انسجام ملی؛ رمز عبور از بحران‌ها و سرمایه راهبردی آینده ایران
در بحبوحه تحولات ژئوپلیتیکی منطقه و فشارهای چندلایه امنیتی و رسانه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران، «انسجام ملی» به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های ثبات، اقتدار و آینده‌نگری در سطح جامعه و حاکمیت، بیش از هر زمان دیگری موضوعیت یافته است. معاون فرهنگی نهاد نماینده ولی فقیه در استان فارس با اشاره به ریشه‌های فرهنگی و تمدنی این انسجام، بر ضرورت تعمیق آن در سطوح مختلف اجتماعی و سیاسی کشور تأکید دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی فرهنگی، معاون فرهنگی نهاد نماینده ولی‌فقیه در استان فارس در گفت‌وگو با ایکنا از فارس، با ارزیابی وضعیت انسجام ملی در مقطع کنونی، وضعیت عمومی جامعه را از حیث پیوندهای اجتماعی و همبستگی ملی، قابل قبول و امیدوارکننده دانست و گفت: جامعه ایران، به‌ویژه پس از حوادث اخیر و تجاوزات رژیم صهیونیستی، نشان داد که در بزنگاه‌ها می‌تواند فراتر از اختلافات سلیقه‌ای، حول اصول و ارزش‌های بنیادین خود جمع شود. این ویژگی، از سرمایه‌های تاریخی ملت ایران است که باید بیش از گذشته بر آن تکیه کنیم.
وی با بیان اینکه در مواجهه با تهدیدات خارجی، وحدت ملی اولین و مهم‌ترین سپر امنیتی کشور است، تصریح کرد: تجربه‌های تاریخی ما، به‌ویژه در دوران دفاع مقدس و حوادث منطقه‌ای، اثبات کرده‌اند که بدون پشتوانه مردم، هیچ ساختاری ـ با بهترین امکانات امنیتی ـ می‌تواند از کشور محافظت کند. در شرایط بحرانی، انسجام ملی نه‌تنها یک ضرورت اخلاقی یا اجتماعی، بلکه یک الزام راهبردی برای بقای ملی است.
ریشه‌های فرهنگی همبستگی ایرانیان
معاون فرهنگی نهاد نماینده ولی فقیه در فارس مؤلفه‌هایی چون فرهنگ شهادت، غیرت دینی، تجربه‌های مشترک تاریخی و پیوندهای عاطفی با مفاهیم اهل بیت(ع) را از عوامل اصلی شکل‌گیری همبستگی اجتماعی دانست و افزود: حمله اخیر رژیم صهیونیستی به غزه، در دل بسیاری از ایرانیان جراحتی معنوی ایجاد کرد؛ این جراحت، احساس مشترکی پدید آورد و همین احساس، ریشه انسجام‌های ماندگار در ملت‌هاست.
فرهنگی با اشاره به تأثیر آیین‌هایی چون تشییع شهدای مقاومت، عزاداری‌های محرم و راهپیمایی اربعین گفت: این مناسبت‌ها فقط رویدادهای مذهبی نیستند؛ بلکه بسترهای تمدنی برای تقویت انسجام اجتماعی‌اند. در این آیین‌ها، مرزهای قومیتی، زبانی و حتی طبقاتی رنگ می‌بازند و همه به یک احساس مشترک انسانی می‌رسند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود مناسک دینی ما، کارکردی وحدت‌آفرین و هویت‌ساز داشته باشند.
رسانه‌ها، روایت‌گر یا میدان‌دار بحران؟
وی در ادامه، نقش رسانه‌ها را در حفظ انسجام ملی، بسیار تعیین‌کننده ارزیابی کرد و هشدار داد: اگر رسانه‌های داخلی نتوانند در روایت‌گری بحران‌ها، مسئولانه و با رویکرد تقویت همبستگی عمل کنند، میدان به رسانه‌های دشمن واگذار می‌شود که هدفی جز تفرقه، ناامیدی و تضعیف اعتماد عمومی ندارند.
به باور معاون فرهنگی نهاد نماینده ولی فقیه در فارس، رسانه‌ها باید بیش از همیشه از هیجان‌زدگی، دامن‌زدن به دوقطبی‌ها و انتشار روایت‌های تفرقه‌افکنانه پرهیز کنند.
فرهنگی همچنین بر نقش نخبگان سیاسی، فرهنگی و دینی در حفظ انسجام تأکید کرد و گفت: نخبگان، هم در سطح کنش و هم در سطح گفتمان، الگوی جامعه‌اند. انتظار می‌رود در چنین مقاطعی، با پرهیز از حاشیه‌سازی، با مردم سخن بگویند، صادقانه مسائل را تحلیل کنند و نقش جهاد تبیین را به‌درستی ایفا کنند. نخبگان باید پل ارتباطی مردم و حاکمیت باشند، نه مانع آن.
انسجام، فرهنگ عمومی یا واکنش موقت؟
به گفته این مدرس دانشگاه، مهم‌ترین دغدغه پس از عبور از شرایط بحرانی، تثبیت سرمایه به‌دست‌آمده در دل جامعه است.
وی تأکید کرد: اگر همبستگی امروز به یک «رفتار پایدار» و «فرهنگ عمومی» تبدیل نشود، در بزنگاه‌های بعدی نمی‌توان بر تکرار آن حساب کرد. نهادهای فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ای باید انسجام را به زبان نسل جدید ترجمه و درونی‌سازی کنند.
فرهنگی همچنین آسیب‌هایی نظیر رشد دوقطبی‌های اجتماعی، گسست نسل‌ها، و تضعیف اعتماد عمومی را تهدیداتی دانست که می‌تواند انسجام ملی را تضعیف کند و گفت: راهکار این خطرات، تقویت عدالت اجتماعی، شنیدن صدای همه اقشار، و شفافیت در حکمرانی است. انسجام، محصول عدالت و گفت‌وگوی اجتماعی است، نه صرفاً شعارهای مقطعی.
انسجام ملی؛ سرمایه استراتژیک در سیاست خارجی
معاون فرهنگی نهاد نماینده ولی فقیه در فارس با توجه به پیچیدگی‌های منطقه، به مسئولان کشور توصیه کرد انسجام ملی را به‌عنوان سرمایه‌ای راهبردی تلقی کرده و همه برنامه‌ریزی‌ها، سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌هایشان را بر مبنای تقویت این سرمایه اجتماعی بنا نهند.
به گفته فرهنگی، در دنیای امروز، کشوری پیروز است که ملت منسجم‌تری داشته باشد، نه فقط قدرت نظامی بیشتر.
وی در پایان، با تأکید بر لزوم نگاه ملی به موضوع انسجام، گفت: انسجام، میراثی نیست که به ما رسیده باشد، مسئولیتی است که باید هر روز آن را از نو بنا کنیم.
انتهای پیام
