چگونگی مصرف داروها در ماه مبارک رمضان

روزه‌داری باعث تغییرات زیادی در فرآیندهای فیزیولوژیک بدن در طول شبانه‌روز می‌شود. از این‌رو آگاهی از تاثیر روزه‌‌داری بر وضعیت بیماری و دارویی افراد بسیار مهم است.

حذف وعده دارویی

روزه‌داران در زمان روزه‌داری هیچ‌گاه نباید وعده‌های داروی خود را خودسرانه حذف کنند. این کار می‌تواند سبب اختلال در روند درمانی شود.

مصرف چنددارو به صورت همزمان

مصرف چندین داروی مختلف به طور همزمان ممکن است اثربخشی داروها را تغییر داده یا منجر به عوارض جانبی ‌شود؛ بنابراین در روزه‌دارانی که چندین داروی مختلف مصرف می‌کنند، باید پیش از هرگونه تغییر زمان مصرف با پزشک یا داروساز مشورت شود.

شرایط خاص و بیماری‌های مزمن

شرایط خاصی چون بارداری، شیردهی و ابتلا به بیماری‌های مزمن نظیر دیابت، فشارخون بالا، روده تحریک‌پذیر، یبوست، زخم‌های سیستم گوارشی (معده و اثنی عشر)، اختلالات کلیوی، بیماری‌‌های اعصاب و روان و آسم فرد را ملزم می‌‌کند که پیش از اقدام به روزه‌‌داری، با پزشک معالج خود در خصوص اقدام به روزه‌داری و همچنین نحوه مصرف داروها، مشورت کند.

بیماری صرع

بیماران مبتلا به صرع در معرض خطر تغییر دوز دارو در ایام روزه‌داری هستند. قطع داروی ضدصرع ممکن است منجر به بازگشت حملات تشنجی شود بنابراین این دسته از بیماران پیش از اقدام به روزه‌داری با پزشک خود مشورت کنند.

بیماری آسم

بیماران مبتلا به آسم ممکن است با قطع داروهای استنشاقی و افشانه‌‌های تنفسی دچار حملات آسم شوند؛ بنابراین پیش از مشورت با پزشک و دریافت راهنمایی در مورد چگونگی مصرف دارو، اقدام به روزه‌داری نکنند.

دیابت

در خصوص بیماران مبتلا به دیابت، تغییر خودسرانه دوز دارو و رژیم غذایی پیش از مشورت با پزشک معالج، می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

پرفشاری خون

در افراد مبتلا به پرفشاری خون که از داروهای مدر (ادرار آور) استفاده می‌‌کنند، ممکن است پزشک بتواند برای رفع مشکل از دست‌ رفتن آب بدن، دوز دارو را کاهش دهد.

به تعویق انداختن عادت ماهانه

استفاده خودسرانه از داروهای ضدبارداری مانند قرص LD با هدف قطع خونریزیِ دوران قاعدگی و کامل ‌کردن روزه در ماه مبارک رمضان می‌‌تواند تبعات ناخوشایند و خطرناکی مانند احتمال ایجاد لخته خون به علت مصرف بیش از اندازه و نادرست دارو را به دنبال داشته باشد، این خطرات با کاهش مصرف مایعات تشدید می‌شود.

داروهای ضدالتهاب

برخی از داروهای ضدالتهاب این قابلیت را دارد که دو بار در طول روز مصرف شود. مصرف این‌گونه داروها را می‌توان با مشورت پزشک و داروساز به زمان افطار یا سحر موکول کرد.

آنتی‌بیوتیک‌‌ها

آنتی ‌بیوتیک ‌ها از جمله داروهایی هستند که باید در زمان مشخص و سر ساعت مصرف شوند. در صورت امکان پزشک معالج می‌تواند با در نظر گرفتن نوع بیماری، آنتی ‌بیوتیکی را انتخاب کند که با برنامه روزه‌‌داری فرد تداخل پیدا نکند.

اشکال دارویی آهسته‌ رهش

برخی از داروها به شکل آهسته ‌رهش در بازار دارویی موجود است. این داروها ماده مؤثر خود را به صورت تدریجی و طی مدت معینی رها می‌‏سازند. در برخی موارد پزشک می‌‌تواند به جای مصرف چند باره دارو، شکل آهسته‌رهش دارو را که یک بار در روز تجویز می‌شود، توصیه کند.

نکته:

در مورد مصرف قطره‌‌های چشم و گوش و بینی؛ تمامی مواردی که از طریق پوست جذب بدن می‌شود مثل کرم‌ها، پمادها و نوارچسب‌‌های حاوی مواد دارویی، شیاف‌‌ها، محلول‌ها، پمادهای مقعدی و کرم‌های واژینال؛ آمپول‌های با تزریق زیرپوستی، عضلانی، مفصلی یا وریدی روزه داران لازم است به فتوای مرجع تقلید خود مراجعه کنند.

مهشید طهماسبی، کارشناس مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم مدیریت تحقیق و توسعه معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز