مرز قانون و اخلاق در رسانه
نماینده ولی فقیه در استان همدان گفت: در رویکرد اسلامی رسانه باید اخلاق محور و ملتزم به اخلاق باشد و پیش فرض اخلاقی شدن یک رسانه پذیرش ربوبیت تکوینی و تشریعی است.
به گزارش ایکنا از همدان، حجت‌الاسلام حبیب‌الله شعبانی، نماینده ولی فقیه در همدان، 15 شهریورماه در دومین جلسه «اخلاق رسانه‌ای» در جمع اصحاب رسانه همدان با اشاره به مفهوم اخلاق اظهار کرد: انسان دارای یک «خَلق» که ویژگی‌های ظاهری و قابل دیدن است و «خُلق» شامل صفات باطنی است.
وی با بیان اینکه مراد از اخلاق صفات باطنی افراد است، ادامه داد: اخلاق به آن صفات باطنی انسان گفته می‌شود که قابل رؤیت نیست، اما این صفات در درون انسان پنهان باقی نمی‌ماند بلکه ظهور و بروز پیدا می‌کند.
امام‌جمعه همدان اظهار کرد: برخی از صفات باطنی که اخلاق یک فرد را تشکیل می‌دهد، خوب است و جزء اخلاق‌های فاضله است و گاهی صفت باطنی خبث دارد که به آن رذیله می‌گویند.
نماینده ولی فقیه در استان همدان با اشاره به اینکه برخی از اخلاقیات و صفات درونی افراد ذاتی است، بیان کرد: نکته مهم در مسئله اخلاق تعدیل و کنترل آنهاست؛ به‌طور مثال حسادت یک خُلق درونی در فرد است که با اختیار خودش می‌تواند آن را تعدیل کند در غیر این صورت کلاس‌های اخلاق و تعلیم و تربیت معنایی ندارد.
شعبانی با اشاره به اینکه یکی از تعالیم انبیاء اخلاق است، بیان کرد: اخلاق یعنی باید و نبایدهایی برای صفات درونی انسان و یک امر دائمی و ملکه است، اگر فردی تحت تأثیر فضا و جو اخلاقش حسنه شود و اصطلاحا بگوییم او خوش اخلاق است، داشتن اخلاق خوب بر او صادق نیست بلکه صفاتی که در وجود ما است باید دائمی و مستمر باشد تا با آن زیست اخلاقی شناخته شویم.
شعبانی با بیان اینکه اخلاق گاهی فردی و همگانی است، افزود: گاهی مواقع اخلاق شخصی و حرفه‌ای است. زیست اخلاقی یک خبرنگار با زیست اخلاقی یک طلبه متفاوت است که به این اخلاق حرفه‌ای می‌گویند.
وی با اشاره به اینکه اخلاق رسانه یک اخلاق حرفه‌ای است، توضیح داد: در این شرایط باید بستری که در آن آسیب‌های اجتماعی ایجاد می‌شود، بررسی شود.
توصیه‌های اخلاقی ضمانت اجرایی ندارد
امام‌جمعه همدان با بیان اینکه توصیه‌های اخلاقی ضمانت اجرایی ندارد و کلاس قانون نیست، ادامه داد: تنها ضمانت اجرای اخلاق وجدان انسان است که فرد را به رعایت کردن یا کنترل اخلاق دعوت می‌کند.
وی اضافه کرد: گاهی یک خبرنگار تیتری می‌زند که مشکل قانونی ندارد و کسی نمی‌تواند از او شکایت کند، چراکه ایراد قانونی ندارد اما این تیتر با وجود قانونی بودن بسیار غیراخلاقی است، مرز اخلاق بسیار وسیع‌تر از قانون است، بین زیست قانونی و اخلاقی در زندگی تفاوت بسیاری وجود دارد.
اخلاق شکایت‌پذیر نیست
وی تصریح کرد: آنچه در زندگی و روابط اجتماعی می‌تواند مودت و عاطفه را ایجاد کند اخلاق است نه ضرورتاً قانون. گاهی یک رسانه را مروج اخلاق می‌دانیم اما ممکن است ضرورتاً اخلاقی برخورد نکند، نکته قابل توجه این است که رسانه ملتزم به اخلاق باشد نه مروج اخلاق.
امام‌جمعه همدان با بیان اینکه از دیدگاه برخی رسانه ذاتاً غیراخلاقی است، گفت: رسانه‌ای که تنها دنبال دیده شدن و جذب مخاطب باشد نمی‌تواند ذات اخلاقی داشته و بر محور اخلاق حرکت کند.
شعبانی با اشاره به اینکه در رویکرد اسلامی رسانه باید اخلاق‌محور و ملتزم به اخلاق باشد، افزود: پیش فرض اخلاقی شدن یک رسانه پذیرش ربوبیت تکوینی و تشریعی است، به‌طور مثال مربی ورزش هرچه به ورزشکار بگوید او می‌پذیرد، لذا اگر خداوند را به‌عنوان مربی و پرورش‌دهنده خود بپذیریم باید و نبایدهایی که خدا تعیین می‌کند را نیز باید بپذیریم.
وی با اشاره به نگاهی که به یک انسان برای زیست اخلاقی انگیزه می‌دهد، یادآور شد: بهترین انگیزه در این راه اعتقاد به خدا و ابدی بودن بشر و معاد است در این صورت فرد اخلاق را کنترل می‌کند، اگر کسی خدا و معاد را نپذیرد زیست اخلاقی برایش توجیهی ندارد.
شعبانی در پایان گفت: برای باز کردن موضوع اخلاق رسانه‌ای نیازمند است بستر آسیب‌های اخلاقی این فضا را بشناسیم و از این رو نظر اصحاب رسانه کمک‌کننده است.
انتهای پیام
