انقلاب اسلامی و ضرورت‌سازی روش در علوم اسلامی
عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی در همایش «انقلاب اسلامی و علوم اسلامی و انسانی» به تبیین انقلاب اسلامی و ضرورت‌سازی روش در علوم اسلامی پرداخت.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام مجتبی الهی‌خراسانی، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی، امروز 6 اسفند در همایش انقلاب اسلامی و علوم اسلامی و انسانی، با موضوع «انقلاب اسلامی و ضرورت‌سازی روش در علوم اسلامی»که در محل دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار شد، اظهار کرد: طبقه‌بندی علم خود یکی از فرآورده‌های یک تمدن است. بنابراین در تمدن اسلامی تقسیات علوم به ویژه تمدن یونان را که از سایر تمدن‌ها گرفته بودند به تدریج دگرگون کردند و پیشنهادات دیگری متناسب با خانواده، رشته‌ها و گرایش‌های متفاوت علمی که در تمدن اسلامی پدید آمده بود، افزودند.
وی بیان کرد: از این‌رو در کنار علومی که از فلسفه گرفته شده بود، علومی مانند طبیعیات، طب و... منظومه‌ای از علوم متولد شده بود که رسالت متفاوتی با آن‌ها که رسالت فهم منابع اسلامی برای استخراج معارف اسلامی داشتند را دنبال می‌کرد که این علوم به تدریج هویتی تحت عنوان علوم اسلامی و یا علوم شرعی پیدا کردند.
عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی گفت: به عنوان مثال رسالت علم کلام، کاوش در موارد اسلامی برای استخراج آموزه‌های عقیدتی است، آنچه که در فلسفه یونان از آن به عنوان الهیات، یاد می‌شود.
الهی‌خراسانی اظهار کرد: منظور از این علوم، علومی بود که هدفشان شناخت معارف اسلامی، استنباط و تبیین آن‌ها از مجموعه منابع اسلامی است. بنابراین به تدریج این هویت متمایز رسمیت پیدا کرد و تلاش شد که نسبت خود را با سایر علوم پیدا کند.
وی بیان کرد: در روزگاری مفهومی به نام علوم اسلامی پیدا شده که طبیعتا علوم اسلامی نسبت به سایر علوم به دلیل تشابهی که با علوم انسانی دارد، با چنین علومی نیز مقایسه می‌شود وگرنه به لحاظ طبقه‌بندی علم، هیچ تفاوتی بین علوم انسانی با علوم تجربی، ریاضی و زیستی وجود ندارد، اما به هر حال هر منظومه‌ای از علوم باید مرز خود را با سایر علوم روشن کند که چه رسالت محتوایی را بر عهده دارد و چه مسائلی را مورد بحث قرار می‌دهد.
عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی تصریح کرد: اینکه گفته می‌شود تنها در ایران از عنوان علوم اسلامی استفاده می‌شود به این دلیل است که نظام طبقه‌بندی علم در دنیا خاستگاه‌های فرهنگ و دین و وابستگی به مکاتب علمی در داخل کشور دارد، به گونه‌ای که هر یک از اجزای طبقه‌بندی‌های علومی که داریم از جایی گرفته شده است.
الهی‌خراسانی افزود: به عبارتی نیز علوم انسانی بخش‌هایی از مطالعات و تحقیقاتی هستند که بشر برای شناسایی بیشتر خود و محیط پیرامونی خود نیاز به فهم دارد که لزوما تبیین واقعیت نیست، اما تلاش برای فهم است.
وی اظهار کرد: پس علوم اسلامی از این منظر داخلی در حوزه تمدن اسلامی که علم صرفا مبتنی بر تجربه نیست و می‌تواند با تلاش عقلی صرف مانند فلسفه و یا ترکیبی از عقلی و تجربی به یک معنا علم باشد.
عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی گفت: اما روش در این علوم چه جایگاهی دارد؟ زمانیکه علم را به صورت دستگاهی می‌بینیم در حقیقت این دستگاه علم به مجموعه‌ای از محتوای علم، منابع انسانی علم، نظام‌های پشتیبان علم، فرهنگ علم‌ورزی در آن علم، مرجعیت علمی و منزلت اجتماعی را لازم دارد تا به علم، رشته علمی دهد.
الهی‌خراسانی اظهار کرد: روش در محیط علم، بخشی از محتوای علم تلقی می‌شود و در این میان یکی از شرایط به کارگیری روش معتبر این است که این مسئله خاص مسئله‌ای علمی است یا خیر؟ در واقع یکی از شرایط مسئله علمی این است که به شکل روش‌مند حل شده باشد.
وی بیان کرد: علوم اسلامی رشته‌های علمی هستند که بخشی از محتوای این علوم نیز روش است. در واقع روش، آن مسیری است که برای استخراج فراورده‌های تفسیری به آن نیاز داریم، به عنوان مثال در دانش تفسیر که منبع معتبر قرآن است، قرآن روشی معتبر در این دانش به‌شمار می‌رود. در واقع آنچه که به عنوان نظامی‌گری در کنش نظامی محسوب می‌شود با علوم اسلامی مرتبط است.
انتهای پیام
