مؤید با تمام وجود به اهل‌ بیت(ع) ارادت داشت

سیدرضا مؤید خراسانی متولد سال ۱۳۲۱ در مشهد و عضو شورای شعر انجمن ادبی رضوی مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی بود. وی از دوران جوانی دارای قریحه‌ای سیال و روان در سرودن شعر، به‌ویژه اشعار مذهبی بوده است، به‌نحوی‌ که آیات و روایات، به همراه سیره‌ زندگی اهل بیت(ع) و داستان‌های تاریخی در شعرهای وی، بسیار به چشم می‌خورد.

مؤید از بزرگان شعر آئینی به شمار می‌آید و هیچ مناسبتی در تقویم تشیع نیست که برای آن شعری نسروده باشد. «گل‌های اشک»، «جلوه‌های رسالت»، «نغمه‌های ولایت»، «سفینه‌های نور» و «چکامه عشق» بخشی از آثار متعدد او است که منتشر شده است.

این شاعر پیشکسوت آیینی، ۱۵ مهرماه، پس از ۲ هفته بستری در بیمارستان‌ به علت عارضه کلیوی دار فانی را وداع گفت و در حرم مطهر رضوی آرام گرفت.

محمدجواد غفورزاده (شفق) در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، درخصوص خصوصیات اخلاقی مرحوم استاد مؤید اظهار کرد: او جدای از شعر، طبع و خدمت به اهل‌ بیت(ع) بر امری که بسیار تکیه می‌کرد، عرض ادب‌های مجالس، گریه‌ها، اشک‌ها و سینه‌‎زنی‌ها بود، در میان افرادی که به دورش جمع می‌شدند، مانند شمع می‌سوخت و دیگران را هم می‌سوزاند و ارادتی با تمام وجود به اهل بیت(ع) و مجالس آنها داشت.

وی ادامه داد: از میان شاعران بسیاری که در این وادی شعر می‌سرایند، کسانی که همراه با شعر این مضامین را در وجود خودشان نیز پیاده کنند، کم هستند، اما استاد مؤید اینگونه بود، به‌ویژه نسبت به عرض ادب‌ها و عملاً به کسانی که اطرافش بودند، این موضوع را متذکر می‌شد که جدا از خواندن و شعر گفتن، این عرض ادب‌ها اثر عجیبی دارد.

این شاعر آیینی با بیان اینکه بیش از ۴۰ سال سابقه دوستی با مؤید دارد، گفت: از ابتدا این ریزه‌کاری‌ها را در ایشان می‌دیدم و به راستی مؤید مشوق من و افراد دیگری که در این حوزه فعالیت می‌کنند، بود.

شفق ادامه داد: باید بدانیم که چگونه اهل بیت(ع) را خطاب کنیم و طرف حساب ما چه کسانی هستند. مرحوم مؤید تأکید داشت که شعر سبک و سخیف نباشد و هرچه می‌توانیم بلندتر و پرمحتواتر نسبت به اهل بیت عرض ادب کنیم.

محمد نیک، شاعر پیشکسوت مشهدی و از دوستان دیرینه مرحوم مؤید نیز در گفت‌وگو با ایکنا، بیان کرد: در جمعی که امشب در این مجلس حضور داشتند، هیچ‌کس به اندازه من، سابقه آشنایی با آقای مؤید را ندارد، زیرا پدرم شاعر و مداح بود و اولین بار مرحوم را با لباس سربازی در محفل انجمن نوحه‌سرایی پدرم در حال نوحه‌خوانی دیدم.

نیک ادامه داد: در آن دوران مؤید و دوستانش، گروه منسجمی در مکتب آذر بودند. استاد آذر جلسه نوحه‌سرایی داشت و کسانی مانند سروی‌ها، اکبرزاده، مؤید، مداحی، کرمی، هاشمی و بعدها خوش‌چهره، ماهرخسار همگی از شعرا و مداحانی بودند که در انجمن نوحه‌سرایی استاد آذر شرکت می‌کردند.

این پیشکسوت شعر آیینی افزود: مرحوم مؤید شعر آیینی را از همان ابتدا شروع کرد. استعداد بسیار خوبی داشت و تمام موازین شعری را نیز رعایت می‌کرد و شاعری با طبع بسیار روان و بسیار پرکار بود.

وی با یادآوری فعالیت‌های استاد مؤید قبل و بعد انقلاب گفت: قبل از انقلاب گروه منسجمی بودند که با هم متحد شدند و عهد کردند نام شاه را در شعر نیاورند. در واقع انقلابیون قبل انقلاب بودند و در تمام مقاطع انقلاب شعر گفتن‌ها و دم‌های سینه‌زنی و پاره‌دم‌ها از جمله فعالیت‌های مرحوم مؤید بود، همچنین سرودن اشعار در تشییع جنازه شهدا در تمام مقاطع انقلاب و برای بزرگان انقلاب، امام خمینی(ره)، شهید مطهری و... در کارنامه هنری وی ثبت است.

نیک در ادامه افزود: در زمان دفاع مقدس گروهی بودند با حضور مرشد قاسم استادی با تخلص ثابت، مرحوم سیدمحمد خسرونژاد، مرحوم هاشم شکوهی، مرحوم مؤید، اکبرزاده، سروی‌ها با هم به سنگرها و جبهه‌های جنگ می‌رفتند و برای تشویق سنگردارها، در سنگرها و چادرها حضور داشتند و شب شعر برگزار می‌کردند.

دوست دیرینه استاد مؤید بیان کرد: مرحوم مؤید در بخش شعر آیینی، در تمام مناسبت‌ها، میلاد و شهادت و برای همه شهدای کربلا، همه 72 تن شهید کربلا، شعر دارد. او شاعری بسیار با اخلاص بود، به‌ویژه خادم با اخلاص برای امام هشتم(ع) بود.

وی با یادآوری خاطراتی از همراهی ایشان در سفری گفت: هر روز موقع اذان صبح که بیدار می‌شدیم، ایشان قبل‌تر بیدار شده بود و نماز شب می‌خواند و از جمله انسان‌هایی بود که به معنی واقعی عامل با آن‌چه می‌گفت، بودند.

نیک عشق استاد به امام حسین(ع) را برجسته خواند و اظهار کرد: نکته دیگر اینکه ایشان واقعاً عاشق امام حسین(ع) بود و از زمانی که خادم حجاج و زوار کربلا شد، به‌طور مداوم در حال رفت‌وآمد به کربلا و مکه بود. راهنمای بسیار خوبی بود و هر جایی که مناسبت داشت از اشعارش، از دم گرمش، از نوحه و سینه‌زنی‌اش استفاده می‌کردند.

این شاعر پیشکسوت افزود: هنر دیگری که مؤید در آن تخصص داشت، پاره دم‌های سینه‌زنی بود، یعنی دسته‌های سینه‌زنی امام حسین(ع) که به سمت حرم مطهر رضوی می‌رفتند، دم‌هایی را ایجاد می‌کردند که باید گروه تکرار می‌کردند و ایشان در این کار تخصص داشت.

سیدمحمدرضا یعقوبی آل از دیگر شاعران آیینی کشور، در گفت‌وگو با ایکنا، شعر مرحوم استاد مؤید را مقدمه‌ای در شکوفایی طبع شعری‌اش ذکر کرد و گفت: آغاز شاعری من با حفظ اشعار استاد مؤید بود. چون من ذاکر بودم، بسیاری از اشعار مشهور فعلی، قبل از این‌که از دیگر مداحان شنیده شود، خود من از دیوان شعر انتخاب و استخراج می‌کردم،، مانند این شعر:
سرمایه محبت زهراست دین من/من دین خویش را به دو دنیا نمی‌دهم
در سینه‌ام جمال علی نقش بسته است/این سینه را به سینۀ سَینا نمی‌دهم

یعقوبی‌آل ادامه داد: آثار ناب استاد را خلاصه‌برداری می‌کردم و به دیگر ذاکران اهل بیت(ع) می‌دادم و خودم نیز آنها را حفظ می‌کردم و در مقام ذاکر و مداح می‌خواندم و انس ویژه‌ای با آثار ایشان داشتم. ویژگی بارز شعر او از نظر زبانی روان، بی‌تکلف، دل‌نشین، گویا و به لحاظ محتوا شامل مجموعه‌ای از اصول عقاید، سیره و مراثی اهل بیت(ع) بود.

این ذاکر و شاعر آیینی مجموعه شعر مرحوم مؤید را جامع و کامل خواند و بیان کرد: او برای تمام مناسبت‌های مذهبی، یکایک چهارده معصوم(ع)، حتی برای منتسبین و متعلقین به اهل بیت(ع) نیز شعر دارد. ایشان راجع‌ به تمام شهدای کربلا غزل دارد که این ویژگی به‌ندرت در شاعران مذهبی ما وجود دارد.

وی افزود: تمام مجموعه شعر استاد مؤید در یک دیوان سه جلدی به‌نام «منظومه عشق» به کوشش جواد هاشمی چاپ شده است که در مورد تمام مسائل روز از زمان انقلاب، دفاع مقدس، فتنه‌ها شعر مؤید مشاهده می‌شود. در جلسه‌ای که شاعران آیینی در سال ۱۳۹۰ با مقام معظم رهبری داشتند، ایشان فرمودند آقای مؤید به مناسبت برای شهدا شعر گفته است، تشییع جنازه شهدا مراسم شهدا و مناسبت‌های انقلابی را از قلم نینداخته است.

یعقوبی آل تأکید کرد: مؤید با سلاح قلم، وظیفه خود یعنی جهاد تبیین را کاملاً انجام داده و ما شخصیت جامع اطرافی را از دست داده‌ایم.

این ذاکر و شاعر اهل بیت از جلوه‌های قدرت استاد مؤید علاوه بر شاعری نام برد و گفت: شخصیت مؤید منحصر به شاعری نبوده است، وقتی در هیئت‌ها دم می‌داد، شعر می‌خواند و اشک می‌گرفت، اگر شعر متعلق به خودش هم نبود، باز هم مرتبتی می‌یافت.

وی شعر آیینی، به‌ویژه شعر هیئت را به کعبه تشبیه کرد و با بیان اینکه با از دست دادن استاد مؤید یک رکن از ارکان این کعبه را از دست دادیم، شعری را که برای استاد سروده بود، خواند:

ای مؤید ای مؤید از دم روح القدس

همدم خون خدا و محرم روح القدس
یادگار از آدم و ادریس داری با قلم

جوهر از سرچشمه تقدیس داری با قلم 
پاکی و تقوی تو مشهور عام و خاص بود

آنچه آنگونه تو را محبوب کرد اخلاص بود