شهید مطهری از فضیلت‌ شب‌های دهه اول ذی‌الحجه می‌گوید

«والْفَجْرِ»: سوگند به سپيده دم، سوگند به لحظه بيدارى دل‌هاى آگاه، سوگند به آن وقت روحانى. «و لَيالٍ عَشْرٍ»: و سوگند به شب‌هايى ده‌گانه... نه تنها يك ده شب، بلكه 10 شب‌هايى در سال. «فجر» به عنوان قطعه‌‏اى [روحانى‏] از شبانه‌روز [مطرح است‏] و اين 10 شب (يعنى 10 شبانه‌‍روز) به عنوان قطعه‏‌اى روحانى از سال. قسم به 10 شبِ كسانى است كه اين 10 شب را دارند.

خيلى از افراد يك عمر در دنيا زندگى مى‏‌كنند و اصلا فجرى يا چنين 10 شبى ندارند. از نظر دستورهاى اسلامى لااقل دو 10 شب در سال هست كه وضع خاصى دارند و عنايت خاصى به آن‌ها هست.

 يكى 10 شب اول ماه ذى‌‏الحجه است كه مى‌‏آيد و مى‌گذرد و ما اصلا احساس نمى‏كنيم كه چنين 10 شبى آمد و رفت.( 10 شب دیگر،  دهه آخر ماه مبارك رمضان است) شايد [از نظر فضيلت‏] هيچ 10 شب متوالى مثل اين 10 شب وجود ندارد.

موسى(ع) در اول ذى‏‌القعده به ميقات الهى رفت و يك ميقات و به اصطلاح يك نوع خلوت سى شبى با خداى خودش داشت، ولى مثل اينكه در آن سى شب نتوانست به پايان برساند، [لذا] تكميل شد به ده شب ديگر و شد چهل شب، يك اربعين.

آن 10 شبى كه با آن تكميل شد، همين 10 شب اول ذى‌الحجه بود و لهذا در اخبار و روايات ما نمازى وارد شده‏  كه در دهه‏ اول ذى ‌الحجه بين نماز مغرب و عشاء خوانده مى‌‏شود و در آن بعد از «حمد» و «قُلْ هُوَ اللَّهُ‏» اين آيه خوانده مى‏‌شود: «وَ واعَدْنا مُوسى‏ ثَلاثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَ قالَ مُوسى‏ لِأَخِيهِ هارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَ أَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ» (اعراف/ 142 ).

در كتاب‌هاى دعا هم براى اين شب‌ها آداب خاصى هست و اهل معنا معتقدند كه در اين شب‌ها آثار خاصى هست كه در شب‌هاى ديگر نيست؛ يعنى اگر كسى به دستورهايى كه درباره اين شب‌ها رسيده عمل كند آثار خاصى دارد.