مجموعه شعر سپید «عکاسی از شهر سوخته» رونمایی شد

به گزارش ایکنا از اصفهان، آیین رونمایی از کتاب شعر سپید «عکاسی از شهر سوخته» سروده جواد خوانساری به همت معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی واحد اصفهان و با مشارکت محفل ادبی «شعر جمعه»، روز گذشته، 16 آذرماه با حضور جمعی از شاعران و علاقه‌مندان به شعر و ادبیات در کتابفروشی اردیبهشت جهاددانشگاهی واحد اصفهان برگزار شد.

احسان نوری، شاعر و کارشناس برنامه در آغاز این نشست با بیان توضیحاتی در خصوص کتاب گفت: این مجموعه شعر در 104 صفحه و شامل 69 شعر کوتاه و نیمه‌بلند به همت انتشارات حکمت کلمه به چاپ رسیده است.

وی با بیان اینکه در طرح جلد کتاب، ارجاع مستقيم به مفاهیم اصلی آن دیده نمی‌شود، ادامه داد: از نظر ویراستاری نیز نقصان‌هایی در این کتاب وجود دارد که نشان از کوتاهی ناشر در این‌باره است.

این کارشناس شعر با اشاره به تنظیم اشعار کتاب براساس تاریخ سرایش آنها گفت: به نظر می‌رسد، هرچه به انتهای کتاب نزدیک‌تر می‌شویم، شعرها پخته‌تر می‌شوند. این نوع چیدمان اشعار، محاسن و معایبی دارد؛ حسنش در این است که شاعر، صادقانه سیر تحول خود را با مخاطب در میان می‌گذارد و برداشت بهتری از شعر به او می‌دهد. ایراد کار نیز از جنبه اقتصادی آن مطرح است؛ مخاطبی که بدون شناخت مؤلف با کتاب مواجه می‌شود، ممکن است با آن ارتباط برقرار نکند.

وی یادآور شد: در جریان خوانش اشعار بیشتری از این کتاب، با شگفتی‌های بیشتری مواجه می‌شوید؛ پس به خواندن چند شعر اول اکتفا نکنید و مطمئن باشید آثار قابل توجهی در این مجموعه وجود دارد.

نوری اظهار کرد: شناخت من از آقای خوانساری، شاعر این مجموعه شعر به مطالعه همین کتاب محدود می‌شود. فکر می‌کنم گشاده‌دستی ایشان در قرار دادن بعضی از شعرها در کتاب، به آن ضربه زده است. تعدادی از اشعار کتاب در حد و اندازه اشعار دیگر نیستند.

استفاده از مضامین تکرارشونده

وی گفت: شعرهای آغازین این مجموعه معمولاً دارای ساختار خطی و روایتی کوتاه هستند. یکی از تکنیک‌های تکرارشونده در شعر آقای خوانساری نیز دوگانه عناصر متضاد است که نشان از فلسفه ذهنی شاعر دارد.

این کارشناس شعر تأکید کرد: با اینکه اشعار این کتاب عمدتاً کوتاه هستند، اما تعدادی از آنها از اطناب نیز رنج می‌برند. یکی از مضامين تکرارشونده در کتاب، نگاه به دنیای درون است که جزو سنت‌های ادبی ما نیز محسوب می‌شود؛ سنتی که شاید از عرفان شرقی در ادبیات رسوخ کرده است.

وی همچنین کلماتی همچون پژواک، عکاس، دودی، تکه تکه شدن، چشم گشودن در نور و یا نوری که از ظلمت بیرون می‌آید را از جمله موتیف‌های تکرارشونده این مجموعه شعر دانست.

ردپای ادبیات کلاسیک در اشعار کتاب

نوری افزود: به‌طور کلی و در مقام یک مخاطب، ردپای ادبیات کلاسیک در اشعار آقای خوانساری دیده می‌شود؛ مانند استفاده از کلمات فاخر و واژه‌آرایی‌ها. یکی از تکنیک‌های شاعر این مجموعه، خروج از سطح شعر به سطحی واقعی‌تر است که تکنیک شخصی اوست.

وی در خاتمه سخنان خود درباره کتاب «عکاسی از شهر سوخته» گفت: به‌طور کلی بزرگترین نقطه قوت اشعار این کتاب، خلاقیت، داشتن ساختار و خلق تصاویر بکر و کاملاً شخصی است. همچنين با وجود کوتاهی اشعار، زیاده‌گویی، اطناب و دست‌کم گرفتن مخاطب، از جمله نقاط ضعف این مجموعه به شمار می‌رود.

این کارشناس شعر ضمن آرزوی موفقیت برای شاعر این کتاب بیان کرد: امیدوارم در آینده مجموعه‌های بهتر و بیشتری از ایشان ببینیم.

در ادامه، عباس کیقبادی، مجری و میزبان برنامه در خصوص اسم کتاب توضیح داد: دو نوع معنا از اسم این کتاب برداشت می‌شود؛ یکی «عکاسی از شهر سوخته» با تأکید بر فعل عکس گرفتن و دیگری «عکاسی، از شهر سوخته» و توجه به فاعل آن یعنی عکاس.

سپس مرتضی رشیدی، شاعر و عضو هيئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد اظهار کرد: این مجموعه شعر سپید، از این نظر که آقای خوانساری در مقام یک جامعه‌شناس آن را به چاپ رسانده‌، برایم جذاب است.

وی تأکید کرد: مهم‌ترین چیزی که در خواندن این مجموعه شعر به ذهن می‌رسد، تقابل‌ها و تباین‌هاست. شاید بتوان گفت اساس ساختار بسیاری از شاهکارهای ادبی ما، چه در دوره کلاسیک و چه در دوران معاصر، تباین است.

سلامت اشعار از منظر ساختار زبانی

این استاد دانشگاه با اشاره به پشتوانه ادبی شاعر افزود: مشخص است که ایشان برای سرودن شعر، مطالعه انجام داده و اشعارش به‌ویژه در حوزه زبانی بسیار سالم است. از این نظر به این نکته اشاره کردم که متأسفانه بسیاری از شاعران نوگرای ما به زبان توجهی ندارند و نوآوری را در شکستن زبان می‌دانند.

وی تعامل دانشگاه و محافل ادبی را پیوند مبارکی دانست و گفت: من بسیاری از مباحث جدی ادبیات را در محافل شعر درک کرده‌ام.

رشیدی با اشاره به وجود استعاره مفهومی در این کتاب تأکید کرد: اساس زندگی بر استعاره است و شما برای توضیح هرچیزی به آن نیاز دارید.

تصویرسازی؛ مهم‌ترین ویژگی کتاب

وی تصویرسازی را مهم‌ترین ویژگی این مجموعه شعر برشمرد و یادآور شد: در حوزه شعر سپید، بازی‌های زبانی و موسیقی کلمات هم بسیار مهم است. نام‌گذاری نکردن هر یک از اشعار کتاب نیز جالب است؛ زیرا معمولاً در شعر معاصر و آثار سپیدسرایان، نام‌گذاری اشعار انجام می‌شود.

در پایان این نشست، جواد خوانساری، شاعر کتاب «عکاسی از شهر سوخته» با بیان روند تکامل اشعار کتاب گفت: من از اشعار کوتاه به سمت اشعار بلند رفتم و این داستان ادامه دارد.

وی ضمن تشکر از محفل ادبی جمعه، کتابفروشی اردیبهشت، جهاددانشگاهی واحد اصفهان و خانواده خود، صحبتش را با خوانش آخرین و بلندترین شعر کتاب پایان داد.

یادآور می‌شود، در این نشست ادبی، ضمن رونمایی از کتاب «عکاسی از شهر سوخته»، شاعرانی همچون مهسا بختیاری، آزاده بهمنی، فهیمه براتی، رضا باب‌المراد، حسن توکلی، علیرضا جان‌نثاری، مصطفی کریمیان، مریم کریم‌آبادی، لیلا معصومی و نیما مختاری نیز به خوانش اشعار خود پرداختند.

زهرا مظفری‌فرد