کاربرد دیپلماسی زیارت / تخریب بقیع از لحاظ حقوق بین‌الملل قابل پیگیری است
رئیس پژوهشکده حج و زیارت با بیان اینکه ابعاد حقوقی دیپلماسی زیارت مهم است گفت: ۱۰۰ سال قبل وهابی‌ها قبرستان بقیع را تخریب و به مقدسات جهان اسلام توهین کردند که دارای ابعاد بین‌المللی است و می‌توان پیگیری‌های بین‌المللی در ارتباط با تخریب اماکن مقدس انجام داد.
به گزارش ایكنا از فارس، علی‌اكبر ضیایی، رئیس پژوهشكده حج و زیارت، امروز، 13 بهمن در پیش‌نشست نخستین همایش بین‌المللی «دیپلماسی زیارت» كه به میزبانی دانشگاه شیراز و در بستر فضای مجازی برگزار شد، گفت: بحث زیارت و دیپلماسی زیارت یكی از شاخه‌های مهم دیپلماسی فرهنگی به شمار می‌آید.
وی افزود: مفهوم دیپلماسی فرهنگی و دیپلماسی‌های دیگر عمدتاً در سال‌های اخیر یک بحث نو و جدیدی است كه ابعاد بین‌المللی دارد و در نفوذ فرهنگی، تعاملات سیاسی، نزدیكی بین كشورها و حتی جنگ نرم این دیپلماسی‌ها تعاریف خود را داشته و كاربردهای بسیار مؤثری دارند.
ضیایی با یادآوری اینكه كتاب‌ها و مقالات بسیار ی در بحث دیپلماسی فرهنگی و دینی نوشته شده است، گفت: دیپلماسی زیارت بخشی از دیپلماسی دینی است و دیپلماسی دینی جزوی از دیپلماسی فرهنگی است و یكی از ابزارها و روش‌هایی است كه می‌تواند سبب همگرایی جهان اسلام و مقابله با جبهه كفر و استكبار شود و دارای جنبه‌های عبادی و سیاسی است.
وی با بیان اینكه معنی واژه زیارت یعنی ملاقات با كسی یا چیزی و آن چیزی كه مورد زیارت واقع می‌شود، می‌تواند شخص یا پیشوای دینی باشد و یا اینكه مكانی مانند كعبه، بقیع یا عتبات عالیات باشد، گفت: زیارت دارای ابعاد دینی، سیاسی، حقوقی و توریسم دینی است و از نظر دینی طبیعتاً هدف از زیارت اظهار ارادت است یا ابراز احترام و كسب فیض معنوی كه در زیارت‌های دینی عمدتاً كسب فیض معنوی در اولویت این نوع اهداف در ارتباط با زیارت است.
رئیس پژوهشكده حج و زیارت بیان كرد: همان‌طور كه امام(ره) درباره حج فرمودند برائت از مشركین یكی از اركان مهم حج است و حج ابراهیمی بدون آن امكان‌پذیر نیست، پرداختن به ابعاد سیاسی و اجتماعی به مراسم عبادی از جمله حج یكی از اهداف مهم ما بوده است و در زمینه دیپلماسی حج هم در سال گذشته اقداماتی از نظر اعلام فراخوانی برای این همایش بین‌المللی انجام دادیم كه در همین ماه اعلام و به صورت مجازی اجرا می‌شود.
وی با اشاره به ابعاد سیاسی دیپلماسی زیارت گفت: وقتی افراد بسیاری برای زیارت مكان مقدسی به منطقه‌ای حركت كنند طبیعتاً ابعاد سیاسی و اجتماعی خاصی هم پیدا می‌كند. به عنوان مثال وقتی از تهران به زیارت امام رضا(ع) می‌رویم در بعد داخلی این كار دارای ابعاد اجتماعی است و موضوعات مختلفی از آن متفرع می‌شود كه بحث توریسم دینی و مباحث تأثیرگذار فرهنگی در داخل كشور و آسیب‌های اجتماعی هم مطرح است اما زیارت در بعد كشور به كشور و ملت به ملت می‌تواند یكی از عوامل مهم همگرایی در جهان اسلام باشد.
ضیایی با بیان اینكه در بحث وحدت اسلامی می‌توان از دیپلماسی زیارت استفاده كرد و اختلافات منطقه‌ای دولت‌های مختلف را با استفاده از آن حل كرد، گفت: حتی در دیپلماسی زیارت می‌توان مشكلات جوانان و تهاجم فرهنگی و غیره را مورد بحث و بررسی قرار داد.
وی با تأكید بر اینكه یكی از محورهای مطالعات ما در زیرمجموعه فرهنگ، زیارت و دیپلماسی زیارت باشد، گفت: در حوزه جنگ نرم و مقابله با دشمن طبیعتاً وقتی با یك ملت از طریق یك شخص مقدسی یا مكان مقدسی ارتباط برقرار می‌كنید این مسئله می‌تواند باعث تحریك دولت‌های رقیب قرار گیرد. همچنین مباحث دشمن‌شناسی و مقابله با دشمنان، دفع شبهات سیاسی و اجتماعی و مواردی كه موجب تقویت امت اسلامی و خوف استكبار و جبهه دشمن می‌شود در دیپلماسی زیارت قابل تعریف است و می‌توان از آن در رابطه با این موضوعات استفاده كرد.
ضیایی با ذكر این نكته كه ابعاد حقوقی دیپلماسی زیارت مهم است، گفت: 100 سال قبل وهابی‌ها قبرستان بقیع را كه محل زیارت شیعه و سنی بوده است، تخریب كرده‌اند و این احترام اجتماعی را رعایت نكرده و به مقدسات جهان اسلام توهین كردند كه دارای ابعاد بین‌المللی است و می‌توان پیگیری‌های بین‌المللی در ارتباط با تخریب اماكن مقدس انجام داد.
رئیس پژوهشكده حج و زیارت در ادامه به بحث توریسم دینی اشاره كرد و گفت: توریسم دینی یكی از موارد مهم و كلیدی در دیپلماسی زیارت است كه بسیاری از كشورهای سكولار كه حاكمیت آن‌ها دینی نیست مانند كشورهای شرق آسیا كه توریسم یكی از محورهای مهم كسب درآمد آنان است مورد استفاده قرار می‌گیرد لذا برای بسیاری از كشورها می‌توان دیپلماسی زیارت را به‌عنوان یكی از مهم‌ترین اركان مهم توریسم دینی مورد بررسی قرار داد.
وی با یادآوری اینكه یكی از منابع مهم درآمد مسلمانان شرق آسیا بحث توریسم دینی است كه بهره‌گیری از تجارب آنان برای این دانش بسیار مهم است، گفت: توریسم تعریف شده‌ای كه در تركیه یا كشورهای دیگر وجود دارد، در ایران نداریم زیرا كشوری با قوانین اسلامی هستیم و باید قوانین اسلام از سوی توریست‌ها رعایت شود البته ظرفیت‌های توریسم فرهنگی مانند تخت جمشید، آرامگاه‌های شاعران و ادبا و غیره كه ذخایر فرهنگی كشور هستند و همچنین حرم‌های اهل بیت(ع) كه می‌توانند بهترین زمینه برای جذب توریسم دینی باشند وجود دارد.
ضیایی یادآور شد: بسیاری از مسلمانان منطقه آسیای مركزی كه عمدتاً اهل سنت هستند رسم دارند كه پیش از انجام مراسم حج، به زیارت امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) بروند و این كار را مقدمه حج خود می‌دانند و این مسئله ظرفیت بسیار بالایی است كه مسلمانان آسیای مركزی به شهرهای مقدس ما می‌آیند و به زیارت می‌پردازند لذا می‌تواند ظرفیت بسیار خوبی در حوزه‌های سیاسی، حقوقی، دینی و توریسم دینی علاوه بر جنبه‌های عبادی و معنوی باشد.
رئیس پژوهشكده حج و زیارت در پایان به برگزاری نخستین همایش بین‌المللی «دیپلماسی زیارت» اشاره كرد و گفت: این همایش در تاریخ 29 بهمن با همكاری دانشگاه‌ها و مراكز متعددی از جمله مؤسسه بین‌المللی ابرار معاصر، دانشگاه شیراز، آستان قدس رضوی، دانشگاه ادیان و مذاهب، مركز تحقیقات استراتژیك خاورمیانه و غیره برگزار خواهد شد.
انتهای پیام
