پس از آتش‌بس حماس و اسرائیل چه رخ خواهد داد

رضا سلیمانی، عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان در گفت‌وگو با ایکنا از همدان با بیان اینکه از آغاز جنگ تقریبا 40 روزه طوفان‌ الاقصی، حماس از همان ابتدا شروط خود را برای اسرائیل تشریح کرده بود که مهم‌ترین شرط آنها آزادی اسرای فلسطینی بود، چراکه حدود هشت هزار فلسطینی در سال‌های اخیر از سوی رژیم صهیونیستی اسیر شده‌اند و این یکی از مطالبات اصلی مردم غزه، گروه مقاومت و حماس بود، گفت: وقتی این شرط از سوی حماس مطرح شد، صهیونیست‌ها آتش‌بس و آزادی اسرا را نپذیرفتند. از طرف دیگر یکی از هدف‌گذاری‌های رژیم صهیونیستی در آغاز این جنگ علاوه بر نابودی کامل حماس، تخلیه یا کوچ اجباری مردم غزه بود.

وی ادامه داد: اسرائیلی‌ها تصور می‌کردند با انتقام کور و سخت از حماس به‌واسطه حمله به مردم می‌توانند جمعیت نوار غزه را به‌طور قابل توجهی از گذرگاه رفح به مصر کوچ دهند و با ایجاد یک منطقه غیر نظامی بتوانند زیرساخت‌های اجتماعی، پزشکی، نظامی، آب و برق و بیمارستان‌های غزه را بدون فشار افکار عمومی راحت‌تر بتوانند تخریب کنند که این هدف نیز محقق نشد.

سلیمانی تصریح کرد: بر این اساس اسرائیل تصمیم گرفت وارد مرحله دوم جنگ به نام جنگ زمینی شود و این عمل را تقریبا از روز ۲۹‌ ام جنگ شروع کرد؛ آنها تصور می‌کردند با کشتارها و تهدیدهایی که بابت جنگ زمینی دارند می‌توانند مردم را کوچ اجباری دهند که با مقاومت حساب شده حماس راه به جایی نبردند. البته نیروی زمینی ارتش رژیم صهیونیستی متحمل هزینه بسیاری شد.

وی تأکید کرد: کشف تونل‌های حماس و تخریب آن، خلع سلاح حماس و آزادی اسرای رژیم صهیونیستی از زندان‌های حماس از دیگر اهداف این رژیم بود که باز هم به این اهداف دست نیافت و در نهایت به خواسته‌های حماس تن داد و قرار شد در مقابل هر یک اسرائیلی از اسرای رژیم صهیونیستی، سه فلسطینی آزاد شوند. بدین ترتیب اسرائیلی‌ها به خواسته‌های حماس تن دادند که دستاورد بزرگی است.

افزایش محبوبیت حماس

عضو هیئت علمی گروه سیاسی دانشگاه بوعلی سینا همدان تأکید کرد: نظرسنجی‌ها در مورد حماس پس از جنگ طوفان‌ الاقصی نشان می‌دهد که محبوبیت این گروه در بین فلسطینی‌ها افزایش یافته است؛ در حالی که تصور بر این بود که مردم به علت تحمل مشقات و کشتارهای وسیع، قطع آب و برق، زخمی شدن و اسیر شدن عزیزان خود از حماس روی‌گردان می‌شوند. پس از نظرسنجی مؤسسه گالوپ و نظر‌سنجی‌های دیگر پس از شروع آتش‌بس چهار روزه نشان می‌دهد محبوبیت حماس نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش نیز داشته؛ به‌ویژه در مراسم جشن و سروری که بعد از آزادی اسرای فلسطینی برپا شد از حماس به‌عنوان یک قهرمان یاد شد.

وی ادامه داد: بر این اساس اسرائیل به هدف حماس‌زدایی از غزه نیز دست نیافت‌. در حالی که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد محبوبیت نتانیاهو و حامی اصلی آن بایدن در بین مردم خود کاهش یافته و احتمالا بایدن کار دشواری در بین ایالت‌های مختلف در انتخابات ۲۰۲۴ خواهد داشت. نه تنها کار آنها در بین مردم مسلمان و اعراب دشوار شد بلکه در بین دموکرات‌ها نیز محبوبیت بایدن کاهش یافته و احتمال شکستشان در انتخابات وجود دارد و ممکن است سناریوی یک دوره ریاست جمهوری بودن که در زمان ترامپ اتفاق افتاد در زمان بایدن نیز رخ دهد.

انتقاد از کابینه نتانیاهو

سلیمانی یکی دیگر از پیامدهای جنگ طوفان‌ الاقصی را کنار رفتن کابینه نتانیاهو دانست و گفت: کابینه نتانیاهو به‌علت بحران و جنگ خونینی که راه انداخته و کابینه جنگی که ایجاد کرده فعلاً انتقادها به حدی نیست که به برکناری او منجر شود، چراکه شرایط جنگی است، اما پس از پایان جنگ و آغاز آسیب‌شناسی طوفان‌ الاقصی و بالا رفتن تب و تاب انتقادات از چرایی غافلگیری نتانیاهو و تیم امنیتی وی در مقابل حرکتی همچون طوفا‌ن‌ الاقصی، قطعاً پیامدی جز رفتن نتانیاهو نخواهد داشت‌.

عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی سینا درباره آنچه پس از آتش‌بس رخ خواهد داد، افزود: افزایش فشار بر روی اسرائیل و تمدید آتش‌بس از سوی گروه‌های مختلف جنگ یکی از احتمالات قوی پس از آتش‌بس چهارروزه است. این فشار از سوی سراسر دنیا و افکار عمومی و دولت‌های منطقه به اسرائیل تحمیل می‌شود حتی در میان اسرائیلی‌ها برخی مخالف جنگ هستند و فشارها را علیه اسرائیل افزایش خواهند داد. در پیام‌های محرمانه‌ای که گفته شده بایدن به نتانیاهو داشته، توصیه شده در جبهه شمالی یعنی در جبهه مقابل حزب‌الله هم سعی کنند به آتش‌بس پایدار برسند.

وی تأکید کرد: به نظر می‌رسد که این آتش‌بس علی‌رغم عهدشکنی‌هایی که اسرائیل در آزادی اسرا داشته و همچنین در تغییر نام اسرا از فهرست مدنظر حماس انجام داده، علی‌رغم این کارشکنی‌ها و نقض عهدها، این آتش‌بس تمدید خواهد شد.

سلیمانی در پایان گفت: نتانیاهو تاکنون به هیچ یک از اهداف خود در جنگ با حماس دست نیافته و از این پس بعید است که با این همه تلفات بتواند خلع سلاح و نابودی حماس، آزادی اسرای خود و کوچ اجباری مردم فلسطین را محقق کند.