزه فعالیت‌های قرآنی کشورمان، یک هماهنگی و انسجام خوب و برنامه‌ریزی عالی، نظارت تخصصی و ارزشیابی درست داشته باشیم، البته یک گام برداشته شد و شورای توسعه درست شد و تقسیم‌بندی اولیه انجام گرفت، ولی در عمل باید خیلی بهتر از این باشد، به عبارتی یک کار سنگینی است که باید زحمت کشید و تلاش و برنامه‌ریزی کرد و خلأ و آسیب‌ها را شناسایی کنیم و برای رفع اینها برنامه‌ریزی کنیم، این کارها هنوز نشده و باید اینها را در شورای توسعه جدی بگیریم و با کمک هم انجام دهیم.

این فعال قرآنی در پاسخ به این پرسش که «آیا سازمان دارالقرآن در گستردگی فعالیت مؤسساتی مانند مؤسسه جامعة القرآن الکریم و اهل بیت(ع) که شعباتی جهت فعالیت‌های قرآنی در سطح کشورهای دیگر دارند، نقشی داشته است»، گفت: سازمان دارالقرآن الکریم جزء زیرمجموعه سازمان تبلیغات اسلامی کشور بوده و مأموریت ما در داخل کشور تعریف شده است و مأموریت خارج از کشور نداریم و این مأموریت به عهده سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است و کار قرآن و هر حوزه دیگر در خارج کشور باید با هماهنگی آنها باشد، البته همکاری و جلسات هماهنگی با هم داریم، ولی مسئول اجرا، پیگیری و انجام سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است. مؤسسات می‌توانند در اساسنامه‌شان، شعب خارج کشور هم داشته باشند و از لحاظ قانونی منعی ندارد و مؤسساتی که از ما مجوز دارند، اگر در اساسنامه‌شان وجود داشته باشد، قطعاً بر عملکرد آنها نظارت داریم و اگر بخواهند در حوزه خارج کشور فعالیت کنند باید در واقع ضوابط، مقررات و ویژگی‌ها را داشته باشند تحت نظارت ما خواهد بود.

رئیس سازمان دارالقرآن الکریم سازمان تبلیغات اسلامی کشور در پاسخ به این پرسش که «معاونت امور قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چقدر می‌تواند نقش همراهی با دستگاه‌های متولی قرآن و نظامند کردن فعالیت قرآنی در کشور داشته باشد؟»، اظهار کرد: وزارت ارشاد در کشور به عنوان یک دستگاه فرهنگی است که امکانات و بودجه‌های خوبی هم دارد همچنین اگر بخواهد برای قرآن سرمایه‌گذاری کند، کار خوبی است و راه‌اندازی معاونت امور قرآنی می‌تواند به توسعه فعالیت‌های قرآنی کمک بسیاری کند. ولی همین‌طور که قبلاً اشاره کردم باید کارهای قرآنی در کشورمان با یک برنامه‌ریزی، انسجام و هماهنگی درست اتفاق بیفتد و اگر جزیره‌ای بخواهد کار شود، هرکس در مؤسسه، سازمان و یا وزارت خود بخواهد کاری انجام دهد، خروجی کار پائین می‌آید و باید تلاش کنیم از ظرفیت‌های همدیگر استفاده کنیم و با هم تعامل داشته باشیم. برنامه‌هایمان هماهنگ و همسو باشد تا بتوانیم از این امکانات و منابعی که داریم، حداکثر بهره‌برداری را ببریم، متأسفانه در کار جمعی، تعامل و هم‌افزایی ضعیف هستیم و باید تلاش کنیم این بخش را قوی‌تر انجام دهیم.

قره‌شیخلو در پاسخ به این پرسش که «چه تعداد مراکز و مؤسسات قرآنی در سازمان دارالقرآن الکریم کشور ثبت شدند و مجوز فعالیت گرفته‌اند؟»، عنوان کرد: درحال حاضر حدود دو هزار و 500 خانه قرآن روستایی در کشور داریم و حدود یک هزار و 400 مؤسسه قرآنی ثبت شده و حدود 400 مؤسسه هم داریم که در مرحله ثبت هستند که اگر مجوز بگیرند این آمار به یک هزار و 800 مؤسسه قرآنی در کشور می‌رسد.

وی در پاسخ به این پرسش که «آیا در مسابقات کشوری و بین‌المللی شما سهمیه اعزام دارید و تاکنون چند نفر نیروهای قرآنی را بیمه کرده‌اید؟»، گفت: در مسابقات بین‌المللی سهمیه نداریم و متولی مسابقات بین‌المللی سازمان اوقاف است و یک سیکلی برای انتخاب دارد و مسابقات برگزار می‌شود و نفرات انتخاب می‌شوند و منتخبان در مسابقات بین‌المللی شرکت می‌کنند و ما در مسابقاب بین‌المللی در بحث آموزش و دیگر امور همکاری می‌کنیم و مسئول بیمه کردن فعالان قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. ما یک تفاهم‌نامه را با این وزارت خانه امضا کردیم برای تعامل بیشتر و آنها هم در این راستا کمک کردند و درحال حاضر حدود دو هزار نفر از فعالان قرآنی که با سازمان تبلیغات اسلامی در کشور ارتباط دارند، بیمه شده‌اند و بیمه‌های آنها قطعی شده و کارهای اجرایی بیمه شده‌ها از طریق اتحادیه تحت نظارت و اشراف ما انجام می‌شود و امیدواریم زمینه‌ای فراهم شود که تعداد سهمیه بیمه فعالان قرآنی را بتوانیم بالا ببریم.

این فعال قرآنی در پایان در پاسخ به این پرسش که «نحوه اطلاع‌رسانی خبرگزاری بین‌المللی قرآن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟»، گفت: خبرگزاری بین‌المللی ایکنا، خبرگزاری تخصصی حوزه قرآنی است و در این چند ساله بسیار مثمر ثمر و نتیجه بخش بوده و فعالیت‌های بسیار خوبی در تمامی حوزه‌های اطلاع‌رسانی، نقد و بررسی و تحلیل داشته و امیدواریم که روز به روز توسعه کند و با تجربیاتی که در این چند سال بدست آورده، کیفیت کارش را بالاتر ببرد.

خبرنگار: حامد فکوری