به گزارش ایکنا از خراسانشمالی، نشست «
هماندیشی راهکارهای تقویت فعالیتهای قرآنی در دانشگاهها» به همت معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی خراسان شمالی و خبرگزاریهای ایکنا و ایسنای این نهاد برگزار شد.
در این
نشست هماندیشی
، مسئول نهاد رهبری در دانشگاههای خراسانشمالی، مسئولان نهاد رهبری در دانشگاههای علوم پزشکی، دانشگاه پیام نور استان، دبیر شورای هماهنگی
فعالیتهای قرآنی دانشگاههای استان و دبیران
کانون قرآن و عترت از دانشگاهها و تعدادی از دانشجویان و اساتید دانشگاهی، حضور داشتند که به راهکارهای مختلف تقویت برنامههای قرآنی در جامعه و بهویژه در دانشگاهها پرداخته شد.
قرآن و مفاهیم الهی آن برای هدایت بشر
حجتالاسلام سید مرتضی موسوی جاجرمی، مسئول دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاههای خراسان شمالی در این نشست هماندیشی اظهارکرد: هنگام مطالعه قرآن متوجه میشوید که قرآن کریم چقدر جامعتر، عالمانهتر و هدایتگرتر از دیگر کتب ادیان بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است.
وی قرآن را نقطه هدایتگر و نجاتبخش انسانها دانست و افزود: خداوند در قرآن میفرمایند همه انسانها حق و باطل را متوجه میشوند. چراکه حق مطابق با فطرت جهان و عقل همه انسانها است و هر کسی که قرآن را میخواند متوجه این مهم میشود.
موسوی جاجرمی تصریح کرد: در طول تاریخ، برای مطالعه و درک قرآن از سوی معاندان موانع مختلفی ایجاد شده است. به طور مثال در قضیه ۱۱ سپتامبر که دشمنان آن را مدیریت کردند، مردم در اروپا و آمریکا به خرید قرآن و مطالعه آن هجوم آوردند، اما هنگامی که داعش را به وجود آوردند نرخ این مطالعه کاهش یافت؛ زیرا به وسیله ابزار رسانهای، چهره اسلام را با داعش نشان دادند تا با تفکرات داعشی، اسلام و قرآن را تضعیف کنند.
حجت الاسلام موسوی جاجرمی یادآور شد: امروز اگر موانع از سر راه تفکر و اندیشه بشر برداشته شود و قرآن را مطالعه کنیم، متوجه میشویم که مطابق با عقل و فطرت است و اگر با کتابهای باقی مانده دیگر که تحریف شده هستند مقایسه کنیم به این درک میرسیم که قرآن همه را به تفکر و تعقل دعوت میکند و این از ویژگیهای مهم آن محسوب میشود.
وی با تأکید بر مطالعه کتب ادیان دیگر توسط دانشجویان، افزود: از مطالعه کتب ادیان دیگر به خود ترسی راه ندهید؛ زیرا گمراه نمیشوید. سپس قرآن را مطالعه کنید بعد به این درک خواهید رسید که قرآن نسخه شفا بخش و هدایت بشر است.
موسوی جاجرمی ادامه داد: هنگامی که چنین گنجینه عظیمی از کلام پروردگار در اختیار انسانها قرار دارد، باید جامعه دانشگاهی که جامعهای نخبگانی است برای ایجاد فرهنگ، پیشقدم شود. به همین منظور باید بین اساتید و دانشگاهیان، نگاه نخبگانی و اندیشیدن به قرآن ایجاد شود. زیرا اگر این زمینه و نگاه، بین دانشگاهیان ایجاد شود از طریق فرهنگ به بطن جامعه هم منتقل میشود.
مسئول دفاتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاههای خراسان شمالی نیز در پاسخ به دغدغه پاسخگویی به شبهات گفت: همانطور که قرآن میفرماید در آیات آن محکمات و متشابهاتی وجود دارد و عدهای صرفاً دنبال این متشابهات هستند که از ابتدای اسلام نیز وجود داشتهاند و در روایات و تفاسیر به آنها پاسخ داده شده است.
حجتالاسلام والمسلمین جاجرمی با بیان اینکه تدریس دروس میتواند در خوابگاهها نیز انجام شود، افزود: بیشتر کتب تدریس با رویکرد الهی درباره رشتههای غیرعلوم پزشکی است و میتوان این کتب را در حوزههای معدن، حقوق، حسابداری، کشاورزی و... پیدا کرد تا تدریس شوند.
وی تأکید کرد: مطالعه این کتابها در درجه اول برای اساتید خوب است و در ادامه نیز برای دانشجویان منشأ اثر خواهد بود. هرچقدر هم اساتید در این حوزه بیشتر وارد شوند، تأثیر مناسبتری خواهند گذاشت.
موسوی بجنوردی با بیان اینکه باید شیوههای گذشته را بهروزرسانی کنیم، ادامه داد: برای نمونه از تولید محتوای متفاوت، میتوانیم به سریال یوسف پیامبر(ع) اشاره کنیم که در ذهن همه ما ماندگار شده است؛ به طور کلی هنر میتواند اثرگذاری بسیار بالایی داشته باشد.
وی ادامه داد: به فرموده آیت الله آملی، اگر بنا بود پیامبری در این دوره ظهور کند قطعاً از جنس هنر بود. اکنون شاهد این هستیم که کشورهای باطل، جنایات خود را از طریق هنر، زیبا جلوه میدهند. لذا ما باید با توجه به استعدادهایی که وجود دارد، تلاش کرده و ناامید نباشیم و از ظرفیت هنر برای تقویت فعالیتهای قرآنی بهره ببریم.
حقانیت قرآن از دوران کودکی تبیین شود
حجتالاسلام والمسلمین ربانی، مسئول نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه آزاد اسلامی خراسان شمالی نیز در این نشست، در گام نخست برای تحقق این مهم، باید از همان زمان بدو ورود افراد به پیشدبستانی تا دانشگاه، آموزگاران و اساتید دانشگاهی موضوع حقانیت، شفافیت، عدم تحریف و نسخه شفابخش هدایت انسان که همان قرآن است را مطرح کنند.
به گفته وی، اگر این موضوعات صرفاً برای اساتید رشته معارف نباشد و همه اساتید حتی زیست، فیزیک و شیمی نیز به ارائه مطالب دینی و فطری بپردازند، اثرپذیری یک دانشجو در موضوعات قرآنی و دینی از آنها به مراتب بیشتر از اساتید حوزه معارف خواهد بود.
وی ادامه داد: اگر اساتیدی که در رشته خود متخصص هستند به مسائل دینی و قرآنی نیز توجه کنند، خواه ناخواه دانشجو را به خود جذب کرده و پیامهای مهمی را منتقل میکنند.
حجتالاسلام والمسلمین ربانی، با اشاره به اینکه در برخی از دانشگاهها تعداد دانشجویان بسیار اما اساتید محدود هستند، گفت: باید برای اساتید و دانشجویان، با برنامهریزی مدون، دوره و اردوهای علمی و آموزشی با محوریت قرآن کریم برگزار کنیم تا به وسیله آنها، دانشجویان نیز در مباحث دینی و قرآنی تربیت شوند و فرهنگ توجه به قرآن در جامعه ایجاد شود.
مسئول نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه آزاد اسلامی خراسان شمالی با بیان اینکه برای حرکت در این مسیر، کتابچههایی بسیار متنوع برای اساتید تدوین شده اما باید به طور عملیاتی انجام شود، افزود: اگر فضای دانشگاهی با اساتید صاحب بیان در حوزه قرآن تقویت شوند به تناسب آن، این مهم در جامعه دانشجویی نیز اتفاق میافتد.
ربانی تصریح کرد: باید کارگاههای عملی همانند ضیافت اندیشه ویژه اساتید برگزار شود تا مهجوریت احتمالی قرآن در بین اساتید برطرف شود. اگر این مهم صورت گیرد در حوزه دانشجویی نیز بسیار موفقتر خواهیم بود.
وی یادآور شد: در برخی از دانشگاهها، توجه به قرآن فقط در برپایی چند جلسه تشریفاتی انس با قرآن خلاصه میشود که البته ایرادی ندارد اما اجحاف در حق قرآن است. بنابراین میطلبد که در بحث قرآن به موضوعات محتوایی بیشتر پرداخته شود.
ماهیت نزول قرآن را تبیین کنیم
حجتالاسلام والمسلمین سید حسن سیدی، مسئول نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی نیز در این نشست با بیان اینکه امروز به هر میزانی که به قرآن بها بدهیم، باز هم در حق آن اجحاف کردهایم، اظهارکرد: باید همگان دوباره به این اصل برگردیم که ماهیت نزول قرآن و وجود این کتاب آسمانی برای چیست.
وی ادامه داد: هم اکنون در جامعه اسلامی و در ایران نیز باید موضوع نزول قرآن و چگونگی آن را برای نسل جوان، کودک و نوجوان تبیین کنیم.
حجتالاسلام والمسلمین سیدی با بیان اینکه نباید قرائت قرآن را به مجالس عزاداری، عقد و ازدواج و یا صرفاً استفاده در حوزه هنر خلاصه کنیم، تصریح کرد: باید به جوانان، جنبههای علمی قرآن و ماهیت نزول آن را بازگو کنیم و به سمت جامعیت و قانونمندی قرآن برای هدایت و زندگی انسانها حرکت کنیم.
وی ادامه داد: امروزه، کشورهای غیرمسلمان، قوانین و موضوعات قرآن را درک کرده و در جامعه خود پیاده میکنند و جامعه موفقتری هم دارند؛ حتی ایدهها و مسائل قرآن را در رشتههای مختلف به مرحله چاپ کتاب هم رساندهاند.
مسئول نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی یادآور شد: پس از بیان ماهیت قرآن برای نسل جوان، آنها درک خواهند کرد که شأن نزول قرآن چیست و در فهم بیشتر و پیادهسازی آن در زندگی پیرامون خود تلاش میکنند که قطعاً نتیجه بسیار خوبی خواهد داشت.
وی با اشاره به گاندی رهبر کشور هند و نحوه عملکرد وی در برخورد با مسائل، گفت: طبق گفته گاندی، وی تاریخ را بررسی کرده و عملکرد و رهنمودهای علی ابن ابی طالب(ع) و حسین بن علی(ع) را سرلوحه کار خود قرار داده است.
سیدی تصریح کرد: اگر ماهیت نزول قرآن، قیام عاشورا و عدالت امام علی(ع) ر ا کنار هم بگذاریم و جنبه اصلی آن را به نسل جوان منتقل کنیم، قطعاً اثرات مثبت بسیار مهمی به دنبال خواهد داشت.
مسئول نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با تأکید بر ضرورت بیان جنبههای علمی و پزشکی قرآن برای جوانان، افزود: اجرای برنامههای قرآنی در دانشگاهها، همواره وابسته به بودجه و اعتبار نیست. نه اینکه این موضوع اهمیت نداشته باشد اما عدم پرداختن به این مسائل به دلیل نبود اعتبار نیز نوعی بهانه تراشی است، همانند کسی که باید امر به معروف را انجام دهد اما میگوید اجرای این مهم شرایطی دارد که ما نمیتوانیم آن را انجام بدهیم.
وی با بیان اینکه باید مباحث قرآنی را از کودکی در خانوادهها نهادینه کنیم، ادامه داد: در هر خانواده و قشری، فردی وجود دارد که نسبت به دیگران در قرائت و عمل به قرآن وضعیت مناسبتری دارد، بنابراین میتوان هفتهای یکبار به قصد احوالپرسی و توجه به قرائت قرآن با آنان رفت و آمد کنیم و از همان کودکی این مهم را در خانواده فرهنگسازی کنیم.
سیدی مطرح کرد: طی سالهای اخیر به موضوعات صوت قرآن و قرائت بیشتر بها دادهایم اما به تفسیر قرآن، بیان و چاپ مفاهیم آن کمتر پرداختهایم. در این راستا باید در دانشگاهها و مراکز علمی به برپایی محافلی با این مضامین بپردازیم.
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی گفت: سالهای گذشته کتابهایی با عنوان دروس با رویکرد الهی تدوین شده است.
وی افزود: در این کتب، موضوعات مختلف با رویکرد الهی به چاپ رسیده و جنبههای آموزشی در کنار روایات و تاکیدات اسلامی وجود دارد که برای همگان مفید است.
وجود حلقه مفقوده در فعالیتهای قرآنی جوانان
دبیر شورای هماهنگی فعالیتهای قرآنی در دانشگاههای خراسان شمالی نیز در این نشست اظهار کرد: به نظر میرسد در این موضوع که چرا جوان امروز به مسائل قرآنی کمتر توجه میکند و یک سری گرایشها به حوزههای دیگر دارد، حلقه مفقودهای وجود دارد.
علی رحیمی مقدم تصریح کرد: در مراسم محرم و عزاداریها، همه نوع تفکر و گرایش با هر پوششی حضور دارند در این راستا سؤال پیش میآید که چرا جوان در این موضوع از خود، شور و اشتیاق و جذابیت نشان داده اما این مهم در حوزه قرآن نیاز به پررنگ شدن دارد.
وی ادامه داد: این سؤال پاسخهای متعددی دارد که آیا عملکرد امروز مسئولان مراکز علمی دانشگاهی مناسب نبوده یا بزرگان دین نتوانستهاند آن طور که باید و شاید این مهم را تفهیم کنند.
رحیمی مقدم با تأکید بر اینکه جوانان از دین فراری نیستند، تصریح کرد: اگر بتوانیم قرآن و دین را به خوبی عرضه کنیم قطعاً جوان از خود شور و شوق و اشتیاق نشان میدهد؛ چراکه انسان فطرتاً به قرآن، اهل بیت(ع) و خداوند عشق میورزد.
دبیر شورای هماهنگی فعالیتهای قرآنی در دانشگاههای خراسان شمالی در ادامه یادآور شد: در بحث اعتبارات، قطعاً بودجههایی به مراکز علمی آموزشی اختصاص مییابد اما نوع هزینهکرد آن بسیار مهم است و باید برنامههای قابل ارائه، حتما کیفی و تأثیرگذار باشد.
وی اظهار کرد: برای نمونه قرار است ۲۰ برنامه در این حوزه در سطح دانشگاهها اجرا شود اما متأسفانه به دلیل نبود اتاق فکر، میزان تأثیرپذیری آن بر دانشجو و استاد مشخص نیست و صرفأ چند برنامه تکراری برگزار میشود.
رحیمی مقدم با تأکید بر اینکه باید در شورای توسعه فعالیتهای قرآنی، زمانی را به ارزیابی برنامههای قرآنی در دانشگاهها اختصاص دهیم، گفت: با این اقدام، نقاط ضعف و قوت برنامهها و میزان تأثیرپذیری آن مشخص میشود.
رحیمی مقدم با تأکید بر اینکه باید دانشگاهها فردی را به عنوان متخصص در راستای توسعه امور قرآنی انتخاب کنند تا برنامهها را پیش ببرد، تصریح کرد: این مجموعهها نباید فردی را در این پست قرار دهند که حتی الفبای این حوزه را نمیداند. هماکنون در دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد و علوم پزشکی استان، شاهد قرار گرفتن افرادی متخصص در این حوزه هستیم که نتایج مثبت آن مشهود است.
ضرورت تقویت فعالیتهای فرهنگی و قرآنی در دانشگاهها
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی خراسان شمالی نیز در این نشست با بیان اینکه دغدغه اصلی، جلوگیری از مغفول ماندن مباحث قرآنی و فرهنگی در دانشگاهها در کنار مسائل آموزشی و پژوهشی است، گفت: در برخی موارد شاهد هستیم برنامههای فرهنگی نسبت به برنامههای آموزشی و پژوهشی چه به لحاظ اعتباری و چه به لحاظ اجرایی کمرنگتر است.
الهام آزادزاده، با اشاره به ساختارهای تخصصی جهاددانشگاهی در حوزه فرهنگی و قرآنی از جمله سازمان فعالیتهای قرآنی و خبرگزاریهای ایسنا و ایکنا اظهار کرد: تلاش بر این است بهواسطه وجود این ساختارها، مسایل مبتلا به دانشگاهها و جامعه بهویژه در حوزه فرهنگی در قالب نشستهای تخصصی هماندیشی در معرض نقد و مناظره و آسیبشناسی قرار گیرد.
وی افزود: بنا به آمار استان خراسان شمالی در حوزه معارفی و قرآنی چه در سطح دانشگاهها و چه در میان عموم مردم و جامعه نخبگانی قرآنی، در رتبههای نخست کشوری است که باید تلاش شود این جایگاه حفظ و تقویت شود.
شبهات ذهنی دانشجویان را برطرف کنید
زهرا بیدکی از دانشجویان دانشگاه پیام نور بجنورد و دبیر کانون قرآن و عترت این دانشگاه نیز در این نشست، بر ضرورت رفع شبهات ذهنی دانشجویان تأکید کرد.
وی گفت: شاهد این هستیم که بسیاری از دانشجویان صرفاً با کلیات قرآن آشنا هستند و به دلیل آنکه از سوی خداوند متعال نازل شده است آن را مقدس میشمارند.
بیدکی تأکید کرد: این در حالی است که قرآن در بسیاری از زمینهها از جمله زندگی شخصی، موضوعات اجتماعی، مسائل روزمره، موضوعات علمی و... بهترین راهنما و الگو است که باید دانشجویان را با این بخش از ویژگیهای قرآن کریم آشنا کنیم تا صرفاً اطلاعات آنها از قرآن در حد کلیات نباشد.
وی تصریح کرد: باید مناظراتی بین اساتید مجرب، کارشناسان و دانشجویان برگزار شود و طی آنها شبهاتی که ممکن است در ذهن دانشجویان درباره قرآن و سورههای مختلف وجود داشته باشد، برطرف شود.
بیدکی ادامه داد: در دانشگاه خودمان دورههای تدبر در قرآن را گذاشتهایم که استقبال مناسبی توسط دانشجویان داشت اما خواسته ما این است که طی هر ماه جلساتی با موضوع مناظره برای رفع شبهات و و همچنین تفسیر قرآن برگزار شود.
بیدکی همچنین بیان کرد: مطلوب است که هفتهای یک روز اتاق فکر برگزار میکنیم و پیشنهاد داریم که ارتباط فعالان و مسئولان فرهنگی با دانشجویان افزایش یابد.
تأمل در معنای قرآن
یکی دیگر از حاضران در این نشست هماندیشی گفت: اکنون شاهد این هستیم که جنبه معجزه بودن قرآن در جامعه از همه موضوعات مرتبط به آن پررنگتر است و موضوع هدایتگر بودن قرآن باید پررنگتر شود.
سامان تصریح کرد: باید به گونهای تلاش شود که قرآن در خانوادهها بیشتر مطالعه شده و هدایتگری آن در خانوادهها پررنگتر شود و در معنا و مفهوم قرآن نیز تأمل بیشتری صورت گیرد.
لزوم مطالعه کتب سایر ادیان برای درک حقانیت اسلام
دیگر دانشجوی استان و نایب دبیر کانون قرآن و عترت دانشگاه پیام نور بجنورد نیز گفت: ارثی-سنتی بودن دین در جامعه بسیار مطرح است و باید به سؤالات مرتبط با این موضوع پاسخ داده شود.
فاطمه شاکری افزود: گاهاً شاهد این هستیم که خانوادهها یا افراد مختلف در جامعه به گونهای رفتار میکنند که یک فرد حتی درباره کتب سایر ادیان تحقیق و مطالعه نکند. این در حالی است که تا زمانی که یک فرد تحقیق نکند، شاید نتواند به حقانیت واقعی اسلام پی ببرد.
شاکری تصریح کرد: همچنین شاهد این هستیم که گاهاً اساتیدی در دانشگاهها وجود دارند که بین دانشجویان شبهه افکنی کرده و ذهن آنها را مشوش میکنند.
به گفته وی، از آنجایی که بسیاری از دانشجویان جزو قشر خاکستری محسوب میشوند و به دنبال حقیقت یک موضوع نمیروند و به همین صورت فارغالتحصیل شده، تشکیل خانواده میدهند و فرزندانی را به دنیا میآورند و در حالی که هنوز سؤالات ذهنی خودشان برطرف نشده، روی سایر افراد جامعه تأثیر منفی میگذارند.
به گفته شاکری، برگزاری کرسیهای آزاداندیشی و نشان دادن جنبههای علمی قرآن، اهمیت بسیاری دارد که میتواند تأثیر مثبت در دانشگاهها و جامعه داشته باشد.
کمرنگ بودن برنامههای قرآنی در جامعه
دبیر کانون قرآن و عترت دانشگاه کوثر بجنورد نیز از محدود بودن برنامههای قرآنی استان انتقاد کرد و گفت: بیشتر شاهد این هستیم که برنامههای قرآنی در هفته نمادین قرآن و عترت یا نهایتاً در سایر مناسبتهایی که کمی با این موضوع شباهت دارد برگزار میشود؛ لذا در سایر روزهای سال توجه زیادی به موضوعات قرآنی نمیشود.
آسیه قوچی ادامه داد: از فعالان فرهنگی دانشگاهها انتظار حمایت و همکاری داریم تا جلسات هماندیشی بیشتری برگزار شود. همچنین میتوان اردوهای فرهنگی را قرآنیتر برگزار کرد و مشوقهایی را نیز در نظر گرفت.
وی افزود: چشمانداز ما این است که هر دانشجو وقتی از دانشگاه فارغالتحصیل میشود، دستکم یک روانخوان قرآن باشد. متأسفانه شاهد این هستیم که گاهاً بعضی از دبیران کانونهای قرآن و عترت دانشگاههای استان نمیتوانند به شکل درست، قرآن بخوانند.
قوچی با بیان اینکه تلاش داریم انس دانشجویان با قرآن و روانخوانی این کتاب الهی را بهبود ببخشیم، بیان کرد: باید همه تلاش کنند تا قرآن وارد متن زندگی دانشجویان و سبک زندگی همه افراد جامعه شود.
بهرهمندی از اساتید مختلف به عنوان الگوهای قرآنی
کارشناس قرآنی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی نیز در این نشست تأکید کرد: اساتید دانشگاهی، الگوهای بسیار مناسبی برای دانشجویان هستند و میتوان از ظرفیت آنها بهره گرفت.
معصومه شیردل گفت: ابتدا باید آموزش مفاهیم قرآنی به اساتید به عنوان الگوهای آموزشی در دانشگاهها داده شود و از آنجایی که دانشجویان بهویژه در دانشگاه علوم پزشکی زمان فراغت کمی دارند، آموزههای قرآنی در مدت زمان اندک طی هر جلسه توسط اساتید بیان شود.
وی ادامه داد: اگر اساتید پزشکی ما آموزشهای قرآنی ببینند و در مدت زمان اندک درباره مفاهیم قرآنی و پاسخ به شبهات صحبت کنند، تاثیر بسیار بیشتری از اساتید معارف خواهند داشت.
مریم یزدان پناه از دیگر افراد حاضر در این نشست هماندیشی نیز بیان کرد: اگر مشوقهایی برای اساتید دانشگاهی لحاظ شود، قطعاً میتواند در استقبال آنها از دروس با رویکرد الهی و پشت سر گذاشتن آموزشهای قرآنی و دینی برای مطرح کردن در کلاسهای دانشگاه، مفید باشد.
انتهای پیام