پایین آمدن نرخ ازدواج به معنای بی‌مسئولیتی جوانان نیست
عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا همدان با تأکید بر اینکه پایین آمدن نرخ ازدواج به معنای مسئولیت‌ناپذیری جوانان ما نیست، گفت: جوانی که تازه سربازی‌اش به اتمام رسیده و از او توقع شغل رسمی، ماشین و خانه دارند قطعاً این جوان در صورت نداشتن این شرایط نمی‌تواند ازدواج کند. بنابراین، این توقعات زیاد خانواده‌هاست که عامل اصلی کاهش نرخ ازدواج را رقم می‌زند.
حجت‌الاسلام محمدرضا زارعی، مدیر حوزه علمیه آیت‌الله بهاری شهرستان بهار در گفت‌وگو با ایکنا از همدان درباره چرایی بالا رفتن سن ازدواج و تمایل کمتر جوانان به تشکیل زندگی گفت: عدم الگوگیری از بزرگان دینی، کوتاهی نهادهای فرهنگی در معرفی صحیح و به‌روز از مبانی دینی و عدم استفاده کافی از ابزار رسانه و هنر از عوامل مهمی است که در به تأخیر افتادن مسئله ازدواج جوانان تأثیرگذار است.
وی با بیان اینکه عامل اصلی تصورات غلط در مبانی دینی و عدم الگوگیری از بزرگان دین، جنگ رسانه‌ای دشمن است، اضافه کرد: دشمنان استفاده حداکثری را از ابزار رسانه داشته‌اند و در بدبین کردن جوانان ما به بزرگان دینی وارد عمل شده‌اند و حداقل توانسته‌اند با ابزار هنر به مخاطبان القا کنند که با گذر زمان الگوها و مبانی دینی کارایی لازم را از دست داده‌اند.
مدیر حوزه علمیه آیت‌الله بهاری شهرستان بهار ریشه و عوامل عدم تمایل جوانان به ازدواج را در سه حوزه جامعه، خانواده و سیستم آموزشی بررسی کرد و گفت: اصلی‌ترین عامل در این مسئله فرهنگ غلطی است که در جامعه ما حاکم شده که بیشتر متأثر از فرهنگ غربی است. همچنان که این معضل از سال‌ها پیش خود را در جوامع غربی نشان داده بود اکنون نیز جامعه ما به دلایل مختلف از جوامع غربی الگوگیری کرده است.
زارعی با توجه به مشکلات ازدواج که ناشی از حوزه خانواده است، تصریح کرد: متأسفانه سختگیری‌های بی‌مورد، سنت‌های غلط و چشم‌وهم‌چشمی‌ها مسئله عدم تمایل جوانان به ازدواج را تقویت کرده است.
وی اظهار کرد: عدم توجه کافی به مبانی دینی در سیستم آموزشی نیز عامل مهمی در عدم تمایل جوانان به ازدواج شده است. علی‌رغم اینکه بیش از ۴۰ سال از انقلاب می‌گذرد، متأسفانه سیستم آموزشی ما نتوانسته در بحث تبیین مبانی دینی به‌درستی عمل کند.
مدیر حوزه علمیه آیت‌الله بهاری شهرستان بهار تأکید کرد: مسائل و مشکلات مالی که به‌وجود آمده و اکنون نیز تشدید شده است عامل دیگری در بحث عدم تمایل جوانان به ازدواج است؛ علاوه بر این مسئله بیکاری نیز عاملی مهم و تأثیرگذار است که متأسفانه به‌طور شایسته برای آن سرمایه‌گذاری نشده است.
زارعی با تأکید بر اینکه ارائه و معرفی الگوهای نمونه راهکار مهمی در حل مسئله ازدواج است، افزود: وقتی دیدگاه این‌گونه باشد که موفقیت را صرفاً در آسایش و بُعد مادی ببینیم باید به سمت الگوهای غربی برویم، اما وقتی نگاه ما به دنیا به دور از هرگونه اغراق و رنگ‌آمیزی‌های مادی و دنیوی باشد قطعاً فاکتور الگوی نمونه کسب آرامش خواهد بود و فرد در پی سعادت دنیا و آخرت است که خروجی آن نیز فرزندانی سالم است.
مدیر حوزه علمیه آیت‌الله بهاری شهرستان بهار در بخش دیگری از سخنانش گفت: براساس آیات قرآن، به‌وسیله ازدواج است که انسان به سکینه و آرامش می‌رسد، اما وقتی جوانان امروزی می‌بینند که به راحتی می‌توانند تمتعات لازم را در جامعه بدون هرگونه هزینه و مسئولیتی داشته باشند، بنابراین به ازدواج تن نمی‌دهند. دسترسی آسان و بدون هزینه به یکسری از شرایط عامل مهمی در عدم مسئولیت‌پذیری جوانان در مقوله ازدواج است.
زارعی در پایان گفت: عمده مشکل ما در مقوله ازدواج، بر خلاف تصور بسیاری که مشکلات مالی و شغلی را عامل می‌دانند، مشکل فرهنگ است که اغلب کارشناسان مسئله خانواده به این موضوع اتفاق نظر دارند.
انتظار حداقلی برای تشکیل خانواده وجود داشته باشد
فرامرز محمدی پویا، عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا نیز در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، با تأکید بر اینکه پایین آمدن نرخ ازدواج به معنای مسئولیت‌ناپذیری جوانان ما نیست، اظهار کرد: عدم مسئولیت‌پذیری به تنهایی به‌عنوان متغیر مستقل و علت بزرگی در پایین آمدن نرخ ازدواج نیست، چراکه جوانان ما مسئولیت‌پذیر هستند، از آن جهت که در سیستم آموزشی جمهوری اسلامی درس خوانده‌اند و در خانواده‌های ایرانی ـ اسلامی تربیت شده‌اند.
وی گفت: گرچه فاکتور مسئولیت‌ناپذیری در بین برخی از جوانان و یا حتی در سنین بالاتر وجود دارد، اما آن حجم از مسئولیت‌ناپذیری که بخواهد مشکلات اساسی در امر ازدواج ایجاد کند در بین جوانان ما وجود ندارد. به‌عنوان نمونه وقتی به یک معلم، یک کلاس با جمعیت ۲۵ دانش‌آموز می‌دهیم به راحتی می‌تواند آنها را کنترل کند، اما وقتی جمعیت دانش‌آموزان را به ۲۵۰ نفر می‌رسانیم در این صورت غیرقابل کنترل خواهند بود که این به مفهوم عدم مسئولیت‌پذیری معلم نیست بلکه فاکتورهای دیگری در این امر مداخله کرده‌اند.
محمدی پویا ادامه داد: در امر ازدواج نیز وقتی یک پسر 25 ساله که تازه سربازی‌اش را به اتمام رسانده و خواستگاری می‌رود و از او توقع شغل رسمی، ماشین و خانه دارند قطعاً این جوان در صورتی که چنین شرایطی نداشته باشد نمی‌تواند ازدواج کند. بنابراین، این توقعات زیاد خانواده‌هاست که عامل اصلی کاهش نرخ ازدواج را رقم می‌زند.
عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا همدان گفت: بخش مهمی از افزایش توقعات دختران و خانواده‌های آنها، فضای مجازی و به اشتراک گذاشتن برخی از عکس‌ها و فیلم‌ها از نحوه زندگی دیگران است. این امر موجب می‌شود کار ازدواج سخت پیش برود و در برخی از مواقع پدر خانواده برای تهیه یک جهیزیه زیر بار قرض‌ها و وام‌های بسیاری برود.
وی تأکید کرد: اگر انتظارات از جوانان در امر ازدواج معقول‌تر شود و یک انتظار حداقلی برای تشکیل نهاد خانواده از آنها وجود داشته باشد، در این صورت نه تنها فاکتور عدم مسئولیت‌پذیری در بین جوانان از بین می‌رود بلکه امر ازدواج تسهیل می‌شود؛ بنابراین نباید مؤلفه‌ها را با یکدیگر اشتباه بگیریم.
محمدی پویا گفت: الزاماً فضای مجازی باعث افزایش توقعات نشده بلکه گاهی می‌توان از فضای مجازی برای پایین آوردن توقعات و به تبع آن افزایش نرخ ازدواج عمل کرد. متأسفانه فرهنگ غلط خانواده‌ها و چشم‌وهم‌چشمی‌ها باعث کاهش انگیزه جوانان به ازدواج شده، جوانان امروزی سبک جهیزیه و شیوه زندگی خود را در حد چشم‌های مخاطب و نه در حد نیازهای خودشان انتخاب می‌کنند.
انتهای پیام
