لازمه بانکداری اسلامی، حذف رباست

عبدالحمید معرفی، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان، در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، در رابطه با بانکداری اسلامی، اظهار کرد: بانکداری اسلامی نهاد کلی است که نرخ بهره در آن وجود ندارد، یعنی اگر در قالب عقود، مشارکتی انجام شود، نرخ بهره‌ای به آن تعلق نمی‌گیرد. زمانی که در اقتصاد اسلامی، مالی را قرض می‌دهید، طبق قواعد اسلامی باید مثل آن مال را پس بگیرید و چنین رویه‌ایی قرض‌الحسنه تعریف می‌شود.

وی افزود: بانک نهاد کلی و واسطه‌ای است که مبتنی بر قرض دادن و قرض گرفتن، یعنی رابطه پولی افراد است. در سنت اسلامی این روش قرض‌الحسنه نامیده می‌شود. وام باید در قالب عقد قرض باشد، بهره‌ای به آن تعلق نگیرد و وام در قالب سرمایه‌گذاری، عقود مشارکتی خاص خود را دارد.

معرفی ادامه داد: زمانی که بانک وام می‌دهد و یا وام می‌گیرد، برای متصدیان سرمایه‌داری، این کار مبتنی بر نرخ بهره انجام می‌شود و این موضوع با سنت و قواعد اسلامی منافات دارد. بانکداری سرمایه‌داری مبتنی بر نرخ بهره ثابت وام دهنده و یا وام گیرنده است. اگر در بانکداری به حذف ربا اقدام کنیم و‌ وام دادن و وام گرفتن مبتنی بر عقود مشارکتی باشد، بانکداری سرمایه‌داری به بانکداری اسلامی تبدیل می‌شود.

عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان گفت: برای داشتن بانکداری اسلامی، باید دید آن عقودی که در اقتصاد اسلامی می‌تواند وجود داشته باشد، چیست. اکنون با توجه به شرایط اقتصاد مدرن، این سوال مطرح می‌شود که آیا می‌توانیم عقود را طوری در سیستم بانکداری پیاده کنیم که با اقتصاد مدرن هماهنگ باشد؟

وی تصریح کرد: در اقتصاد مدرن پدیده‌ای به نام تورم وجود دارد. ظاهر قائده فقهی این است که اگر 100هزار تومان قرض دادید باید 100تومان را پس بگیرید. منتها زمانی که تورم در نظر گرفته می‌شود، فرد نمی‌داند که باید همان 100تومان را پس بگیرد یا بیشتر، اگر همان 100تومان را پس بگیرد، اشکال دارد، زیرا به دلیل تورم از ارزش 100تومان او کم شده و اگر بیشتر از 100تومان هم بگیرد، باز این کار او اشکال دارد، زیرا فرد نمی‌داند.

معرفی گفت: اتفاقی که در سیستم بانکی مدرن رخ می‌دهد، خلق پول است، یعنی از هیچ پول ساختن است و این پیچیدگی کلانی را ایجاد می‌کند در سنت اسلامی، خلق پول نداریم.

وی بیان کرد: یکی از شیوه‌های تجهیز منابع در بانکداری اسلامی، تأمین پول از طرق سپرده‌گذار است. دولت می‌تواند برای تامین سرمایه، اوراق مشارکت اسلامی و یا اوراق خزانه اسلامی را چاپ کند. منابع خرد نیز می‌تواند یکی از شیوه‌های تجهیز منابع باشد.

انتهای پیام