«خانه‌روشنان» داستانی با راوی بی‌صورت است
مونا ولی‌پور سخنران دومین کنفرانس پژوهش‌های نشر سخنرانی خود را با عنوان «بررسی نقش هنجارگریزی‌های نحوی در ساخت روایی داستان خانه‌روشنان نوشته هوشنگ گلشیری» ایراد کرد.
دومین کنفرانس پژوهش‌های نشر چهارشنبه ۲۲ تیر به همت انتشارات جهاددانشگاهی در سالن ایرج افشار کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران آغاز شد. در این کنفرانس در مجموع ۱۷ سخنرانی ارائه شد که خبرگزاری ایکنا گزارش مشروح آنها را به ترتیب منتشر کرده است.
نشست سوم از پنل سوم دومین کنفرانس پژوهش‌های نشر با عنوان «بررسی نقش هنجارگریزی‌های نحوی در ساخت روایی داستان خانه‌روشنان نوشته هوشنگ گلشیری» عنوان سخنرانی مونا ولی‌پور؛ استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی بود.
ولی‌پور گفت: این پژوهش بخشی از پژوهشی بزرگتر است و داستان خانه‌روشنان را می‌توان یکی از پیچیده‌ترین داستان‌های گلشیری دانست.
در ادامه جلسه حسینی در ارائه خود از این پژوهش گفت: متن داستان را بررسی کرده و ساختار نحوی آن را مشخص کردیم تا هنجارشکنی‌های آن را معلوم کنیم و ارتباط آن را با محتوا بسنجیم. این پژوهش با روش تحلیل ساختاری «دستور وابستگی» انجام شده است که در آن فعل جمله اهمیت بالایی دارد. در این روش با پیدا کردن فعل جمله می‌توان راحت‌تر به اجزای جمله و ساختار آن پی برد.
وی با بیان اینکه هدف تحلیل ما این بود که اول ساخت‌های بنیادی را پیدا کنیم و بعد هنجارشکنی‌های آن را مشخص کنیم، افزود: در این پژوهش می‌خواستیم مشخص کنیم که نویسنده تا چه حد از زبان معیار خود دور شده و توانسته ارتباط بین محتوا و نحو داستان را به خوبی به وجود بیاورد.
این پژوهشگر بیان کرد: یکی از ویژگی‌های پررنگ داستان، بود و نبود صورت در داستان است. بدون صورت بودن راوی، باعث شده ضمیر جمع برای آن به کار رود و گلشیری با این کار توانسته به نوعی فردیت را از بین ببرد. این بازی با ساختار نحوی جمله برای بیان مسائل مورد نظر نویسنده کمک کرده و استفاده از امکان جابه‌جایی ارکان جمله در زبان فارسی موجب همراهی مخاطب می‌شود. نویسنده توانسته از این طریق به نوشتن یک متن چندوجهی و مبهم دست پیدا کند. جابه‌جایی ارکان و هنجارشکنی‌ها به نویسنده کمک کرده است. ارتباط پیرنگ و متن داستان و استفاده گلشیری از این شیوه مسلماً عامدانه بوده و در خدمت سیر روایی داستان قرار گرفته است.
انتهای پیام
