موقوفات قرآنی اصفهان نیازمند سرمایه‌گذاری خیران است

حجت‌الاسلام محمدحسین بلک، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان در گفت‌وگو با ایکنا درباره راه‌های کمک به مؤسسات قرآنی برای تأمین منابع مالی، اظهار کرد: همه داشته‌های ما در دوران مبارزات منجر به پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز مرهون جلسات و فعالیت‌های قرآنی بوده است. بنابراین، انتظار می‌رود که در مدیریت و اداره امور، سهم این فعالیت‌ها نیز در نظر گرفته شود. البته با وجود نظام اسلامی و رویش‌های قرآنی بسیار فراوان و غیرقابل مقایسه با قبل از انقلاب، به نظر می‌رسد که در بخش‌های رسمی، دولتی و غیردولتی به حمایت‌های بیشتری از فعالیت‌های قرآنی نیاز است. مردم همواره سهم خود نسبت به این فعالیت‌ها را بی‌دریغ ادا کرده‌اند و انتظار می‌رود که در بخشی از بودجه قابل توجه کشور، سهم فعالیت‌های قرآنی بیشتر از این‌ها در نظر گرفته شود.

وی افزود: این‌طور نیست که با تخصیص بودجه به فعالیت‌های قرآنی، باعث وابستگی این فعالیت‌ها به منابع دولتی شویم، چه اگر این اتفاق هم بیفتد، از شئون مورد انتظار نظام مدیریتی جامعه است، ولی در حد پشتیبانی که به هدایت‌های لازم منجر شود، تخصیص بودجه ضروری به نظر می‌رسد، اگرچه این بودجه‌ها آن‌قدر اندک است که برای مؤسسات مردمی ملموس نیست. بنابراین، تقاضای ما از نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی این است که تسهیلات بیشتری برای فعالیت‌های قرآنی در نظر بگیرند.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان اضافه کرد: امروز برای ایجاد یک شغل خانگی و ملزومات مورد نیاز آن تسهیلات پیش‌بینی می‌شود، ولی برای یک مؤسسه قرآنی که صدها نفر قرآن‌آموز دارد، ده‌ها استاد و مربی را به‌کار گرفته، مکان و تجهیزات فراهم کرده و در واقع به یک فضای اشتغال معنوی، معرفتی و علمی تبدیل شده، هیچ‌گونه تسهیلات اقتصادی پیش‌بینی نشده است، در صورتی که برای تأمین فضای مورد نیاز خود و در ازای اساتیدی که به‌کار گرفته، مثل یک آموزشکده علمی می‌توانست تسهیلات دریافت کند. بنابراین، چه اشکالی دارد که بخشی از امکانات کشور به این فعالیت‌ها اختصاص داده شود؟

90 درصد موقوفات اصفهان مربوط به عترت است

وی تأکید کرد: مردم نیاز به توصیه امثال من ندارند، چون هر آنچه برای آنها مقدور بوده است، بذل کرده‌اند، ولی در عین حال می‌توان از خیران درخواست کرد تا وقف‌های بیشتری در زمینه‌های قرآنی داشته باشند، چراکه امروز آنچه می‌تواند بیش از هر چیز صلاح جامعه ما را تضمین کند، قرآن و عترت است. در استان اصفهان، بالغ بر 90 درصد موقوفات مربوط به عترت و حضرت سیدالشهدا(ع) بوده که بسیار زیبنده است، ولی انتظار می‌رود در زمینه‌های قرآنی نیز شاهد موقوفاتی باشیم که بتواند برای کسانی که در مسیر قرآن‌آموزی یا تعلیم قرآن گام برمی‌دارند، درآمدهای پایدار ایجاد کند. اگر کسانی مایل به سرمایه‌گذاری در این زمینه باشند، اداره‌کل اوقاف این آمادگی را دارد تا فضاها و عرصه‌هایی را که وقف قرآنی شده‌اند، در اختیار آنها قرار دهد تا به یک مرکز مولد و درآمدزا برای پشتیبانی از فعالیت‌های فرهنگی و مؤسسات قرآنی تبدیل شوند.

حجت‌الاسلام بلک اضافه کرد: حمایت‌هایی که در بقاع و اماکن متبرکه برای انجام فعالیت‌های مؤسسات قرآنی می‌تواند در اختیار آنها قرار گیرد، به خودی خود بخشی از هزینه‌های آنها را کاهش می‌دهد و مؤسسات می‌توانند از مسیر دریافت شهریه بخشی از امورشان را ساماندهی کنند. معمولا توصیه می‌شود که مؤسسات وارد بعضی از عرصه‌های اقتصادی شوند، ولی تجربه نشان داده است که این کار آنها را از فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی بازمی‌دارد. یک پیشنهاد خوب برای مؤسسات قرآنی می‌تواند پرداختن به اقتصاد فرهنگ باشد، چنانکه تولید محصولات فرهنگی و قرآنی مخاطبان خودش را دارد و می‌تواند زمینه‌ای برای جذب امکانات جدید باشد. از طرف دیگر، اگر در مدارس قرآنی مانند مدارس غیرانتفاعی امکاناتی در اختیار دانش‌آموزان قرار گیرد، مطمئنا خانواده‌ها نیز برای آموزش فرزندانشان مایل به تأمین بخشی از این هزینه‌ها هستند.

وجود بیش از 300 موقوفه قرآنی در استان اصفهان

وی تعداد موقوفات قرآنی استان اصفهان را بالغ بر 300 موقوفه برشمرد و گفت: این موقوفات به دو نوع انتفاعی و منفعتی تقسیم می‌شوند. نوع انتفاعی صرفا برای استفاده و بهره‌برداری وقف شده و امکان درآمدزایی یا سرمایه‌گذاری از طریق آنها وجود ندارد، مثل زمینی که برای ایجاد درمانگاه یا دارالقرآن وقف شده باشد و نمی‌توان درآمدی از طریق آن در نظر گرفت. این نوع موقوفات نیاز به احیا دارد و البته هزینه‌بر است، مثلا زمین به ساختمان تبدیل شود یا ساختمان تعمیرات مورد نیاز را پیدا کند. نوع منفعتی بخش کوچکتری را شامل می‌شود و ما موظفیم این موقوفات را در معرض درآمدزایی قرار دهیم و از محل این درآمد، فعالیت‌های قرآنی انجام دهیم. بارها از افرادی که در این عرصه‌ها فعال هستند، درخواست شده در صورت تمایل، این زمین‌ها را بررسی کنند تا اگر قابلیت بهره‌برداری از آنها وجود داشته باشد، اداره‌کل اوقاف آمادگی همکاری در این زمینه را دارد. علاوه بر این، بخشی از موقوفات که جذابیت اقتصادی دارند، در معرض مشارکت قرار داده می‌شوند، ولی تاکنون توفیق زیادی در این خصوص حاصل نشده و درخواست‌کننده جدی برای آنها وجود نداشته است.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان درباره استفاده مؤسسات قرآنی از فضای بقاع متبرکه برای تشکیل دوره‌های آموزشی خود تصریح کرد: اداره‌کل اوقاف کاملا آمادگی دارد تا این هماهنگی را میان مؤسسات قرآنی و هیئت امنای بقاع متبرکه به‌وجود بیاورد. در این اماکن، سیستم صوتی، نسخه‌های قرآن به همراه رحل و امکانات جانبی دیگر وجود دارد که می‌تواند کار تشکیل کلاس برای مؤسسات را تسهیل کند. البته بیشترین درخواست‌هایی که از سوی مؤسسات قرآنی با آنها مواجه بوده‌ایم، تقاضا برای داشتن فضاهای اختصاصی یا دریافت امکاناتی به‌منظور خرید یا اجاره مکان بوده که چنین امکانی برای اداره‌کل اوقاف وجود نداشته است، ولی از فضاهای موجود می‌توان استفاده کرد، چنانکه دستور نماینده ولی‌فقیه نیز این است که بعد قرآنی در اماکن متبرکه برجسته‌تر شود. بنابراین، وظیفه اداره‌کل اوقاف این است که این کار را تسهیل کند و بخشی از فلسفه وجودی مراکز افق در بقاع متبرکه نیز به انجام فعالیت‌های قرآنی برمی‌گردد.

گفت‌وگو محبوبه فرهنگ