منش علامه طباطبایی در مجامع علمی دنبال شود
نماینده رهبر معظم انقلاب در فارس با تأكید بر اینكه باید از منش و روش علامه طباطبایی در پیشبرد اهداف خویش استفاده كنیم، از مجموعه‌های علمی درخواست كرد تا با سعه صدر روش، منش و اخلاق علامه طباطبایی را مرور و پیاده كنند.
به گزارش ایكنا از فارس، آیت‌الله لطف‌الله دژكام، نماینده رهبر معظم انقلاب در فارس، امروز، 24 آبا‌ن‌ماه در همایش بزرگداشت علامه طباطبایی كه به‌صورت وبینار در حرم مطهر حضرت شاهچراغ(ع) برگزار شد، اظهار کرد: یکی از ویژگی‌های علامه طباطبایی تربیت شاگردانی مبرز و ویژه همچون آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی بود و تفکرات علامه به وسیله شاگردان این مرد بزرگ دنبال و ترویج شد.
وی افزود: زمانی آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی در جلسه‌ای ملاصدرا را با علامه طباطبایی مقایسه می‌کردند و می‌فرمودند یکی از توفیقاتی که علامه طباطبایی داشت این بود که این بزرگوار شاگردانی داشتند که سخن او را خوب فهمیدند و ترویج کردند در حالی که ملاصدرا شاگردان بزرگ و مشهور ایشان مکتب ملاصدرا را ترویح نکردند آن هم به واسطه تفاوت دیدگاه‌هایی که داشتند، مثل مرحوم فیاض لاهیجی یا فیض کاشانی یا امثال آن‌ها که تفکر صدرایی را ادامه ندادند. اما وقتی علامه طباطبایی به میدان آمد برای اینکه تفکرات فلسفه متعالیه را دوباره تبیین کند، چهره‌های بزرگی مانند علامه شهید مطهری به میدان آمدند و این مسیر را ادامه دادند که تا همین امروز بهره‌مندی جامعه علمی ما از شخصیت والای آن شهید بزرگوار و همین‌طور آیت‌الله جوادی آملی جای بحث وتردید ندارد.
آیت‌الله دژكام در ادامه با اشاره به وضعیت حکمت و فلسفه در محیط شیراز گفت: طی دهه‌های اخیر معمولاً میدان‌داران حرکت فرهنگی و دینی در حرم سوم اهل بیت(ع) از هواداران اهل حکمت و معرفت بودند و این ظرفیت برای شیراز تقویت شده است که بتواند یکی از حوزه‌های قوی حکمت و معرفت در سطح کشور باشد.
امام جمعه شیراز در این زمینه نقش مرحوم آیت‌الله اسدالله ایمانی را یادآور شد و افزود: آن مرحوم سال‌های متمادی در کازرون سال و در همین ایام 24 آبان که سالگرد علامه طباطبایی هست، همایش بزرگداشت علامه را در یک سطح بسیار خوب و ملی برگزار می‌کرد و این سیر و حمایت از حکمت بحمدالله در طول دوره‌ای که ایشان در فضای شیراز مدیریت روحانی و معنوی داشتند، ادامه پیدا می‌کرد و امیدوار هستیم این فضا هر روز تقویت شود.
وی بیان كرد: برخلاف بعضی از حوزه‌های دیگر، حوزه فارس همیشه یک گشودگی بر حکمت، فلسفه و عرفان داشته و لازم است قدرشناس باشیم و بهره‌مندی را افزایش دهیم، اما آن چیزی که مسلماً در این راستا باید انجام گیرد این است که منش علامه طباطبایی را در حوزه تعلیم حکمت و عرفان به نوعی مورد دقت قرار دهیم.
آیت‌الله دژكام با تأكید بر اینكه باید بتوانیم از منش و روش علامه طباطبایی در پیشبرد اهداف خویش استفاده كنیم، از مجموعه‌های علمی درخواست كرد تا با سعه صدر روش، منش و اخلاق علامه طباطبایی را مرور و پیاده كنند، زیرا اگر می‌خواهیم حوزه‌های علمیه رشد كرده و به جایگاه مناسب برسند باید این منش و روش را ترویج كرد وگرنه خدای نكرده مباحث به سمتی می‌رود كه جنبه جدل در آن شدید شده و كشمكش‌ها در یک سطح به اصطلاح جدلی و تخاصم شكل می‌گیرد و لطمه‌ای كه تمدن جدید اسلامی خواهد خورد، لطمه سنگینی خواهد بود.
رواج سیره علمی علامه در حوزه‌های علمیه
نماینده رهبر معظم انقلاب در فارس اظهار كرد: ما به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله العالی) در یک پیچ تاریخی قرار داریم و یک تمدن نوین اسلامی را بنیان می‌گذاریم، اگر بنیان‌ها بر اساس حکمت متعالیه قدیم که مبنای آن مورد پذیرش حضرت امام(ره) و رهبر معظم و مورد تأیید و تقویت علامه طباطبایی بوده است، ادامه پیدا کند خود به خود مبانی جهت‌گیری این تمدن عظیم را به نفع اسلام ناب پیش خواهد برد و بهره‌مندی‌های بشریت از این حرکت بزرگ تمدن‌ساز اضافه می‌شود، اما اگر ندانیم در این راستا می‌خواهیم چه کارها کنیم و کنش‌های ما از آن برکاتی که در شأن و شخصیت علامه طباطبایی بوده است، کم بهره گیرد ولو اصطلاحات علامه را هم تکرار کنیم و بگوییم نه بر آن افزودیم، آنچه بهره‌مندی جامعه ما باید باشد، نخواهد بود و ضرر خواهیم کرد، بنابراین همگی به موازات تلاش برای فهم و درک و تطبیق در بیانات و نکات ارزشمند حضرت علامه طباطبایی باید تلاش و کوشش خود را معطوف به این کنیم که این سیره علمی و اخلاقی که این بزرگ مرد داشته است، را در حوزه‌های علمیه رواج دهیم تا نتیجه شایسته بگیریم.
به گفته وی، گاهی ارتباط علومی مثل فقه و حدیث در منظومه فکری علامه طباطبایی با حکمت درست فهمیده نمی‌شود و خود این باعث می‌شود که رشد بعضی از این حوزه‌ها به نوعی مانع رشد بعضی قسمت‌های دیگر به حساب آید اما وقتی نگاه عمیقی به حکمت اسلامی و مرام علامه طباطبایی شود، متوجه می‌شویم که اینها در یک مجموعه بسیار هماهنگ که ویژگی حکمت الهی است، جای خود را پیدا کرده است.
آیت‌الله دژكام در ادامه سخنان خود قسمتی از خطبه 222 نهج‌البلاغه كه می‌فرماید: و من كلام له(ع) قاله عند تلاوته «یسَبِّحُ لَهُ فِیها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ» كه باید در مجامع آموزشی و علمی و پژوهشی به نوعی دنبال شود را یادآور شد و گفت: این آیه شریفه که تجارتی، بیعی، کاری، درسی، بحثی ولو درس توحید است، علامه طباطبایی را از یاد خدا غافل نمی‌كرد و همیشه در ذكر بودند.
وی خاطره‌ای از مرحوم آیت‌الله ممدوحی كه شاگرد علامه طباطبایی بود، ذكر كرد و افزود: تعبیر آن مرحوم در جلسه درس این بود که مرحوم علامه طباطبایی قیراطی صحبت می‌کردند، مثل یاقوت یک قیرات یک کلمه ذکر می‌کرد. لب‌ها به ذکر مشغول بود. دل به ذکر مشغول بود و این‌طور نبود که صرفاً اصطلاح ایشان را علامه طباطبایی کرده است و در خاطراتی که ایشان در مقاله «زندگی من» مرقوم فرمودند در شرح زندگیشان گفتند یک قسمت از شب بیداری‌های خودشان را برای تحصیل علم آن جا ذکر کردند و بعضی از شاگردان ایشان اشاره‌ای دارند که این شب بیداری برای تحصیل علم یک گوشه از زندگی ایشان هست، اما یک گوشه دیگر را فراموش نکنید که دلِ شبِ علامه طباطبایی بود که توفیقات روز را می‌ساخت و این فضای معنوی که اهل ذکر بودند را باید به همدگیر یادآور شویم.
ذكر خدا را در مجامع علمی فراموش نكنیم
امام جمعه شیراز ادامه داد: این‌گونه نباشد كه حوزه‌های علمیه به بهانه بحث از ذکر خدا غافل شود و دانشگاه ما حتی به حساب آنکه دارد علامه طباطبایی را می‌فهمد از یاد خدا غافل شود. این یاد خدا کردن است که بقیه مسیر را تسهیل می‌کند و یکی از پایه‌های مهم تمدن نوین اسلامی پایه‌گذاری خواهد شد، همین است که بر خلاف غفلتی که در تمدن رقیب نسبت به حق و آثار حق هست، ما باید ذاکر باشیم.
آیت‌الله دژكام با بیان اینكه تأثیری که علامه طباطبایی و شاگردانش در سطح جهان اسلام به‌خصوص در کشور ما و در حوزه‌های علمیه داشتند که به گونه‌ای یاد خدا را زنده کرده‌اند، زمینه انقلاب اسلامی را فراهم كرد، گفت: یکی از شاگردان علامه طباطبایی، شهید مطهری می‌شود كه امام(ره) و علامه طباطبایی در شهادت ایشان اشک ریختند و آن شهید بزرگوار سخن علامه طباطبایی را از حوزه علمیه قم برداشت و در مرکز علمیه دانشگاه تهران مطرح کرد و به گوش جهانیان رساند.
وی با اشاره به فراز دیگری از خطبه 222 نهج‌البلاغه كه فرمود یذَكِّرُونَ بِأَیامِ اللَّهِ وَ یخَوِّفُونَ مَقَامَهُ گفت: مردم را از خدا می‌ترساند آیا ما این نیازها را ادراک می‌کنیم و احساس می‌کنیم که امروز هم باید کسی جامعه بشری را از مقام خدای متعادل بترساند یا بگوییم این حرف‌هایی هست که امروزه از نظر جامعه آکادمیک نمی‌پسندند. شهید مطهری و علامه طباطبایی این كار را انجام دادند.
امام جمعه شیراز با بیان اینكه تفاوت روش زندگی دینی با روش زندگی غیر دینی اعتقاد به معاد است، گفت: اگر اعتقاد معاد را حذف کنید، چیزی ندارید که برای آن نسبت به سبک‌های زندگی دیگر افتخار کنید. همه سبک‌های زندگی در دنیا دارند زندگی می‌کنند و تمدن‌های دیگر زندگی خود را می‌چرخانند. اما آیا مجمع عالی حكمت وظیفه‌ای این‌گونه دارد كه دیگران را از اینكه یاد خدا را فراموش كنند، بترسانند زیرا مقام خدا مقام شاهد و ناظر بودن است.
آیت‌الله دژكام یادآور شد: زمانی كه علامه طباطبایی با این اصول فلسفه ورود و میدان‌داری کرد، بسیاری از جوان‌ها به‌عنوان سند حقانیت فکر دینی خودشان آن را دست گرفتند و وارد عرصه مبارزه با تفکرات دیگری شدند. این غوغایی که ایشان به‌عنوان دلیل راه، هم در مسائل حکمت و هم دلیل راه در مسائل معرفت ایجاد كرد، کسانی را تربیت کرد که اوج معرفت الهی بودند.
وی با تأكید بر اینكه اگر كسی می‌خواهد اهل حكمت باشد باید از ویژگی‌های علامه طباطبایی بهره‌مند باشد، نه اینكه اصطلاح بگوییم و بعد بگوییم هر كسی اصطلاح بیشتری از حفظ هست، حكیم‌تر است، گفت: اگر چنین جوی را در محافل علمی حاکم کنیم خدای نکرده ضرری که خواهیم کرد یک ضرر تاریخی است. اینکه كسی مقاله چاپ کرده، کارهای خوبی كرده است اما چقدر تاثیر گذاشته است؛ علامه طباطبایی با هر نکته‌ای که از قلمش تراوش کرد تاثیر گذاشت و هدایت کرد.
مقالات عرصه حكمت هدایت كننده هستند؟
نماینده رهبر معظم انقلاب در فارس با طرح این سؤال كه آیا مقاله‌هایی که در عرصه حکمت چاپ کرده‌ایم، هدایت كننده است، اظهار کرد: آیا توانسته‌ایم در تفکرات فرهنگی که از ناحیه تمدن رقیب می‌آید و مجموعه ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد کاری نظیر علامه یا شاگردان بزرگوار ایشان برای آن‌ها انجام دهیم؟ برای این مسیر باید برنامه‌ریزی كنیم.
وی بیان كرد: به نظر می‌رسد در جاهایی ابزار مناسب امروز را برای پیشبردن افکاری که تولید شده است، تهیه نمی‌کنیم، اینها وظیفه مجمع عالی حکمت است که امیدواریم در شیراز هم در این عرصه مدیران و مسئولان ورود پیدا کنند. وقتی ابزار ترویج یک فکر را ندارید و از موضعی که موضع واقعی است، سخن نمی‌گویید دچار مشكل می‌شوید.
آیت‌الله دژكام تأكید كرد: امروز کرسی‌های درس دانشگاه‌های ما باید به عهده کسانی باشد که در منش و روش پیرو علامه طباطبایی هستند، این هم نه اینکه با یک دستور سیاسی بلکه باید جایگاه خودش را اثبات کند. چنانچه علامه مطهری اثبات کرد. این فضا را اگر از دست بدهید باید خیلی سوگمندانه ابراز بنیم که روح علامه طباطبایی معلوم نیست از ما خشنود شود.
وی ابراز امیدواری كرد: این فضا را همه كسانی که در صدد تحقیق و مطالعه حکمت هستند، با همه مدیرانی که به شکل‌های مختلف دلسوز مسائل فرهنگی کشور و اسلام هستند، فراهم کنند و ما هم در آستان مقدس احمدبن موسی علیهم‌السلام که حرم سوم اهل بیت(ع) در ایران اسلامی است تلاش خودمان را بر این معطوف می‌كنیم كه مراكز پژوهشی و فرهنگی آستان در این راستا قدم‌های خوبی بردارند.
آیت‌الله دژكام گفت: توقع این است كه با كمک و حمایت اساتید در سطح ملی و جهان اسلام بتوانیم آنچه كه وظیفه ما در تمدن‌سازی اسلامی و گام دوم انقلاب اسلامی كه رهبر معظم انقلاب ترسیم فرمودند بر مبنای این حكمت قوی و روش اخلاقی علامه طباطبایی عملیاتی كنیم.
امام جمعه شیراز با یادآوری اینكه آیت‌الله آملی در مورد علامه طباطبایی فرمودند که ایشان معتقد بودند اخلاق باید در سیره فرد دیده شود و رواج پیدا كند، گفت: سیره علمی ما در مجامع علمی، دانشگاه و حوزه باید طبق منش و روش علامه طباطبایی تببین شود تا این روش را ادامه دهیم و امیدوار هستیم اساتید آن چه را که شایسته است، به میدان بیاورند.
انتهای پیام
