حج؛ رساترین رسانه اسلامی برای فریاد حق

به گزارش ایکنا، حج نماد وحدت و انسجام و مقابله با توطئه‌ها و دسیسه‌های دشمنان است و از آن سو، امروز پیش از هر زمان دیگری امت اسلام تشنه وحدت، انسجام و کنار گذاشتن اختلافاتی است که از سوی حاکمان وابسته و دولت‌های غربی به وجود آمده، هستند. به باور علمای اسلام و تحلیلگران مسائل خاورمیانه، جهان اسلام با شکاف و گسست شدیدی روبه‌رو شده که به وجود آمدن گروهک‌های تروریستی و رادیکالیزه شده برخی از دولت‌‎ها و جوامع اسلامی از این شکاف و گسست ایدئولوژیکی و هویتی نشئت می‌گیرد. به عبارت دیگر این شکاف ایدئولوژیک به خاطر تفاسیر اشتباه، رادیکال و برداشت‎‌های شخصی برخی مفسران مذهبی از دین و مذهب است، درصورتی‌که اصلاً در اسلام چنین رویه‌هایی نهی و مذموم شده است.

به جرئت می‌توان گفت اعمال حج تفاسیر و معانی بسیاری را در خود جای داده که وحدت، خردورزی، ایمان به خدای یگانه و پرهیز از جهل جزئی از کلیت حج محسوب می‌شوند.

بیشتر بخوانید:

حج؛ بهترین تجلی نگاه مکتب اسلام به انسان و حقوق بشر

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار کارگزاران حج در 18 خرداد 1401، حج را مظهر اتّحاد امّت اسلامی دانستند و فرمودند: «سعی کنید این اتّحاد به هم نخورد؛ ائمّه (علیهم‌ السّلام) می‌رفتند در نماز جماعتِ پیش‌نمازی که در مسجدالحرام نماز می‌خواند شرکت می‌کردند؛ امام صادق می‌رفت شرکت می‌کرد؛ تعمّد داشت که شرکت کند و ببینند. این برای چیست؟ چرا ما این حرف‌ها را یادمان می‌رود؟ مدام صد بار تکرار می‌کنیم، [امّا] باز یکی از آن طرف صدایش بلند می‌شود راجع به مسئله‌ شیعه و سنّی و اختلافات و شکاف‌ها؛ چرا این کار را می‌کنند؟ چرا به سود دشمن کار می‌کنند؟ نمی‌دانند که انگلیس‌ها هنرشان ایجاد اختلاف است و یکی از گسل‌ها و شکاف‌هایی که همیشه انگلیس‌ها استفاده کرده‌اند، شکاف بین شیعه و سنّی بوده. یواش‌یواش دیگران هم یاد گرفته‌اند و حالا شما در این اندیشکده‌های آمریکا ــ اندیشکده‌های سیاسی و امثال این‌ها ــ ملاحظه می‌کنید در تحلیل‌هایی که می‌کنند؛ [میگویند:] فلان افراد شیعه‌اند، فلان جاها شیعه‌اند، فلان جاها سنّی‌اند؛ به آنها هم رسیده شیعه و سنّی. نکنید! نکنند! برادرانه با هم زندگی کنید. بله، اختلاف ‌نظر هست، در اعتقادات هم اختلاف ‌نظر هست، در عقاید هم هست امّا اشتراک نظر هم هست؛ ما این همه مشترکات داریم؛ این همه موارد اشتراک داریم؛ اینها را به کلّی ندیده بگیریم برویم سراغ اختلافات؟ نگذارید! نگذارید! امام (رضوان‌ الله ‌علیه) ممنوع کردند نماز جماعت را در داخل کاروان‌ها. ‌آن وقت گفتند «نکنید». بروید آنجا نماز بخوانید، بروید در مسجد نماز بخوانید. این برای همان اتّحاد است. این اتّحاد را هر چه می‌توانید بیشتر کنید.

هراس از وحدت شیعه و سنی

تمام علمای سرشناس شیعه و اهل سنت، وحدت و تأکید بر اشتراکات مذهبی را دو عامل مهم در زدودن اختلافات میان اهل سنت و اهل تشیع می‌دانند و حج می‌تواند منشأ و مبدأ این اتفاق مهم باشد، اما متأسفانه برخی از عناصر وابسته به دولت‌هایی که تحمل وحدت جهان اسلام را ندارند و این وحدت را بر خلاف منافع ملی خود می‌دانند و از گسترش اسلام به سایر نقاط دنیا هراسان هستند، به دنبال طرح مسائل شیعه و سنی برآمده‌اند.

تلاش‌ها و اقدامات بسیاری برای وحدت شیعه و سنی صورت گرفته، همایش‌ها و کنگره‌های بسیاری برگزار شده، مقالات و آثار متعددی به رشته تحریر درآمده و سخنرانی‌های بسیاری از سوی وعاظ و علمای تراز اول جهان اسلام هم بیان شده اما همه اینها زمانی به کار می‌آید که دولت‌ها و جریانات مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشورها تمامی این موارد را در دستورکار خود قرار دهند.

حج؛ فرصت غلبه بر ابزارهای نفاق

حجت‌الاسلام والمسلمین احمدحسین فلاحی، نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا، درباره ارتباط کنگره عظیم حج با وحدت و انسجام جهان اسلام می‌گوید: یکی از ابزارهایی که دشمن در چند سال اخیر به کار برده، بحث جنگ شیعه و سنی است. حتی گروه تروریستی داعش را وارد صحنه می‌کند تا اختلافات شیعه و سنی را تشدید کنند و داعش را به عنوان نماد اسلام به جهان معرفی می‌سازند، درصورتی‌که اصلاً این‌گونه نیست، زیرا داعش گروه جنایتکاری است که از سوی آمریکا و انگلیس و رژیم صهیونیستی تشکیل شده تا دست به قتل و جنایت بزنند.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس تأکید می‌کند: باید تلاش شود از مسیر تأکید بر اشتراکات، تمام ابزارهای دشمن برای تشدید اختلاف میان شیعه و سنی را ناکارآمد سازیم و قطعاً حج یکی از مسیرهایی است که از آن به بهترین شکل ممکن می‌توان بهره برد.

کینه و بغض؛ جایگزین نمادهای وحدت‌بخش اسلام

ژئوپلیتیک خاورمیانه مدت‌‎هاست آبستن تحولات و اتفاقات مهمی است، طرح صلح ابراهیمی، تشکیل پیمان‌های امنیتی و اقتصادی میان رژیم‌های مرتجع عربی با رژیم غاصب صهیونیستی، خریدهای سنگین تسلیحاتی از سوی عربستان سعودی و امارات متحده عربی، نادیده گرفتن مسئله فلسطین از سوی طرفداران پیمان صلح ابراهیمی، به حاشیه بردن کارکرد اصلی سازمان همکاری‌های اسلامی، تقویت و تشکیل گروهک‌های تروریستی، دخالت در امور داخلی کشورها و باج‌گیری برخی از کشورهای منطقه به بهانه‌های مختلف و دیگر موارد که نشان‌دهنده فقدان فهم و ادراک دقیق برخی از کشورهای مسلمان منطقه و جهان از شرایط جهان اسلام است. درواقع رقابت‌های شدید ژئوپلیتیک سبب شده تا اختلافات، کینه و بغض جایگزین نمادهای زیبا و وحدت‌بخش مسلمانان مانند حج شوند.

امت اسلام تشنه تفاسیر عقلانی از اهداف حج

علی‌اکبر کریمی، نماینده مردم اراک در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا، مراسم حج را رویداد مهم بین‌المللی توصیف می‌کند و می‌گوید: حج بزرگترین همایشی است که با حضور همه مسلمانان سراسر جهان با مذاهب و اعتقادات مختلف برگزار می‌شود. این همایش این امکان را فراهم می‌کند که بدون تشریفات مسلمانان در کنار هم قرار بگیرند و نفس قرار گرفتن مسلمانان کنار هم، وحدت‌آفرین است.

وی تأکید می‌کند که باید از فرصت حج برای تأکید بر اشتراکات دینی و مذهبی بهره برد و مناسک حج را باید طوری به جای آورد که در آن وحدت و انسجام میان مسلمانان به وضوح به چشم بخورد.

کرمی اضافه می‌کند: حج، پیام‌های بسیاری را در خود جای داده و امروز جامعه اسلامی نیازمند تحلیل و تفسیر دقیق و عقلانی از این پیام‌هاست نه تفسیر و تحلیل‌های غرض‌ورزانه. متأسفانه عده‌ای تلاش می‌کنند تا حج را به حاشیه ببرند، درصورتی‌که حج بزرگترین کنگره توسعه توحید و وحدت در میان مسلمانان است.

امروز نيز پرچم رمز استقلال و وحدت و شخصيت مستقل ملت‌ها و كشورهاست. هر كشوری از خود پرچم و علامتی دارد و آن را مقدس می‌شمارد و احياناً به آن سوگند می‌خورد. اميرالمؤمنين(ع) می‌فرمايند: «كعبه پرچم اسلام است» يعنی همان‌طوری كه پرچم‌ها رمز اتحاد و يگانگی جمعيت‌ها و نشانه همبستگی آن‌هاست و برپا بودن آن علامت حيات آن‌هاست، كعبه برای اسلام اين‌چنين است.

خستگی مسلمان از جنگ و اختلاف

احمد راستینه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا، حج را محور وحدت جهان اسلام می‌داند و در این رابطه می‌گوید: حج ظرفیت فوق‌العاده‌ای را در خود جای داده است که هرساله می‌توان از این ظرفیت برای تحقق اهداف ترسیم‌شده دین اسلام بهره برد. این ظرفیت‌، ظرفیت غیرقابل انکاری است، لذا باید از ظرفیت حج برای نزدیک کردن ملت‌های مسلمان استفاده کرد.

گفته راستینه، جهان اسلام نیازمند وحدت و انسجام است و امت‌‎های مسلمان از جنگ و خون‌ریزی و نفاق و تفرقه خسته شده‌اند و حج می‌تواند پایان‌‎دهنده تمامی این مشکلات باشد. پس باید به حج به عنوان یک نماد وحدت‌بخش و پایان‌دهنده مشکلات امت اسلام نگاه کرد.

حج به‌عنوان تجلی معنويت، بزرگ‌ترين كنگره و مركز گردهمايی مسلمانان است كه خود جوانب و كاركردهای اجتماعی، سياسی، اقتصادی و فرهنگی دارد و از شاخص‌ترين برنامه‌های جهان اسلام است. همچنین حج به عنوان رساترین رسانه اسلامی در شرایط کنونی برای تبیین مشکلات و مسائل جهان اسلام محسوب می‌شود، اما متأسفانه ما مسلمانان هنوز نتوانسته‌ایم از ظرفیت و شأن کنگره عظیم حج، استفاده لازم را ببریم. نخبگان و فرهیختگان جهان اسلام در موسم حج که در «حرم امن الهی» برگزار می‌شود و قرآن، حج را «هدی للعالمین» معرفی می‌کند، سالی یکبار باید دور یکدیگر جمع شوند، مسائل و تهدیدات آن را بررسی و برای حل آن برنامه‌ریزی کنند. همچنین حج باید کانونی باشد که مظلوم بتواند حق خویش را فریاد بزند.

گزارش از سعید امینی