حضرت معصومه(س)؛ بانویی که علم و معنویت را به الگویی برای زنان تبدیل کرد

به گزارش ایکنا از فارس، سالروز وفات حضرت فاطمه معصومه(س) فرصتی است تا بار دیگر ابعاد شخصیتی بانویی را مرور کنیم که حضور کوتاه اما پراثر ایشان در قم، این شهر را به یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های علمی و دینی جهان اسلام بدل کرد. حضرت معصومه(س) از خانواده‌ای برخاست که کانون علم و ولایت بود و در کنار برادر بزرگوارشان امام رضا(ع) نقش مهمی در حفظ و انتقال معارف اهل‌ بیت(ع) ایفا کردند.

تأمل در جایگاه علمی و معنوی حضرت معصومه(س) نشان می‌دهد که زنان می‌توانند هم در عرصه‌های خانوادگی و هم در عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی نقشی مؤثر داشته باشند. آنچه این بانوی کریمه را متمایز می‌کند، جمع میان عقلانیت، علم‌آموزی، معنویت و دفاع از ولایت است؛ ویژگی‌هایی که امروزه نیز برای جامعه ما به‌ویژه نسل جوان آموزنده است.

جایگاه زن در جامعه اسلامی

سهیلا محمدی، مدرس دانشگاه و حوزه علمیه شیراز در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا اظهار کرد: حضرت معصومه(س) به‌دلیل سطح بالای دانش دینی و معنویتشان، لقب کریمه اهل‌ بیت را یافته‌اند. این لقب صرفاً یک عنوان تشریفاتی نیست بلکه نشان‌دهنده جایگاه ویژه ایشان در میان خاندان اهل‌ بیت و جامعه دینی است. زنان جامعه ما می‌توانند با شناخت درست از این جایگاه، مسیر علمی و معنوی خود را روشن‌تر انتخاب کنند.

وی افزود: حضرت معصومه(س) نشان دادند که زن مسلمان می‌تواند در کنار ایفای نقش خانوادگی، مسئولیت‌های اجتماعی و فرهنگی را نیز بر دوش بکشد. هجرت ایشان از مدینه به‌سوی خراسان و توقف در قم، حرکتی بزرگ بود که آثار علمی و دینی آن تا امروز باقی مانده است. این تصمیم شجاعانه می‌تواند برای زنان امروز که گاهی میان تعهدات خانوادگی و اجتماعی دچار دوگانگی می‌شوند، الگوی ارزشمندی باشد.

محمدی با اشاره به نقش علمی این بانوی بزرگوار بیان کرد: در منابع تاریخی آمده است که حضرت معصومه(س) در پاسخگویی به مسائل دینی و تبیین معارف اهل‌ بیت(ع) در سطحی بودند که مردم برای پرسش‌های دینی به ایشان رجوع می‌کردند. این نشان می‌دهد که حضور بانوان در عرصه علمی سابقه‌ای طولانی در فرهنگ اسلامی دارد و امروز هم دانشگاه‌ها و حوزه‌های ما باید زمینه‌ساز تربیت زنان فرهیخته در این مسیر باشند.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: زنان معاصر اگر بخواهند به‌صورت فعال در عرصه‌های فرهنگی و علمی حضور داشته باشند، حضرت معصومه(س) بهترین الگو برای آن‌ها هستند. ایشان ثابت کردند که علم و معنویت دو بال پرواز انسان‌اند و هر بانویی که این دو را با هم داشته باشد می‌تواند تأثیرگذارترین نقش‌ها را در جامعه ایفا کند.

نقطه عطف در تاریخ تشیع

حجت‌الاسلام محمدصادق یوسفعلی، مدیر حوزه علمیه آیت‌الله پیشوا شیراز نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا گفت: حضور حضرت معصومه(س) در قم نقطه عطفی در تاریخ تشیع است. اگر هجرت آن بانوی بزرگوار نبود، شاید قم هیچ‌گاه به چنین جایگاه علمی و دینی دست نمی‌یافت. امروز حوزه علمیه قم به‌عنوان بزرگ‌ترین مرکز علمی جهان تشیع شناخته می‌شود و این ریشه در حضور معنوی حضرت معصومه(س) دارد.

وی با اشاره به جایگاه ولایی حضرت معصومه(س) بیان کرد: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های زندگی ایشان، پایبندی به ولایت و تبعیت کامل از امام زمان خود بود. سفر ایشان به خراسان برای دیدار با امام رضا(ع) نه تنها یک حرکت خانوادگی، بلکه حرکتی در راستای دفاع از ولایت به‌شمار می‌آمد. این درس بزرگی است برای جامعه ما که بدانیم در هر شرایطی باید ولایت را محور قرار دهیم.

یوسفعلی با بیان اینکه حرم حضرت معصومه(س) به پایگاه عشق و معرفت تبدیل شده است، افزود: زیارت ایشان در روایات معصومان(ع) هم‌سنگ زیارت اهل‌ بیت(ع) دانسته شده و این نشان‌دهنده جایگاه بی‌بدیل ایشان است. مردم از همان روزهای نخست وفات ایشان، با تشییع باشکوه و ارادت ویژه، شخصیت ایشان را به‌عنوان حجت الهی و واسطه فیض شناختند. امروز نیز این حرم مطهر مأمن دل‌های مشتاق و مرکز تحول فرهنگی است.

وی ادامه داد: نسل جوان باید با معرفت به زیارت حضرت معصومه(س) بپردازد و سیره ایشان را به‌عنوان یک نقشه راه در زندگی خود قرار دهد. اگر در تربیت فرزندان و جوانان امروز، معرفت به اهل‌ بیت(ع) را محور قرار دهیم، جامعه‌ای متعادل، ولایی و آگاه خواهیم داشت. حضرت معصومه(س) الگویی هستند که می‌توانند پیوند میان ایمان، علم و ولایت را برای همیشه در تاریخ زنده نگاه دارند.

بنابر این گزارش، مرور زندگی حضرت فاطمه معصومه(س) نشان می‌دهد که ایشان تنها یک بانوی مؤمن و پرهیزگار نبودند، بلکه در قامت یک رهبر فرهنگی و دینی، مسیر تاریخ تشیع را تغییر دادند. هجرت ایشان به قم، محوریت ولایت در زندگی‌شان و جایگاه علمی و معنوی‌شان، الگویی ماندگار برای زنان و جوانان امروز است. جامعه ما با الگوگیری از این بانوی بزرگ می‌تواند در مسیر تلفیق علم، ایمان و ولایت گام بردارد؛ مسیری که آینده‌ای روشن‌تر برای ایران و جهان اسلام رقم خواهد زد.