سکوت روشن؛ شکوه مقاومت

به گزارش ایکنا از فارس، امام هادی(ع) در سال ۲۱۲ هجری قمری در مدینه به دنیا آمد و از نوجوانی، به‌رغم عمر کوتاه پدر، عهده‌دار مسئولیت امامت شد. بیشتر سال‌های عمر ایشان در سامرا، شهری نظامی و تحت کنترل دستگاه خلافت عباسی، سپری شد؛ اما آنچه از سیره و سبک زندگی آن حضرت بر جای مانده، نمایانگر الگویی است از زیستن در تنگنا و هدایت در خاموشی.

اقامت اجباری امام هادی(ع) در سامرا با نظارت مداوم حاکمیت همراه بود؛ اما این محدودیت جغرافیایی مانع از توسعه اندیشه و شبکه ارتباطی امام نشد. ایشان با اتکای به نظام وکالت، شبکه‌ای از نمایندگان علمی و فقهی در سراسر جهان اسلام تشکیل داد و با مدیریت آرام اما عمیق، ارتباط مؤمنان با نهاد امامت را حفظ کرد.

در منابع تاریخی از ساده‌زیستی، نظم، تقوا، و عزت نفس آن حضرت بسیار گفته شده است. امام هادی(ع) در سبک زندگی شخصی خود، نه اهل تجمل بود و نه مداهنه با قدرت؛ او با زبان رفتار، معرف شیوه‌ای از دینداری بود که در آن وقار، آگاهی، و پایداری بر اصول، بر هر چیز دیگر اولویت داشت.

گفت‌وگوی فکری در دل خاموشی سیاسی

برای بررسی وجوه عقلانی و تربیتی زندگی امام هادی(ع)، حجت‌الاسلام محمدصادق یوسفعلی، مدرس حوزه‌های علمیه شیراز در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا اظهار کرد: سبک زندگی امام دهم، ادامه همان مسیر عقلانیتی است که امام صادق(ع) بنیان‌گذارش بود. تفاوت در شرایط سیاسی است؛ اگر امام صادق(ع) فرصت شکل‌دهی به نظام فکری شیعه را داشت، امام هادی(ع) مسئول حفظ و حراست از آن در عصر تهدید و تحریف بود.

وی افزود: نظام وکالت که توسط امام هادی(ع) سامان یافت، نه فقط ساختاری اداری، بلکه نهادی فکری بود. ایشان توانست با این نظام، در دل انزوای تحمیلی، جامعه شیعه را از نظر اعتقادی و فقهی تغذیه کند. این سطح از مدیریت فکری، از یک عقلانیت عمیق در برابر نظام استبدادی خبر می‌دهد.

یوسفعلی همچنین با تأکید بر جنبه‌های تربیتی زندگی آن حضرت گفت: در سیره امام هادی(ع) ترکیبی از قاطعیت در اصول، مهربانی در رفتار، و ظرافت در هدایت دیده می‌شود. ایشان نه‌تنها به تربیت شاگردان برجسته پرداخت، بلکه از دل همان خانه‌ تحت نظر، الگویی از مدیریت زندگی مؤمنانه ارائه داد که همچنان راه‌گشاست.

الگویی برای روزهای انزوا

بنابر این گزارش، امام هادی(ع) الگویی است برای روزهایی که نه فریاد ممکن است و نه فرار. در شرایطی که تضییق، تحریف و تحقیر، ابزارهای حکمرانی عباسی شده بود، آن حضرت با وقار، خردورزی و سکوت روشن خود، زیستنی آبرومند و آموزنده را رقم زد.

مرور سبک زندگی امام علی‌النقی(ع) در سالروز ولادت ایشان، نه یک رجوع تاریخی، که بازخوانی ضرورت امروز ماست؛ در زمانه‌ای که فشارهای اجتماعی و فرهنگی، هم‌زمان روح و خرد انسان معاصر را نشانه گرفته‌اند، الگوی آن امام، راهی است برای زیستن بی‌انفعال، بی‌خشونت، اما سرشار از پایداری.