مهمترین دلایل عدم تمایل به فرزندآوری

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست تخصصی جوانی جمعیت و فرزندآوری امروز، ۲۶ آذرماه با حضور علی منتظری، استاد پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی در محل مرکز تحقیقات سنجش سلامت پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی برگزار شد.

در ابتدای این نشست، منتظری، استاد پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی طی سخنانی اظهار کرد: تحقیقی را سال ها قبل تحت عنوان میزان تمایل به فرزندآوری و عوامل مرتبط با آن از نگاه مردم شهری و روستایی در ایران انجام دادیم که انگیزه اصلی ما از انجام این طرح فرمایشات رهبر معظم انقلاب بود که فرمودند «ما نمی خواهیم این قضیه یعنی مسئله جمعیت با شعار و صلوات پیش برود و می‌خواهیم به صورت علمی پیش برود و ما می‌توانیم این کار را بکنیم یعنی متفکران ما در هر بخشی می‌توانند در این زمینه منطق صحیح و قابل قبولی را ارائه کنند».

وی در ادامه سخنان خود افزود: لذا ما هم مانند مراکز علمی و تحقیقاتی احساس کردیم که مخاطب این‌ سخنان هستیم و باید وظیفه خود در این زمینه را انجام دهیم. بنابراین، این طرح انجام شده و نتایج آن نیز بسیار جالب بود.

منتظری ادامه داد: در این پژوهش تمایل افراد برای فرزندآوری پرسیده شد و دلایل تمایل و عدم تمایل ایشان نیز بررسی شد. دلایل با توجه به اظهار نظر کارشناسان احصا شده و حدود ۲۵ دلیل را شامل می شد در این مطالعه ۲۰۹۳۵ شهروند متأهل شرکت کردند که ۱۰۳۸۸ مرد و ۱۰۵۴۷ زن بودند. از این تعداد میزان ۶۸ درصد ساکن شهرها و ۳۱ درصد نیز ساکن روستاها بودند. همچنین، حدود ۴۹ درصد از این افراد شاغل و حدود ۴۴ درصد نیز خانه دار بودند.

وی بیان کرد: از میان شرکت‌کنندگان در این بررسی، ۱۲.۷ درصد بدون فرزند، ۲۶.۹ درصد یک فرزند، ۳۴ درصد دو فرزند، ۲۳.۷درصد سه فرزند، ۲۲ درصد چهار فرزند و یا بیشتر داشتند و یک درصد این افراد نیز پاسخی به این سؤال ندادند.

منتظری با بیان اینکه نتایج این طرح مربوط به شش سال قبل یعنی سال 95 است، تصریح کرد: در نهایت در پاسخ کلی به سؤال میزان تمایل افراد برای فرزندآوری میزان ۳۱.۸ درصد به فرزندآوری تمایل داشته و ۶۸.۲ درصد نیز تمایلی به این مسئله نداشتند. در بین افرادی که تمایلی به فرزندآوری نداشتند، میزان ۴۱.۱ درصد به فرزندآوری در آینده نیز تمایلی به فرزندآوری نداشتند و ‌فقط ۱۵.۱ درصد به این امر تمایل داشتند.

منتظری گفت: در بین این افراد گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ بیشترین میزان تمایل و گروه سنی بالای ۳۵ سال بیشترین میزان عدم تمایل به فرزندآوری داشتند. عدم تمایل به فرزندآوری در زنان حدود ۱.۴ برابر مردان بود. عدم تمایل به فرزندآوری افراد مورد مطالعه به ازای افزایش هر سال سن ۱.۱۰ برابر افزایش دارد. همچنین، عدم تمایل به فرزندآوری افراد مورد مطالعه به ازای افزایش هر سال سن ازدواج هفت درصد کاهش داشته است.

وی با بیان اینکه در میان دلایل عنوان شده برای تمایل به فرزندآوری، ۹۳.۵ درصد علاقه به فرزند داشته و ۹۲.۲ درصد علاقه به پدر و مادر شدن داشتند. همچنین، قرارداشتن همسر در سنین باروری و تمایل به استفاده از این فرصت نیز ۷۹.۸ درصد را تشکیل می‌داد.

منتظری ادامه داد: در رابطه با عدم تمایل به باروری نیز نگرانی در مورد تأمین آینده فرزندان جدید شامل ۷۶.۱ درصد و نگرانی در مورد افزایش مشکلات اقتصادی با آوردن فرزند دیگر شامل ۷۱ درصد می‌شد. همچنین، کافی دانستن فرزندان فعلی نیز ۷۰.۶ درصد افراد را دربر می‌گرفت.

وی تصریح کرد: در تصویر فعلی فرزندآوری در ایران طبق این طرح، نسبت عدم تمایل به فرزندآوری حدود ۷۰ درصد و مهمترین دلایل عدم تمایل نیز مشکلات اقتصادی و کافی دانستن تعداد فرزندان فعلی بوده است.

وی با اشاره به مطالعه دیگری در این حوزه که طی سال گذشته و در قالب یک پایان‌نامه دوره دکتری انجام شده، گفت: در این طرح با ۲۳ بانوی متأهل به صورت کیفی گفت‌و‌گو شده است. از این تعداد ۱۰ نفر مدت چهار سال از ازدواجشان گذشته و بدون هیچ دلیل فرزندآوری نکرده‌اند. همچنین، ۹ نفر بدون معیار پزشکی سقط جنین کرده‌اند. از این تعداد همچين، چهار نفر نیز آگاهانه قصد دارند تا بدون فرزند باشند.

منتظری تصریح کرد: این بانوان هفت دلیل برای کار خود داشته‌اند که شامل وضعیت نامناسب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جامعه، مشکلات اقتصادی، تعارض بین کار و وظایف منزل، تغییر ارزش‌ها در فرزندآوری و مادر شدن، راحت‌طلبی و علایق شخصی، ناتوانی در تربیت فرزند و نگرانی از رنج فرزندان در آینده از تنهایی است. نتایج این مطالعه بزودی منتشر خواهد شد.

استاد پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی در پایان گفت: مطالعه جدیدی در این زمینه در سال جاری با همکاری مرکز تحقیقات بیمه سلامت در حال اجراست تا تغییرات این شاخص‌ها در طی این هفت سال مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

یادآور می‌شود، در این جلسه نمایندگانی از دفتر سلامت، جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت، دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، سازمان تأمین اجتماعی، مرکز تحقیقات بیمه سلامت و مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری وزارت بهداشت حضور داشتند که ضمن بحث و تبادل نظر در مورد تجارب و اقدامات انجام شده در زمینه جوانی جمعیت و فرزندآوری، راهکارهایی در مورد ارتقای وضعیت موجود جامعه در این زمینه ارائه دادند.

بدیهی است برگزاری نشست‌های تخصصی در این زمینه نقش مهمی در هم‌افزایی دانش و تجارب موجود و اتخاذ سیاست‌های اثربخش‌تر در مورد جوانی جمعیت و فرزندآوری خواهد ‌داشت.