شبکه کتابخانه‌ای اصفهان نیازمند بازسازی و ترمیم است
مهدی رمضانی با بیان اینکه شبکه کتابخانه‌ای شهرستان اصفهان به بازسازی و ترمیم نیاز دارد، گفت: آمادگی داریم کتابخانه‌های تحت مدیریت شهرداری را بر اساس سازوکار مشخصی تحویل بگیریم و بر اساس استانداردهای کتابخانه‌ای مدیریت کنیم.
به گزارش ایکنا از اصفهان، مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در نشست خبری با اصحاب رسانه که روز گذشته، چهارم مهرماه در ساختمان مرکزی دانشگاه اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: اصفهان، شهری فرهنگی و دارای قدمت تاریخی است و در بسیاری از حوزه‌های فرهنگی پیشرو بوده و است؛ ولی در حوزه کتابخانه‌های عمومی توفیق چندانی نداشته است؛ با این حال نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور وظیفه بهره‌برداری را به عهده دارد و براساس قانون، ساخت کتابخانه‌ها وظیفه دستگاه‌های دیگری از جمله شهرداری و... است. شهر اصفهان کتابخانه مرکزی دارد؛ ولی مطابق استانداردها نیست.
وی با بیان اینکه شبکه کتابخانه‌ای در شهر اصفهان قوی نیست و در سطح استان وضعیت بهتری را شاهد هستیم، گفت: شبکه کتابخانه‌ای شهرستان اصفهان به بازسازی و ترمیم نیاز دارد. من از فرصت این نشست استفاده می‌کنم تا اعلام کنم آمادگی داریم کتابخانه‌های تحت مدیریت شهرداری را براساس سازوکار مشخصی تحویل بگیریم و براساس استانداردهای کتابخانه‌ای مدیریت کنیم که بعضاً از این استانداردها بی‌بهره‌اند. ما از نظر قانون و اسناد بالادستی، متصدی اداره کتابخانه‌های کشور هستیم و امیدواریم پروژه کتابخانه مرکزی استاندارد در اصفهان هم شکل بگیرد.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ادامه داد: کتابخانه‌های عمومی یک شبکه گسترده فرهنگی در کشور است که قدمت آن به دهه 40 بازمی‌گردد. امور کتابخانه‌های عمومی کشور بعد از پیروزی انقلاب ذیل معاونتی با عنوان دبیرخانه کتابخانه‌های عمومی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اداره می‌شد. از اوایل دهه 80، احیای ساختار قدیمی کتابخانه‌های عمومی پیگیری شد و در سال‌های 83 و 84، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به‌عنوان نهاد عمومی غیردولتی که دارای هیئت امناست، به‌صورت اجرایی شکل گرفت. مسئولیت اداره و امور اجرایی این نهاد با دبیرکل آن است که دبیر هیئت امنا هم محسوب می‌شود.
وی بیان کرد: از دهه 40 تا پیروزی انقلاب، حدود 300 کتابخانه در کشور تأسیس شد و بعد از انقلاب تا به امروز، این عدد به سه هزار و 700 کتابخانه عمومی رسیده که یک هزار کتابخانه از این تعداد، خصوصی و مشارکتی است و بیش از دو هزار و 700 کتابخانه هم مستقیماً زیر نظر نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور اداره می‌شود. این عدد غیر از کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتابخانه‌های مساجد، بعضی از کتابخانه‌های شهرداری و دانشگاه‌هاست که امکان ارائه خدمات عمومی کتابخانه‌ها را دارند.
رمضانی تصریح کرد: کشور ما رتبه اول شبکه کتابخانه‌ای منطقه را در کارنامه خود دارد، بعد از ما ترکیه با بیش از یک هزار و 200 کتابخانه رتبه دوم منطقه را به خود اختصاص داده است. در جهان اسلام نیز جزو سه کشور اول، در آسیا جزو پنج کشور اول و در دنیا جزو 20 کشور اول هستیم.
وی گفت: در حوزه کتابخانه‌ای دو مسئله شبکه و خدمات اهمیت بسیاری دارند. تصور جامعه از کتابخانه عمومی بر مخزن و سالن مطالعه متمرکز است، در حالی که این دیدگاه منسوخ شده و امروزه کتابخانه، مرکزی فرهنگی اجتماعی با محوریت کتاب شناخته می‌شود. در کتابخانه‌های نسل جدید، بیش از 60 خدمت عرضه می‌شود که فقط یکی از آنها، سالن مطالعه و مخزن کتاب است. خدمات آموزشی، فرهنگی هنری، حوزه اجتماعی و مشاغل از جمله خدمات نسل جدید کتابخانه‌هاست؛ همچنین برخورداری از نگارخانه، سالن چندمنظوره و سالن سینما، بخش دیداری و شنیداری، پایگاه اطلاعاتی، بخش خدمات ویژه کتابخانه‌ای، بخش نابینایان، بخش ناشنوایان، اتاق علم نوجوانان و کارگاه‌های خلاقیت از دیگر خدمات این کتابخانه‌ها هستند. بیش از 55 میلیون جلد کتاب در مخازن کتابخانه‌های عمومی قرار دارد.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تأکید کرد: نزدیک به 12 میلیون نفر عضو کتابخانه‌های عمومی کشور هستند که حدود سه میلیون نفر، عضو فعال و بیش از 60 درصد افراد عضو کتابخانه را کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند، بیشتر افراد 40 درصد باقی‌مانده نیز مادران و زنان خانه‌دار هستند.
وی افزود: شبکه کتابخانه‌ها بعد از مدارس، گسترده‌ترین شبکه فرهنگی کشور است. برای توسعه شبکه کتابخانه‌ها، علاوه بر کتابخانه‌های سیار، کتابخانه‌های شعب و پیشخوان کتابخانه‌های عمومی نیز افزوده خواهد شد؛ البته بعضی از آنها در سطح کشور شکل گرفته تا دسترسی مردم به کتاب آسان شود. در شرایطی که دولت تلاش می‌کند تا دسترسی با اقداماتی در حوزه خرید کتاب انجام شود، یکی از اقدامات اساسی، توسعه کتابخانه‌ها و قرار گرفتن کتاب در آنهاست تا کسانی که امکان خرید کتاب را ندارند، به روش دیگری به آن دسترسی داشته باشند.
رمضانی توضیح داد: سال گذشته در شیراز، همایش بین‌المللی توسعه خدمات کتابخانه‌های عمومی را برای تعریف خدمات جدید برگزار کردیم؛ روزهای 24 و 25 مهرماه جاری نیز اجلاس بین‌المللی کسب‌وکارهای کوچک و خانگی و کتابخانه‌های عمومی را با حضور 20 مهمان خارجی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خراسان رضوی برگزار خواهیم کرد که اتفاق بزرگی در توسعه خدمات کتابخانه‌ای در دنیاست و ما در این زمینه پیشرو هستیم؛ برای پیش‌همایش این اجلاس نیز 12 نشست تخصصی در سطح کشور برگزار شده است.
وی اظهار کرد: برای پیش بردن مسئله مطالعه و خواندن در کشور، گریزی از این نداریم که کودکان و نوجوانان را در مدارس به کتابخانه‌های عمومی متصل کنیم. پیشنهاد این کار را به دولت دادیم که امیدواریم تا پیش از هفته کتاب نهایی شود، به‌صورتی که مدارس باید به نزدیکترین کتابخانه عمومی متصل شوند و زنگ مطالعه در آنها شکل بگیرد تا مسئله خواندن در مدرسه با جدیت بیشتری دنبال شود. در نهاد کتابخانه‌های عمومی، مجموعه‌ای چهار قسمتی به نام «هدهد سفید» را تدارک دیدیم که شامل کتابخانه‌های هدهد سفید، برنامه تلویزیونی هدهد سفید، کتاب هدهد سفید و جایزه هدهد سفید است که براساس آن، اعضای کودک و نوجوان کتابخانه‌های عمومی، کتاب دلخواه خود را انتخاب می‌کنند.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در پاسخ به پرسش خبرنگار ایکنا درباره اجرایی شدن طرح اتصال مدارس به کتابخانه‌های عمومی که سال گذشته نیز در هفته کتاب مطرح شده بود، گفت: ما پیشنهاداتی به دولت و رئیس‌جمهور دادیم و هفته گذشته نیز جلسه‌ای در این‌باره برگزار کردیم که یک بند از 10 محور پیشنهادی ما، اتصال مدارس به کتابخانه‌های عمومی و ایجاد زنگ مطالعه در مدارس است. این مسئله نه تنها سال گذشته، بلکه 10 سال پیش به‌وسیله رهبر معظم انقلاب در نمایشگاه کتاب بیان شد که در مدارس باید زنگ مطالعه ایجاد شود. ایشان بر این موضوع تأکید کرد و انجام نشد؛ ولی باید آن‌قدر تکرار شود تا به اجرا برسد. نکته دیگر این است که آموزش و پرورش در این راه سختگیر است، در حالی که باید سهل‌گیر باشد و از توانایی دستگاه‌های دیگر استفاده کند. ما می‌توانیم به وزارت آموزش و پرورش کمک کنیم؛ لذا در رسانه، دولت و مجلس هم این مسئله را مطرح کردیم. با حل شدن این مسئله، کتابخوانی گامی رو به جلو برمی‌دارد.
وی بیان کرد: مسئله خواندن و مراجعه به کتاب در جهان تغییر کرده است، به‌طوری که از کتاب به مواد خواندنی می‌رسیم؛ یعنی هر چیزی که می‌توان برای خوانده شدن از آن استفاده کرد. سند ملی خواندن در شورای فرهنگ عمومی به تصویب رسیده، امروز امور مربوط به آن در حال انجام است و سند مفصل و کاملی محسوب می‌شود. در خصوص خواندن، از صرف افزایش اطلاعات و آگاهی عبور کرده و حتی به بحث سرگرمی نیز در این حوزه توجه کرده‌ایم. درباره سرانه مطالعه نیز آخرین عدد رسمی، 33 دقیقه اعلام شده است. وضعیت کشور ما در حوزه مطالعه و خواندن بد نیست، اعداد و ارقامی که در حوزه تولید کتاب، نشر و فروش آن وجود دارد، کم نیست؛ ولی با نقطه مطلوب فاصله داریم و باید برای آن تلاش کنیم.
رمضانی تأکید کرد: در خصوص مطالعه به ظرفیت خود اتکا نکرده‌ایم که باعث شده افراد جامعه کمتر به کتاب نزدیک شوند. در سرانه تولید کتاب چند سرفصل وجود دارد که اولین آنها، کتاب‌های آموزشی و کمک‌آموزشی است و بعد از آن کتاب‌های کودک و نوجوان قرار دارد. اهتمام خانواده‌ها به خرید کتاب برای کودک و نوجوان زیاد است؛ ولی با شروع مدارس اهتمام مراجعه به کتاب‌های غیردرسی کاهش می‌یابد که باید رفع شود؛ البته به‌طور کلی توجه خانواده‌ها به کتابخوانی منفی نیست؛ ولی باید افزایش یابد.
زهراسادات مرتضوی
انتهای پیام
