ضرورت تأسیس شبکه تلویزیونی تربیت و یادگیری ویژه دانش‌آموزان
رضا نباتی معتقد است: راه‌اندازی شبکه تلویزیونی و رادیویی تربیت و یادگیری (پخش همزمان) با مشارکت وزارت آموزش و پرورش و سازمان صدا و سیما ایده‌ای است که در صورت تحقق می‌تواند به جبران عقب‌افتادگی کشور در تحقق سند تحول بنیادین کمک کند.
به گزارش ایکنا، رضا نباتی، کارشناس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، با نگارش مطلبی که در اختیار ایکنا قرار داده است به ضرورت تاسیس شبکه تلویزیونی تربیت و یادگیری برای دانش‌آموزان پرداخته که در ادامه متن آن را می‌خوانید:
«راه‌اندازی شبکه تلویزیونی و رادیویی تربیت و یادگیری (پخش همزمان) با مشارکت وزارت آموزش و پرورش و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ایده‌ای است که در صورت تحقق می‌تواند به جبران عقب‌افتادگی کشور در تحقق سند تحول بنیادین کمک کند.
اشاره
تجربه زیسته دانش‌آموزان و معلمان در دوران کرونایی از یک‌سو و فعالیت‌های متنوع آموزشی و پرورشی در قالب‌های تلویزیونی و فضای مجازی و آموزش‌های برخط و نیز ورود گسترده رمزینه‌های سریع پاسخ به کتاب‌های درسی از سوی دیگر نشان داد نظام آموزشی کشور نه تنها استعداد تحول بنیادین در این بخش را دارد بلکه هجرت از شیوه‌های کهن به شیوه‌های جدید یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.
قبول این واقعیت غیر قابل انکار است که نیاز، ذائقه و توان دانش‌آموزان امروز نسبت به قبل تغییرات محسوسی داشته است. خانواده‌ها هم دیگر آن والدین دیروز نیستند. دیگر مدارس نباید به صورت جزیره‌ای و بریده از جامعه عمل کنند؛ بلکه باید به عنوان پیشران توسعه فرهنگی و تربیتی عمل نمایند.
نکته مهم آن است که اگر متولیان کشور، درباره این مسئله به موقع عمل نکنند، باید منتظر هرگونه تحول ناخواسته‌ای باشند. یقینا هزینه‌های این کم‌توجهی بسیار بیشتر و اثربخش آن ناچیز خواهد بود.
به عنوان مثال با یک بررسی ساده از وضعیت شبکه‌های ماهواره‌ای می‌توان به میزان کمی و کیفی این شبکه‌ها که برای کودکان و نوجوانان ایرانی راه‌اندازی شده‌اند پی برد. شبکه‌هایی که امواج آنها در بسیاری از خانواده‌ها دیده و شنیده می‌شود. نمونه‌های این تاثیر در دانش آموزان را در ماه‌ها و سال‌های اخیر به راحتی دیدیم!
مقدمه
تولید صدها ساعت برنامه آموزشی زنده و تولیدی و پخش آن از شبکه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی به ویژه از شبکه قرآن و شبکه آموزش با حضور تعداد قابل توجهی از آموزگاران و دبیران و مولفان کتب درسی، تنها در طول سه سال گذشته، نشان از امکان اجرایی‌سازی چنین آرزویی در کشور دارد و اگر تا امروز به چنین ضرورتی محقق نشده شاید به دلیل عدم وجود شرایط لازم و یا فقدان اعتماد به نفس مدیران و کارشناسان مرتبط و یا ضعف سیستم‌های ارتباطی بین ارگان‌ها و نهادهای مرتبط مانند سازمان صدا و سیما و وزارت آموزش و پرورش بوده است. اما امروز شاهد یک تجربه سه ساله بین این دو نهاد حکومتی و دولتی هستیم که اگر ادامه یافته و نهادینه شود شاهد شکوفایی نظام تعلیم و تربیت اسلامی خواهیم بود. ان شاءالله
چرایی تأسیس شبکه تلویزیونی و رادیویی تربیت و یادگیری
تاسیس شبکه تلویزیونی و رادیویی (همزمان) تربیت و یادگیری از منظر تربیتی دارای ابعاد مختلفی است که نباید بیش از این مورد غفلت قرار گیرد:
۱- اعطای بینش به دانش‌آموزان؛
مهمترین محور سند تحول بنیاد، شکوفایی فطرت الهی متربیان است. این مهم نیازمند برنامه‌ریزی‌های مناسب و البته دقیق و عمیق و موثر است. چنین مهمی در کشور ما با همه گستردگی و تنوع جغرافیایی و فرهنگی و به دلیل تمرکزگرایی نظام آموزشی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
۲- ایجاد گرایش‌های دینی و تربیتی؛
به عنوان مثال تحقق جامعه مهدوی یکی از ارکان مهم سند تحول بنیادین و اسناد زیر نظام آن است و بارها به این مهم اشاره شده است. در تعریف تربیت مهدوی می‌گوییم:
«ایجاد زمینه مناسب برای رشد و شکوفایی فطرت الهی در جهت درک مراتبی از عبودیت الهی در راستای حیات طیبه مبتنی بر رضایت حجت خدا»
تحقق چنین آرمانی تنها با تکیه بر تغییرات کتاب‌های درسی یا انجام برخی امور مناسبتی محقق نمی‌شود؛ بلکه برای تحقق این ایده جهانی، باید جهانی ببینیم، اسلامی اندیشیم و بومی عمل کنیم.
در سایر موارد مشابه که نیازمند ایجاد و تقویت گرایش های دینی و اخلاقی است، نیز چنین وضعیت و شکلی، حاکم و ساری و جاری است.
۳- معرفی الگوهای رفتاری به دانش‌آموزان؛
هجمه رسانه‌ای غرب امروز بیش از همیشه بر بهره‌گیری از هجمه فرهنگی روی آورده است. راه‌اندازی شبکه‌های متعدد فارسی زبان ماهواره‌ای و همه صریح و ضمنی به فرهنگ اسلامی با ساخت سریال‌های متعدد و جذاب و طولانی مدت تنها یکی از ابزارهای امپراطوری شیطانی غرب است.
راه مبارزه با آن نیز مقابله به مثل و استفاده حداکثر از شرایط و امکانات موجود است. شبکه تلویزیونی تربیت و یادگیری می‌تواند در این مسیر نقشی موثر و پیشرو ایفا کند.
معرفی الگوهای رفتاری به شکل صحیح و منطقی و نه شعاری و برای رفع تکلیف از نکات مهمی است که این شبکه می‌تواند در سایه برنامه های درسی و آموزشی به آن بپردازد.
آیا شبکه آموزش و یا نونهال/ کودک، کافی نیست؟
شاید برخی بگویند شبکه آموزش و یا نونهال و کودک برای این هدف کافی است. در پاسخ باید گفت خیر کافی نیست.
شبکه تلویزیونی و رادیویی تربیت و یادگیری باید در اختیار وزارت آموزش و پرورش و اهداف و برنامه‌های درسی و آموزشی و تربیت آن باشد و در طور ساعات پخش به تعمیق، تثبیت و تعمیم رویکردها و اهداف تربیتی خود بپردازد.
شبکه تلویزیونی و رادیویی تربیت و یادگیری نباید در حاشیه نظام تعلیم و تربیت باشد؛ بلکه باید محور تحول بنیادین باشد. مدیران و معلمان و دانش آموزان و خانواده‌ها باید دائما از طریق این شبکه تلویزیونی و رادیویی مباحث و مسائل تربیتی را در میان گذاشته و به یکدیگر کمک کنند. چه باید کرد؟
حوزه ستادی وزارت آموزش و پرورش و به ویژه وزیر محترم باید از تمام توانایی خود و نیز امکانات و شرایط مناسب فعلی کمال استفاده را بنماید و نسبت به راه اندازی شبکه تلویزیونی و رادیویی تربیت و یادگیری در رسانه ملی بر اساس سند تحول بنیادین اقدام نماید.
پیشینه تاسیس شبکه تلویزیونی آموزش و پرورش در کشورهای پیشرو قدمت طولانی دارد. چرا ضرورت میزان نفوذ کمی و کیفی این شبکه نسبت به سایر فعالیت‌های تربیتی برای متولیان حاکمیتی و دولتی روشن است.
در کشور ایران به دلیل فعالیت‌های جزیره‌ای هریک از بخش‌های حوزه ستادی، باید اعتراف کرد که حوزه ستادی و معاونت‌ها در مدیریت این وزارت ناتوان هستند و اغلب فعالیت‌ها جنبه صوری و شعاری و مقطعی دارند.
تاسیس شبکه تلویزیونی و رادیویی تربیت و یادگیری دارای مزایا و فواید بسیار است. از جمله ارتباط مستقیم کارشناسان و مولفان با معلمان و دانش آموزان و امکان انتقال بی واسطه رویکردهای نوین تربیتی از جمله رویکرد برنامه محوری به جای کتاب محوری، تربیت محوری به جای آموزش محوری و ...
و نیز کمک به وحدت اندیشه و انسجام عمل در حوزه ستادی و کمک به چرخش این وزارت از برنامه‌های فی نفسه اداری به برنامه های تربیتی و هدایتی.
سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی از گذشته نیز در این باره ماموریت داشته و اقداماتی را نیز انجام داده است؛ اما به دلیل فراهم نبودن شرایط لازم توفیق چندانی نداشته است.
شاید بتوان گفت در آن زمان تحقق چنین شبکه ای بسیار دور از ذهن بود؛ چرا که ضرورت و امکان چنین هدفی چندان احساس نمی شد و صرفاً یک فضیلت محسوب می‌شد. اما امروز تاسیس این شبکه تلویزیونی و رادیویی یک ضرورت اجتناب ناپذیر و حیاتی است.
سخن پایانی
چنین هدفی بیش از اعتبار و بودجه، به اعتقاد و عزم جدی و مدیریت فعال در حوزه ستادی وزارت آموزش و پرورش و نیز توجه به جلب مشارکت علمی و آموزشی و فرهنگی استان‌ها و سایر بخش‌ها نیازمند است.
وزیر محترم آموزش و پرورش در صورت داشتن چنین اعتقاد و عزم جدی برای تاسیس شبکه تلویزیونی و رادیویی تربیت و یادگیری، نیازمند حمایت از سوی قوای مجریه و مقننه و به ویژه دفتر مقام معظم رهبری و نیز موافقت و همکاری رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است.
و نیز سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به عنوان متولی این امر و دفتر تکنولوژی آموزشی به عنوان مجری آن باید با به روز آوری امکانات استودیویی و آرشیوی خود زمینه تولید و پخش روزانه آن را از رسانه ملی فراهم کنند.
نکته پایانی
با وجود قرار گرفتن صدها رمزینه سریع در ده ها جلد کتاب درسی که شمارگان چاپ آنها به چند ده میلیون می‌رسد از طریق شبکه ملی رشد، مهمترین مصرف کننده بخش قابل توجهی از این تولیدات می‌تواند باشد. علاوه بر اینکه در شرایط جدید پسا کرونا بسیاری از تولیدات باید مرتبا به‌روزرسانی شود.
امید آنکه با پیگیری و راه اندازی شبکه تلویزیونی و رادیویی تربیت و یادگیری، این شبکه بتواند مروج تفکر تربیت اسلامی در کشور و بلکه جهان امروز و فردا باشد. ان شاءالله»
انتهای پیام
