بررسی ابعاد تشکیل بنیاد بین‌المللی کربلایی کاظم ساروقی

کربلایی کاظم کریمی، معروف به کربلایی کاظم ساروقی تقریباً برای همه مردم استان مرکزی آشناست. حافظ قرآن شدن یک‌ شبه این شخص بر همگان ازجمله علمای وقت و قرآنیان پوشیده نیست و از این واقعه به عنوان معجزه قرن یاد می‌کنند. سال‌ها از درگذشت این حافظ می‌گذرد، اما تاکنون شاهد اتفاق خاصی برای معرفی ایشان در دوره‌های مختلف نبوده‌ایم و بزرگداشت این معجزه قرن به برگزاری کنگره و همایش محدود شد.

برگزاری کنگره نقش امام خمینی(ره) در دفاع مقدس و شهدای استان مرکزی از سال 93 آغاز شد و کنگره اصلی پس از برگزاری 12 پیش اجلاسیه پس از پرداختن در ابعاد مختلف در سال 98 برگزار شد. بخشی از این کنگره به شخصیت کربلایی کاظم ساروقی پرداخته است و برگزاری بنیاد قرآنی با همین نام در دستور کار قرار گرفت. پیشنهاد انجام این طرح به استانداری ابلاغ شد و جلسه‌ای نیز با همین عنوان با حضور محمدرضا جعفری، مدیرکل دفتر فرهنگی و اجتماعی استانداری و جمعی از مسئولان امور قرآنی و فرهنگی تشکیل شد. چندی پیش رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان استان به انجام و تشکیل بنیاد بین‌المللی کربلایی کاظم ساروقی تأکید داشتند و بدین منظور این کار با سرعت بیشتر در حال پیگیری است. در سفر رئیس‌جمهور نیز به تشکیل این مهم اشاره و توصیه‌ شده است.

به همین منظور ایکنای استان مرکزی، برای پیگیری این امر با محمدرضا جعفری، مدیرکل دفتر فرهنگی و اجتماعی استانداری و حجت‌الاسلام حسن دهقانی، رئیس اداره امور قرآنی اداره کل اوقاف استان گفت‌و‌گویی داشته است که تقدیم مخاطبان می‌شود:

محمدرضا جعفری، مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری مرکزی، در رابطه با تشکیل بنیاد بین‌المللی کربلایی کاظم ساروقی، با اشاره به اینکه هویت یکی از ضروری‌ترین مؤلفه‌هایی است که هر جامعه‌ای به آن می‌پردازد، اظهار کرد: هویت‌سازی دارای عناصری است که در احیای هویت و معرفی پیشینه ملتی از آن استفاده می‌شود و برای رسیدن به این مهم می‌توان از مؤلفه و امتیاز مفاخر و مشاهیر استفاده کرد.

وی با یادآور شدن این مهم که یک چهارم مفاخر و مشاهیر ایران به استان مرکزی تعلق دارند، ادامه داد: این امر رسالت خطیری را بر دوش متولیان امر فرهنگ می‌گذارد و معرفی این شخصیت‌ها باید بیشتر از قبل مورد توجه قرار گیرد. البته تعدادی از این مفاخر همچون امام راحل، مقام معظم رهبری، آیت‌الله اراکی، ملافتحعلی اراکی، آقاضیاءالدین، امیرکبیر، آقانورالدین عراقی، دکتر حسابی و دکتر آشتیانی جزو سرآمدهای استان هستند و از پرداختن به این شخصیت‌ها نباید غفلت کرد.

جعفری از کربلایی کاظم ساروقی به عنوان یکی از مفاخر سرآمد استان یاد کرد و افزود: این شخصیت قرآنی، هویتی فراتر از هویت ملی داشته و سرمایه‌ای برای جهان اسلام و جهان بشری محسوب می‌شود؛ چراکه دو امتیاز حرکت در مسیر قرآن و اهل‌ بیت(ع) در وجود این شخصیت وارسته موج می‌زند و تکلیف ما این است که این شاخصه‌ها را برجسته کنیم.

تبیین فرایند حافظ شدن کربلایی کاظم

مدیرکل دفتر فرهنگی و اجتماعی استانداری استان با بیان این مطلب که فرایند حافظ شدن کربلایی کاظم شبیه معجزه است و این اعجاز مورد تأکید بزرگان و علمای دینی ایرانی و جهان اسلام قرار گرفته است، ادامه داد: وجود این سرمایه عظیم و ارزشمند در ایران قابلیت دارد که به معنای واقعی به آن پرداخته شود، البته در سال‌های گذشته به صورت محدود و در قالب کنگره و همایش به این مهم پرداخته شده است، اما باید قبول کنیم اقدام فاخری صورت نگرفته است. تشکیل بنیاد بین‌المللی کربلایی کاظم یکی از برنامه‌های کنگره شهدای استان بود و در این امر نیز کارهایی انجام شده است، رهبر معظم انقلاب نیز اخیراً در دیدار با مدیران استان بر ضرورت تشکیل این بنیاد در استان تأکید فرمودند و فرمایش ایشان حجت را بر ما تمام کرد.

وی ادامه داد: استاندار از بدو ورود به استان به معرفی مفاخر و مشاهیر استان در بخش‌های مختلف توجه ویژه داشت و این مهم در دستور کار دفتر فرهنگی و اجتماعی قرار گرفت. هرچند پرداختن به شخصیت کربلایی کاظم مطالبه عمومی است و استاندار دفتر فرهنگی را مکلف به انجام این مهم کرد. رئیس‌جمهور نیز در سفر هفته گذشته خود به استان در این امر توصیه‌ای بیان کرد که قطعاً باعث می‌شود پیگیری‌ها دقیق‌تر و با برنامه‌ریزی بهتر پیش رود. توصیه رئیس‌جمهور باعث می‌شود کار با سرعت و دقت‌نظر بهتری در مسیر حرکت کند.

جعفری با اشاره به برگزاری جلسات متعدد با مسئولان امور فرهنگی و قرآنی برای چگونگی تشکیل بنیاد، ادامه داد: قرار بر این شد که حاضران هرگونه ایده و نظر خود را به استانداری اعلام کنند تا مورد تحلیل و بررسی کارشناسان قرار گیرد. تا رسیدن به نتیجه مطلوب جلسات مداوم برگزار شد و یافته‌ها مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت. استانداری مکلف به تسهیل‌گری در امور است و منتظر هستیم تا طرح و ایده‌ها برای تشکیل بنیاد ارسال شود.

وی ادامه داد: پیشنهاد اولیه ما برای تشکیل بنیاد بین‌المللی، راه‌اندازی و افتتاح مؤسسه ملی قرآنی و فرهنگی است که فراهم کردن زیرساخت بنیاد بین‌المللی یکی از مأموریت‌های آن باشد. برای رسیدن به بنیادی بین‌المللی راه بسیار است و در گام اول باید بدانیم از بنیاد چه انتظاراتی داریم. مقدمات برای تشکیل این بنیاد در مرکز استان در دستور کار است و چشم‌انداز ما این است که ساروق در آینده به قطب فرهنگی قرآنی جهان اسلام تبدیل و به همه جهان معرفی شود. تبدیل فردی روستایی به حافظ قرآن شدن و رسیدن او به درجات عالیه باید برای عموم مردم جهان تبیین و بازگو شود. پیشنهاداتی برای بنیاد در نظر گرفته شده است که در مصاحبه‌های بعدی اطلاع‌رسانی می‌شود.

عملکرد بنیاد ابهام دارد

حجت‌الاسلام حسن دهقانی، رئیس اداره امور قرآنی اداره کل اوقاف استان مرکزی، در خصوص تشکیل بنیاد بین‌المللی کربلایی کاظم گفت: پرداختن به شخصیت کربلایی کاظم موضوعی مهم است و باید با برنامه‌ریزی پیش رفت. ایده اولی این طرح از کنگره شهدای استان آغاز شده است و امید است با فراهم کردن زیرساخت‌ها چشم‌اندازی مناسب برایش تعریف شود. بنیاد بین‌المللی داشتن قله است و برای رسیدن به قله باید از پله‌های پایین‌تر آغاز کرد.

وی با تأکید بر اینکه بنیاد بین‌المللی تعریف خود را دارد و نمی‌توان کاری سطحی انجام داد، ادامه داد: اینکه اسم بین‌المللی روی طرح بگذاریم و پس از آن فکر کنیم حال باید چه کنیم، شایسته نیست. در گام اول باید اهداف، برنامه‌ها و چشم‌اندازهای نتیجه کار باید مشخص شود تا بتوان کاری مناسب و در شأن این شخصیت انجام داد. عملکرد بنیاد برای ما حاضران ابهام دارد، نمی‌دانیم قرار است این بنیاد اقدامات ترویجی و تبلیغی انجام دهد یا در زمینه تربیت حافظان، کارهای پژوهشی وارد شود یا فقط حمایتگر فعالیت‌های قرآنی باشد.

دهقانی با اشاره به اینکه برای رسیدن به نقطه مطلوب باید اهداف، رویکرد و عملکرد بنیادهای بین‌المللی هم‌سو مورد تحقیق و بررسی قرار گیرند، اضافه کرد: باید در گام اول روشن شود از بنیاد چه می‌خواهیم؟ اگر بخواهیم شخصیت کربلایی کاظم را بین‌المللی کنیم بدون تعارف نیاز به کارهای مقدماتی بسیار داریم. برای تحقق این مهم باید جلسات متعدد برگزار و با متخصصان مشورت شود. اگر قرار است استانداری متولی امر باشد باید از چند بنیاد مشابه دعوت به همکاری کرد تا ایده‌ها استخراج و مورد تحلیل و ارزیابی کارشناسانی که در این حوزه دستی بر آتش داشته و تجربه کار عملی دارند قرار گیرد.

پرهیز از نگاه‌های بسته برای تشکیل پایگاه قرآنی

وی ادامه داد: برگزاری جلسات با مسئولان استانی خوب است و در خوش‌بینانه‌ترین حالت آنان بتوانند یک طرح یا دو طرح ارائه دهند، اما آنچه که از ادارات مدعو شاهدیم عمدتاً شنونده هستند و ایده‌ای مناسب با خروجی تأثیرگذار از سمت و سوی آنان شاهد نیستیم، حتی ایده اجرا شده و تجربه دیگران را نیز به عنوان الگو در جلسات ارائه نمی‌دهند. برای تشکیل پایگاه های قرآنی باید از نگاه بسته دست برداشت.

رئیس اداره امور قرآنی اداره کل اوقاف استان مرکزی در پایان گفت: پیشنهاد بنده در قدم اول این است که از تجربیات دیگران در این زمینه بهره‌مند شویم و استانداری پس از برگزاری نشست با صاحب‌نظران این امر حتی در استان‌های دیگر و دریافت تجربیات آنان تکالیف دستگاه‌ها را به آنان ابلاغ کند.