رمضان؛ ماه بازگشت و غلبه بر ناامیدی است

امیر نورانی مکرم دوست، عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه گیلان به مناسبت ایام ماه مبارک رمضان و شب‌های پرفیض قدر در گفت‌و‌گو با ایکنا از گیلان بر لزوم بهره جستن از برکات و نعمات ماه مبارک رمضان اشاره کرد و گفت: بهره‌وری کامل از این ماه به عواملی بستگی دارد. یکسری عوامل، عمومی هستند و برای هر سلوک عبادی لازمند مثل عزم در عمل، اخلاص در نیت، مراقبت در طول روز و... اما برخی بزرگان و صاحبدلان برای این ماه چند سفارش ویژه داشتند که بسیار سازنده است.

نورانی مکرم دوست به با بیان نکاتی ارزنده در بهره‌بردن از ماه مبارک اظهار کرد: قبل از هر چیز بنده باید توجه داشته باشد که این ماه، ماه امید است و جانبِ امیدواری بر ناامیدی غلبه دارد. القاء ناامیدی کار شیطان است. در این ماه عزیز درهای رحمت باز، شیاطین در غل و زنجیرند و جایی برای ناامیدی نیست. وقتی برکات و نعمات این ماه را از زبان پیامبر عظیم‌الشان(ص) می‌خوانیم، آنقدر رحمت خداوند گسترده است که حتی خوابیدن در این ماه عبادت است پس دیگر جایی برای ناامیدی نیست.

عضو هیات علمی گروه معارف دانشگاه گیلان با بیان اینکه قلب‌ها در این ماه برای ارتباط با خداوند سبحان آماده‌تر هستند، خاطرنشان کرد: گرسنگی در این ماه رقّت قلب می‌آورد و باعث کاهش شهوات و مانع کبر و غرور می‌شود. در واقع ماه مبارک آغاز سلوک بندگی برای بندگان است. بزرگان با هلال رمضان برنامه جدید برای سیر و سلوک معنوی داشتند. میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، استاد عرفان حضرت امام خمینی(ره) سفارش فرمودند در شروع ماه به یکی از ائمه متوسل شوید. آن‌ها راه‌های آسمان، بندگی و عبودیت را بهتر از همه درک می‌کنند. در این مسیر پر رمز و راز حتما باید متوسل به راهبر و راه بلد شد.

وی ادامه داد: در طول ماه باید مراقب حالات خود بود. باید در قبض و بسط روحی و جسمی، برنامه مناسب با آن حالت داشته باشیم. به هنگام اشتغال به کارهای روزمره نباید ضیافت الهی را فراموش نمود. مبادا غفلت، ما را از نعمت‌ها و برکات این ماه محروم نماید. به‌هنگام کسالتِ جسمی فقط هنگامی‌که ترک عمل عبادیِ مستحب، باعث اشتیاقِ بعدی شود، مجاز هستیم موقت ترک کنیم. اما اگر ترک عمل به‌هنگام کسالت، باعث ترک سایر اعمال شود، نباید عمل را ترک نمود. به سفارش بزرگان به صورت ظاهری هم شده، با کسالت عمل را انجام دهیم. بدن را همراه کنیم به تدریج نشاط هم خواهد آمد.

نورانی مکرم دوست به مسئله توبه اشاره کرد و ابراز کرد: همه آدمیان از آن حیث که انسانند و به حکم غرائز مادی و سرشت طبیعی همواره در معرض لغزش و گناه هستند. خداوند همیشه باب بازگشت از خطا و معاصی را برای بندگانش باز گذاشته اما این ماه ، ماه اختصاصی برای توبه است‌. در اوصاف این ماه آمده است: «وَ هَذَا شَهْرُ الصِّيَامِ وَ هَذَا شَهْرُ الْقِيَامِ وَ هَذَا شَهْرُ الإِْنَابَهِ وَ هَذَا شَهْرُ التَّوْبَهِ و اين است ماه روزه، و اين است ماه بپاداري نماز، و اين است ماه بازگشت، و اين است ماه توبه، وَ هَذَا شَهْرُ الْمَغْفِرَهِ وَ الرَّحْمَهِ وَ هَذَا شَهْرُ الْعِتْقِ مِنَ النَّارِ وَ الْفَوْزِ بِالْجَنَّهِ و اين است ماه آمرزش و رحمت، و اين است ماه رهايي از آتش دوزخ و رسيدن به بهشت.»

عضو هیات علمی گروه معارف دانشگاه گیلان به عظمت شب‌های قدر اشاره کرد و عنوان کرد: شاید بتوان گفت تمام عظمت این ماه به خاطر لیالی قدر می‌باشد. لذا همواره تاکید می‌شود که از ابتدای ماه ، آمادگی برای شب‌های قدر را هدف خودتان قرار دهید. بزرگترین فرصت برای بازگشت به پاکی و طهارت، شب‌های قدر است. در روایات آمده در این شب‌ها آنقدر ملائکه از آسمان به سوی زمین نزول کنند که عرصه کم آید. لذا هیچ فرصتی مناسب‌تر از شبهای قدر برای توبه و بازگشت نیست.

وی افزود: اگر در ماه مبارک رمضان گناهان ما کمتر شده و شیطان در غل و زنجیر است، بخاطر این است که شرایط درونی و بیرونی گناه کاهش می‌یابد. خداوند در این ماه انسان را با گرسنگی به میهمانی خود دعوت نمود. گرسنگی صفای باطنی را به همراه دارد و از قدرت شهوات و نیروهای حیوانی کاسته می‌شود. شهوت جنسی و شهوت سخن گفتن منشا بسیاری از گناهان است که در این ماه فروکش می‌کنند. بنابراین برای اینکه بتوانیم دستاوردهای این ماه عزیز را حفظ نماییم، باید شرایط درونی و بیرونی گناهان و لغزش‌ها را کاهش دهیم.