عظمت ماه رجب در روایات معصومین(ع)

گرچه همه زمان‌ها مخلوق خداست، اما ‏برخى از آن‌ها از شرافت و ويژگى خاصى برخوردار است، درست ‏است كه همه ماه‌هاى سال، پرتوى از قدرت جهان‌آفرين است، اما سه ‏ماه رجب، شعبان و رمضان، داراى امتياز و برجستگى ويژه‌اى هستند و ‏حتی در عصر جاهليت، مردم ماه رجب را گرامى مى‌داشتند‎.‎

براساس روایات، ماه رجب، ماه تقویت ارتباط با خداوند است، پيامبر ‏خدا(ص) مى‌فرمايد: رجب، «شهرالله الأصمّ» است و به آن سبب آن را ‏‏«اصمّ» ناميدند كه هيچ ماهى به پايه عظمت آن نمى‌رسد؛ مردم زمان ‏جاهليت به رجب حرمت مى‌نهادند و آن‌گاه كه اسلام درخشيدن گرفت، ‏بر حرمت آن افزود.‏

بدانيد كه رجب، ماه خدا شعبان، ماه من و رمضان، ماه امت من است ‏پس هر كس يک روز از رجب را روزه بدارد، مستحق رضوان الهى ‏شود و روزه‌اش غضب الهى را خاموش كند و خداوند درى از ‏درهاى جهنم را بر او ببندد. اگر كسى به اندازه تمام زمين طلا انفاق ‏كند، برتر از روزه يک روز آن نخواهد بود. هرگاه شب شود، دعايش ‏مستجاب خواهد بود، يا در دنيا به او عطا خواهد شد و يا براى آخرت او ‏ذخيره مى شود.‏ حضرت رسول خدا(ص) سپس ثواب دو، سه، چهار، پنج تا 30 روز، ‏روزه ماه رجب را تک تک با توضيح كامل بيان فرمود.‏

در همين زمينه امام كاظم(ع) مى‌فرمايد: رجب، نام نهرى در بهشت ‏است كه از شير سفيدتر و از عسل شيرين‌تر است، بنابراين هركس يک ‏روز از ماه رجب را روزه بدارد، خداوند از آن نهر به او خواهد نوشاند.‏

همچنين آن حضرت در روايت ديگرى مى‌فرمايد: رجب، ماه عظيمى ‏است كه خداوند، اعمال نيک را در آن چند برابر مى‌فرمايد و گناهان را ‏در آن محو مى‌كند، پس هر كس يک روز از ماه رجب را روزه بگيرد، ‏به اندازه مسير يک سال از جهنم دور و هر كس سه روز از آن ماه را ‏روزه بدارد، بهشت بر او واجب مى‌شود.‏

اسوه اهل معرفت و عبادت، مرحوم سيد بن طاوس در مورد افرادى كه ‏قبل از اسلام در دوره جاهليت، مورد ظلم و ستم ديگران قرار گرفتند، اما ‏به انتظار ماه رجب نشستند و در آن ماه پربركت، خداى را بخواندند و ‏حضرت حق، دعايشان را مستجاب فرمود و بلا و گرفتارى را از آنها ‏بگرداند، چند داستان نقل كرده است كه ما يكى از آن ها را در اينجا ‏مى‌آوريم: شخصى، گذارش به مردى افتاد كه نابينا، بيمار و خانه‌نشين ‏شده بود. او از ديگران پرسيد: چرا اين بيمار گرفتار، از خداى متعال ‏عافيت نمى خواهد؟ به او پاسخ دادند آيا او را نمى‌شناسى؟ او به نفرين ‏شخصى به نام «عياض» گرفتار شده است‎.‎

او گفت: عياض را فراخوانيد تا ماجراى اين مرد نابينا را براى ما ‏بازگويد. وقتى عياض آمد به او گفت: داستان پسران «ضيعا» را كه اين ‏مرد از جمع آنهاست براى ما بگو؛ عياض گفت: اين داستان از داستان‌هاى دوره جاهليت است و من دوست ندارم پس از آمدن اسلام، ديگر ‏آن را بازگويم. آن شخص گفت: شايسته است كه آن را براى ما ‏بازگويى. عياض گفت: پسران ضيعا، 10 نفر بودند و خواهرى داشتند كه ‏همسر من بود. آنان با من درگير شدند و همسرم را از من جدا كردند. ‏من هرچه آنان را به خداوند سوگند دادم و احترام خويشى و قرابت را ‏يادآورى كردم، فايده‌اى نبخشيد. من صبر كردم تا ماه رجب، اين ماه ‏محترم الهى فرا رسيد و آن‌گاه دست به دعا برداشتم و با حال خستگى و ‏درماندگى خداى را بخواندم و تقاضا كردم كه همه شان نابود و يكى ‏شان نابينا و زمين‌گير شود. خداى متعال دعايم را مستجاب فرمود و همه ‏شان نابود شدند جز اين مرد، كه نابينا و خانه نشين شده است‎.‎

در كرامت و فضيلت اين ماه، حضرت امام صادق(ع) نيز مى‌فرمايد: ‏آنگاه كه قيامت برپا شود، منادى الهى فرياد زند: «أين الرجبيّون؟»، ‏كجايند آنان كه ماه رجب را گرامى داشتند و از آن  بهره‌ها بردند؟ از آن ‏انبوه جمعيت، گروهى برخيزند كه نور جمالشان محشر را روشن كند. بر ‏سر آنان تاج‌هاى شاهى كه مرصع به در و ياقوت است، قرار دارد و در ‏طرف راست هر نفر از آنان هزار فرشته، در سمت چپ نيز هزار فرشته ‏به او كرامت و تعظيم الهى را تبريک گويند. از جانب الهى ندا آيد: ‏بندگان و كنيزانم، به عزت و جلالم سوگند، شما را جاى و مقام گرامى ‏و عطاياى فراوان دهم و شما را در جايى جاى دهم كه از زير آن نهرها ‏جارى است و شما در آن جاويد خواهيد بود زيرا شما داوطلبانه براى ‏من در ماهى كه من بزرگش داشتم روزه گرفتيد. سپس، خطاب به ‏فرشتگان فرمايد: فرشتگان من! بندگان و كنيزان را به بهشت داخل كنيد. ‏در اينجا حضرت صادق(ع) فرمود: اين پاداش، براى كسى است كه ‏گرچه يک روز از اول يا وسط يا آخر ماه رجب را روزه بدارد.‏

پيامبر گرامى ما در بيان عظمت و اهميت ماه رجب مى‌فرمايد: خداى ‏متعال، در آسمان هفتم، فرشته‌اى به نام «داعى» قرار داده است، هرگاه ‏ماه رجب فرا رسد، آن فرشته دعوت كننده، هرشب تا به صبح گويد: ‏خوشا به حال كسانى كه به ذكر الهى مشغولند؛ خوشا به حال كسانى ‏كه با ميل و رغبت تمام رو به سوى درگاه خدا آرند و خداوند ‏مى‌فرمايد: من همنشين كسى هستم كه با من همنشين باشد و مطيع كسى ‏هستم كه فرمان مرا ببرد و آمرزنده‌ام كسى را كه از من طلب آمرزش ‏كند. اين ماه رجب ماه من، بنده هم بنده من، و رحمت هم از آن من ‏است؛ هركس مرا در اين ماه بخواند پاسخ مثبت دهم و هركس از من ‏چيزى بخواهد به او عطا كنم و هركس از من هدايت جويد هدايتش ‏كنم.‏

من اين ماه را وسيله ارتباط بين خود و بندگانم قرار داده‌ام پس هركس ‏به آن چنگ زند، به من مى‌رسد. گرچه تمام ماه رجب، نزد خداوند و ‏اولياء گراميش عزيز و ارجمند است ليكن برخى از اوقات آن، فضيلت ‏ويژه اى دارد؛ مثلا اولين شب جمعه ماه رجب داراى امتيازى بزرگ ‏است، به طوری که پيامبر اسلام(ص) مى‌فرمايد: از اولين شب جمعه ماه ‏رجب غافل نشويد فرشتگان آن را «ليلة الرغائب» مى‌نامند، چراكه وقتى ‏يک سوم از شب گذشت، هيچ فرشته‌اى نيست مگر اينكه در كنار كعبه ‏مشرفه آيد آن‌گاه خداوند نظر مرحمت به آنان كند و فرمايد: فرشتگانم! ‏هرچه خواهيد از من بخواهيد. فرشتگان گويند: بار الها حاجت و ‏خواسته ما آن است كه روزه داران ماه رجب را بيامرزى خداوند متعال ‏فرمايد: «آمرزيدم».‏

يكى از كارهاى مهم و شايسته در ماه رجب، كمک به مستمندان است، ‏امام صادق(ع) از پدران گراميش از امام على(ع) نقل مى‌كند كه آن ‏حضرت فرمود: هر كس به خاطر خدا در ماه رجب صدقه بدهد، خداوند ‏وى را آنچنان اكرام فرمايد كه نه چشمى ديده و نه گوشى شنيده و نه ‏بر قلب انسانى خطور كرده باشد.‏

رجب، عيد اولياء الهى، بهار راز و نياز و عبادت، موسم خضوع و ‏خشوع به درگاه الهى، موعد حضور و خواستن و زمان قرار صالحان با ‏معشوقشان حق‌تعالى است، پيامبر گرامى و جانشينان به حق حضرتش ‏سه ماه رجب، شعبان و رمضان را فراوان پاس مى‌داشتند و اين سه ماه را ‏به روزه مى‌گذراندند‎.‎

منابع:‏
‏1- فضائل الأشهر الثلاثة
‏2- اقبال الأعمال