«تاسوُ»؛ سنتی دیرینه در لرستان برای کمک به نیازمندان

خدمت به خلق خدا، در تعالیم قرآن و عترت، ارزش و ثواب فراوانی دارد. حتی در روایات، دستگیری از دیگران و گره گشودن از مردم، نسبت به برخی اعمال عبادی نظیر حج یا عمره مستحب، از ثواب والاتری برخوردار است.

اسلام که یک دین کامل فطرى و الهى است، رفع نیاز و مشکلات و گرفتارى انسان‌ها را یکى از برنامه‏‌هاى بنیادى و اساسى خود اعلام کرده و نه تنها به اجر و پاداش دنیوى و اخروى اجراکنندگان این برنامه حیاتى و انسان‌ساز اشاره مى‏‌کند، بلکه مسئولیت هر کس را در حد توان خود تعیین کرده و چگونگى برآوردن حاجات مردم را بیان مى‏‌کند و عدم رفع نیاز (در صورت توانایى) را زشت شمرده و آن‌را محکوم و وعده عذاب الهى را مى‏‌دهد.

در اسلام علاوه بر حقوق واجبه از قبیل خمس و زکات، حقوقى هم بر‌عهده ثروتمندان و صاحبان قدرت گذاشته شده است؛ لذا به ثروتمندان دستور مى‏‌دهد: پس از تأمین نیازهاى ضرورى و گاه نیمه ‏ضرورى، دست از مصرف‏‌گرایى و اسراف بردارند و بخشى از امکانات مالى خود را صرف رسیدگى به ضعفا کنند.

اگر در جامعه، کسانى هستند که نیاز مالى دارند، ‌در مقابل، کسانى هم هستند که مى‌‏توانند به دیگران کمک کنند و بدین جهت است که وظیفه ثروتمندان سنگین‌‏تر مى‏‌شود؛ چرا‌که همیشه وظایف بر اساس امکانات تعیین مى‏‌شود.

«تاسوُ»؛ نوعی مساعدت بلاعوض/ تاسوُ، تکدی‎گری نیست

در روستاهای لرستان چنان‌چه کسی در مضیقه مالی قرار بگیرد و یا برای امر خیری نیاز به مبلغی بیش از آن‌چه که دارد داشته باشد خود او (محتاج) و یا کسی‌ از طرف و از جانب او به آبادی‎های اطراف می‌‎رود و وجوهاتی گردآوری می‌کند.

اهالی نیز این سنت دیرینه را با آغوش باز استقبال می‎کنند و تا جایی‎که وسعشان برسد در رفع مشکلات مالی فرد نیازمند، مساعدت بلاعوض می‎کنند و با این عمل خود هم حفظ سنت می‎کنند و هم در عمل خیر شرکت می‎کنند. البته این فعل را نباید با تکدی‎گری که بسیار مورد نکوهش روستاییان است اشتباه گرفت؛ چراکه این سنت جالب ناشی‎از روح تفاهم و هم‌نوع‌پرستی فبیله و طایفه‌دوستی است و تازه شخص نیازمند هم هیچ احساس ناراحتی و شرمساری نمی‎کند که طلب کمک از دیگران کرده است چون خود او نیز چه‌بسا که بارها به دیگران کمک کرده باشد.

این همکاری و طلب کمک را «تاسوُ» می‌نامند و در مواقع عروسی کمک‌ها بیشتر به‌صورت برنج، قند و چای داده می‎شود.

«گَل» یا گروه؛ سنتی پسندیده در لرستان

یکی‎دیگر از سنت‌های پسندیده و قابل تحقیق اهالی لرستان و به‌ویژه عشایر لرستان ایجاد گروه‌های متحد است که در اصطلاح به آن «گَل» می‌گویند (به فتح کاف و تشدید لام) این گروه‌های مفید و مثبت با همت دسته‌جمعی و همکاری‎های بی‎شائبه کارهای کشاورزی را درست به‌مثابه شرکت‌های تعاونی و زراعی در سطح تولید و برداشت محصولات کشاورزی انجام می‎دهند.

این گروه‌ها به نام‌های «گَل پَمَه» (گروه پنبه)، «گاو و گَل» (گروه گاو جفت)، «آیم گَل» (گروه افراد) که این گروه‌های کار و یاوری در موقع پنبه‌چینی و کارهای دیگر با درخواست صاحب کشت و کار و یا اراده خود اهالی، که مرکب از عده‌ای مرد و زن می‎شوند (از کودک شش ساله گرفته تا پیرزن و پیرمرد نود ساله) به یاری برمی‎خیزند و در مدتی بسیار کوتاه چندین هکتار کشت زیر پنبه و محصولات دیگر را می‎چینند و به کمک هم انبار می‎کنند و سرانجام به یاری یکدیگر به بازار عرضه می‎دارند.

پذیرایی و نهار این گروه‌ها در موقع کار به‌عهده صاحب کشت و کار است و در روزهای کار به بهترین وجهی از آنان پذیرایی می‎شود، در مواقع شخم زدن زمین و بذرافشانی نیز افراد کمکی با گاو جفت‌های منظم خود به یاری دیگران می‎روند و خلاصه این گروه‌ها در موقع خرمن‌کوبی، درو و سایر امور مربوط به روستا از هیچ‌گونه کمکی در حق یکدیگر مضایقه ندارند. حتی در جنگ‌های طایفه‌ای و کمک‌های دیگر نیز این اتحاد و حمایت دیده می‎شود.

انتهای پیام